Podcast

Een podcast voor iedereen die het skeptische gedachtegoed een warm hart toedraagt. Waarin we claims debunken maar ook de skepticus helpen in het dagelijks leven.
Onder leiding van Richard Engelfriet, een vaste bijdrage van Pepijn van Erp en wisselende gasten.

Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nl

Abonneren kan via Spotify, Apple Podcasts, Acast, YouTube en Castbox, of luister de recente afleveringen hieronder.

Afleveringen

Skepsis podcast #17 – Maarten Keulemans

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over generaties. Wat moeten we denken van al die onderzoekjes die verschillen laten zien tussen boomers en millenials. En te gast is Maarten Keulemans, wetenschapsredacteur bij de Volkskrant. Hij legt ons uit waarom hij van hard core debunken is opgeschoven naar het onderzoeken waarom veel mensen wetenschap minder zijn gaan vertrouwen. Tenslotte denken we na over welke cursus Stichting Skepsis zou moeten aanbieden.

Vlnr: Maarten Keulemans, Richard Engelfriet en Pepijn van Erp

Boektip:
Mike Hulme: Climate Change isn’t Everything (2023)

Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:

De stukken van Maarten Keulemans in de Volkskrant, en zijn account op X.

Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #17

Skepsis podcast #16 – Coen de Bruijn

Deze keer te gast in onze podcast is auteur Coen de Bruijn. Met hebben we het over Key Performance Indicators, KPI’s. Pepijn van Erp vertelt over een relatief nieuwe tak van kwakzalverij: het inhaleren van waterstof of drinken van water waarin het gas opgelost is.

Vlnr: Pepijn van Erp, Coen de Bruijn en Richard Engelfriet

Boektip:
Johnjoe McFadden. Leven is eenvoudig. Ockhams scheermes en een nieuwe geschiedenis van de wetenschap en het heelal. (2021)

Verder leesvoer bij deze aflevering:

Waterstofgas
VtdK: Inademen van waterstofgas is gebakken lucht (2023)

Boeken van Coen de Bruijn:
Key Performance Illusies. Ontdek de ‘dark side’ van performance management. (2019)
Van tofu krijg je geheugenverlies. Gekonkel en gestuntel met statistiek in media, politiek en reclame. (2011)

Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #16

Skepsis podcast #15 – Ionica Smeets

Deze keer is Ionica Smeets te gast. Ze is hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden en we spreken met haar over haar vakgebied en in het bijzonder over misleidende grafieken. Pepijn van Erp dook in het onderzoek naar de invloed van gewelddadige videogames op het gedrag van jongeren en tenslotte denken we na over een politieke partij die zijn standpunten helemaal op wetenschap zou baseren. Natuurlijk weer onder de bezielende leiding van Richard Engelfriet!

Vlnr: Ionica Smeets, Pepijn van Erp en Richard Engelfriet

Boektips:
John Green, The Anthropocene Reviewed. Essays on a Human-Centered Planet, (2023)
Carl Bergstrom and Jevin West, Calling Bullshit: The Art of Skepticism in a Data-Driven World (2021)

Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:

Videogames en geweld

Gesprek met Ionica Smeets

Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #15

Skepsis podcast #14 – Claire Moens

Dit keer is Claire Moens te gast bij Richard Engelfriet en Pepijn van Erp. Zij is bestuurslid van SKEPP, de Vlaamse zusterorganisatie van Stichting Skepsis en juwelenontwerpster. Zij schreef een boek over de vermeende helende kwaliteiten van edelstenen en mineralen. Richard praat met Pepijn over chemtrails en geo-engineering en tenslotte spreken ze over mogelijke verdergaande samenwerking tussen skeptische organisaties.

Vlnr: Richard Engelfriet, Pepijn van Erp en Claire Moens.

Boekentips:
Claire Moens: Magische en helende stenen (2022)
en alle andere boeken uit de reeks De Skeptische Kijk

Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:

Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #14

Skepsis podcast #13 – Ruud Coolen van Brakel

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over het nut van hoogtestages voor sporters. En met gast Ruud Coolen van Brakel over verantwoord medicijngebruik en zijn bezoek aan complotpodium Café Weltschmerz. Tot slot gaan ze ook in op de vraag wat ieders skeptische guilty pleasure is.

Richard Engelfriet en Ruud Coolen van Brakel

Boekentips:
* Torwald Dethlefsen & Rüdiger Dahlke, De Zin van Ziek Zijn (2015)
* Boris Johnson, De Churchill factor (2015)

Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:

Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #13

Skepsis podcast #12 – nabrander over de oorsprong van het coronavirus

In podcast #10 spraken Pepijn van Erp en Richard Engelfriet in een special uitgebreid met Stan van Pelt over de verschillende theorieën over de oorsprong van het coronavirus: zoönose of misschien toch een labongeluk? Wetenschapsjournalist Maarten Keulemans luisterde naar de podcast en had er wel wat op aan te merken. In deze ‘nabrander’ gaan we daarover met hem en ook Stan van Pelt verder in gesprek.

Wuhan Institute of Virology (foto: Ureem2805 | Wikimedia Commons)

Verder lees/luister/kijk-voer bij deze aflevering:

Skepsis podcast #11 – Gast: Jan Jaap de Ruiter

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over horoscopen, een klassiek skeptisch onderwerp. En met gast Jan Jaap de Ruiter, Arabist en universitair docent aan Tilburg University, over een mediarel waarin hij jaren geleden verzeild raakte. Tenslotte denken we na over wat er zou moeten veranderen zodat Stichting Skepsis zich gerust kan opheffen.

Vlnr: Richard Engelfriet, Jan Jaap de Ruiter en Pepijn van Erp

Boektip:
George Orwell: 1984 (1949)

Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering. Over onderzoek naar horoscopen:

en over Jan Jaap de Ruiter:

Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #11

Eerdere podcasts

  • Skepsis podcast #10 – Special: Oorsprong van het coronavirus
    Voor Skepter schreef wetenschapsjournalist Stan van Pelt een uitgebreid stuk over de oorsprong van het coronavirus. Kwam corona uit de natuur of uit het lab? Die vraagt ligt vier jaar na dato nog altijd op tafel. Voor beide theorieën zijn allerlei aanwijzingen, maar insinuaties en belangen in beide kampen maken een evenwichtige analyse lastig. In deze podcast special gaan Richard Engelfriet en Pepijn van Erp met Stan hierover in gesprek.
  • Skepsis podcast #9 – Paul Kirschner
    In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over homeopathie. En met gast Paul Kirschner, emeritus hoogleraar onderwijspsychologie over de vele mythes die nog altijd in het onderwijs rondgaan. Tenslotte hebben we het over welke vaardigheid we iedereen zouden gunnen.
  • Skepsis podcast #8 – Laura Batstra
    In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over bijna-doodervaringen. En met gast Laura Batstra, hoogleraar orthopedagogiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, over een teveel aan labels in de psychiatrie. Tenslotte denken we na over onze favoriete skeptische superkracht.
  • Skepsis podcast #7 – Special: Deventer moordzaak
    De Deventer Moordzaak is een van de meest omstreden processen in de geschiedenis van het Nederlandse strafrecht. Emeritus hoogleraar wetenschapsfilosofie Ton Derksen heeft uitgebreid gepubliceerd over deze zaak en is er van overtuigd dat hier sprake is van een gerechtelijke dwaling, de veroordeelde Ernst Louwes kan volgens Louwes niet de moordenaar van Jacqueline Wittenberg zijn. In december 2023 werd echter een zoveelste herzieningsverzoek afgewezen door de Hoge Raad en lijkt de kans verkeken dat de zaak ooit nog opnieuw voor een rechtbank komt.
    In deze lange special spreekt host Richard Engelfriet met Derksen over zijn belangrijkste argumenten voor de onschuld van Louwes en wat er allemaal mis is met de bewijsvoering. Pepijn van Erp is niet volledig overtuigd van de stellige conclusie van Derksen en brengt zijn bedenkingen in het tweede deel in.
  • Podcast #6 – Adriaan ter Braack (‘Sjamadriaan’)
    Richard Engelfriet spreekt met Pepijn van Erp over de platte aardetheorie. Hoe komt het dat mensen daar nog in kunnen geloven? Met gast Adriaan ter Braack, misschien wel beter bekend als Sjamadriaan, hebben we het over zijn aanpak van influencers op social media die met onbewezen gezondheidsclaims komen aanzetten. Hoe hard ga je erin als skepticus en wat is zijn motivatie om dit te doen. En tenslotte in de ‘Maar van Maarten’: heeft het eigenlijk allemaal wel zin om die kritiek te leveren?
  • Podcast #5 – Ralf Bodelier
    In deze vijfde podcast van Stichting Skepsis spreekt host Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over werkgeluk. Het lijkt logisch dat gelukkigere werknemers ook zorgen voor een beter bedrijfsresultaat, maar wat stelt het onderzoek hiernaar eigenlijk voor? Met gast Ralf Bodelier hebben we het over zijn positieve kijk op de ontwikkelingen in de wereld. Als je verder kijkt dan veelal negatieve nieuwsberichten zie je vooruitgang op bijna alle terreinen. En tenslotte: wat mag er niet ontbreken in een skeptisch museum?
  • Podcast #4 – Bram Peper
    Richard Engelfriet spreekt met Pepijn van Erp over biologisch eten. Is dat echt zo gezond, diervriendelijk en duurzaam in vergelijking met ‘gewoon’ voedsel? Met gast Bram Peper hebben we het over goedbedoelde cursussen die werkgevers – ook universiteiten – vaak aanbieden, maar waarvan de wetenschappelijke onderbouwing vaak ver te zoeken is. En waarom zijn brave spaces een beter idee dan safe spaces?
  • Podcast #3 – huisarts Tom
    In deze derde podcast van Stichting Skepsis spreekt host Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over ufo’s en met huisarts Tom over patiënten die soms komen aanzetten met diagnoses die door andere behandelaars op heel merkwaardige wijze zijn bepaald. Tenslotte spreken ze gezamenlijk over ervaringen die deze skeptici misschien toch wel eens aan het twijfelen hebben gebracht over hoe rationeel de wereld in elkaar lijkt te steken.
  • Podcast #2 – Japke-d. Bouma
    In deze tweede podcast spreekt host Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over de polyvagaal theorie van Stephen Porges en met Japke-d. Bouma over vaag taalgebruik. Tenslotte spreken ze gezamenlijk over succesvolle skeptische gesprekken: is het je wel eens gelukt om iemand te overtuigen?
  • Podcast #1 – Maarten Freriks
    In deze aflevering hebben we het over Wim Hof, persoonlijkheidstests als Insight Discovery en hoe je met die ene complotdenkende oom op een familiefeestje in gesprek blijft. Te gast is Maarten Freriks.

Vond u dit artikel interessant? Overweeg dan eens om Skepsis te steunen door donateur te worden of een abonnement op Skepter te nemen.

Steun Skepsis