Een podcast voor iedereen die het skeptische gedachtegoed een warm hart toedraagt. Waarin we claims debunken maar ook de skepticus helpen in het dagelijks leven.
Onder leiding van Richard Engelfriet, een vaste bijdrage van Pepijn van Erp en wisselende gasten.
Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nl
Abonneren kan via Spotify, Apple Podcasts, Acast, YouTube en Castbox, of luister de recente afleveringen hieronder.
Afleveringen
Skepsis podcast #13 – Ruud Coolen van Brakel
In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over het nut van hoogtestages voor sporters. En met gast Ruud Coolen van Brakel over verantwoord medicijngebruik en zijn bezoek aan complotpodium Café Weltschmerz. Tot slot gaan ze ook in op de vraag wat ieders skeptische guilty pleasure is.
Boekentips:
* Torwald Dethlefsen & Rüdiger Dahlke, De Zin van Ziek Zijn (2015)
* Boris Johnson, De Churchill factor (2015)
Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:
- Luchtfietserij, Jurgen van Teeffelen, Skepter 37.2 (2024)
- Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik
- Interview met Andrea Evers: ‘Vertrouwen in placebo’, Skepter 32.4 (2019)
- Ruud van Coolen Brakel bij Café Weltschmerz
- De podcast over de moord op JFK die Pepijn van Erp noemt aan het einde van het gesprek als voorbeeld van een ‘guilty pleasure’ vind je hier. Over het vervolg die hij pas na de opname van de podcast beluisterde is hij heel wat minder enthousiast: Opgewarmde complotflodders in JFK-podcast van AVROTROS
Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #13
Skepsis podcast #12 – nabrander over de oorsprong van het coronavirus
In podcast #10 spraken Pepijn van Erp en Richard Engelfriet in een special uitgebreid met Stan van Pelt over de verschillende theorieën over de oorsprong van het coronavirus: zoönose of misschien toch een labongeluk? Wetenschapsjournalist Maarten Keulemans luisterde naar de podcast en had er wel wat op aan te merken. In deze ‘nabrander’ gaan we daarover met hem en ook Stan van Pelt verder in gesprek.
Verder lees/luister/kijk-voer bij deze aflevering:
- Natuurlijk moet je eigenlijk eerst Skepsis podcast #10 – Oorsprong van het coronavirus beluisteren.
- Essay van Alina Chan in The New York Times: Why the Pandemic Probably Started in a Lab, in 5 Key Points
- TWiV 1121: SARS-CoV2 still didn’t come from a lab (bespreking door virologen van dat essay)
- En lees natuurlijk het artikel van Stan van Pelt in Skepter 37.2!
Skepsis podcast #11 – Gast: Jan Jaap de Ruiter
In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over horoscopen, een klassiek skeptisch onderwerp. En met gast Jan Jaap de Ruiter, Arabist en universitair docent aan Tilburg University, over een mediarel waarin hij jaren geleden verzeild raakte. Tenslotte denken we na over wat er zou moeten veranderen zodat Stichting Skepsis zich gerust kan opheffen.
Boektip:
George Orwell: 1984 (1949)
Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering. Over onderzoek naar horoscopen:
- Rob Nanninga, Parariteiten (1988) – vanaf blz 162)
- Rob Nanninga, Wat staat er in de sterren?, Psychologie (1995)
- Rob Nanninga, De Astrotest, Skepter (1995)
- Rob Nanninga, Het dogma van de astrologie (2007)
- Jan Willem Nienhuys, Gauquelin’s Mars Effect, Skepsis Blog (2022)
en over Jan Jaap de Ruiter:
- Pagina van Jan Jaap de Ruiter op Tilburg University
- Persoonlijke website
- Hoogleraar bedreigd na PVV-scriptie, Brabants Dagblad (2012)
- De student met een 10 voor zijn scriptie over Wilders, zes jaar later, Univers (2018)
Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #11
Skepsis podcast #10 – Special: Oorsprong van het coronavirus
Voor Skepter schreef wetenschapsjournalist Stan van Pelt een uitgebreid stuk over de oorsprong van het coronavirus. Kwam corona uit de natuur of uit het lab? Die vraagt ligt vier jaar na dato nog altijd op tafel. Voor beide theorieën zijn allerlei aanwijzingen, maar insinuaties en belangen in beide kampen maken een evenwichtige analyse lastig. In deze podcast special gaan Richard Engelfriet en Pepijn van Erp met Stan hierover in gesprek.
Het artikel van Stan staat in de nieuwste editie van Skepter die 24 mei is uitgekomen en als u nog geen abonnee bent kunt u deze ook als pdf kopen in onze webwinkel.
Leesvoer bij deze aflevering:
- Alison Young. Pandora’s Gamble, Lab Leaks, Pandemics and a World at Risk. (2023)
- Alina Chan & Matt Ridley. Viral, The Search for the Origin of Covid-19. (2021) Een interessante bespreking hiervan is ook te lezen op de site van Frank Visser (die eerder in Skepter schreef over virusontkenners)
- David Quammen. Buiten Adem. (2022)
- Philipp Markolin. Treacherous Ancestry (2024)
- Proximal Origin. Andersen, K.G., Rambaut, A., Lipkin, W.I. et al. The proximal origin of SARS-CoV-2. Nat Med 26, 450–452 (2020).
- En natuurlijk: Stan van Pelt. Nog altijd rookgordijnen bij oorsprong coronavirus. Skepter 37.2 (2024)
Skepsis podcast #9
In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over homeopathie. En met gast Paul Kirschner, emeritus hoogleraar onderwijspsychologie over de vele mythes die nog altijd in het onderwijs rondgaan. Tenslotte hebben we het over welke vaardigheid we iedereen zouden gunnen.
Boektip:
- Pedro de Bruyckere, Casper Hulshof & Paul Kirschner, Juffen zijn toffer dan meesters (2019)
- Pedro de Bruyckere, Casper Hulshof & Paul Kirschner, Jongens zijn slimmer dan meisjes (2021)
- Paul Kirschner, How Learning Happens (2024)
- Paul Kirschner & Carl Hendrick, How Teaching Happens (2022)
Verder leesvoer bij deze aflevering:
- Edzard Ernst: A new systematic review of homoeopathy reported a positive result – but I can’t take it seriously!
- Homeopathie als lachspiegel van de wetenschap, Skepter 33.2 (2019)
- Collectieve ‘homeopathische zelfmoord’ in Amsterdam, Skepsis Blog
- Op zoek naar het similiaprincipe – Homeopaten weerleggen Hahnemanns leer, Skepter 26.1 (2013)
Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #9
Skepsis podcast #8
In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over bijna-doodervaringen. En met gast Laura Batstra, hoogleraar orthopedagogiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, over een teveel aan labels in de psychiatrie. Tenslotte denken we na over onze favoriete skeptische superkracht.
Boektip:
Trudy Dehue: Betere mensen (2014) en Ei, foetus, baby (2023)
Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:
- Eindeloos bewustzijn – Kritische bespreking, Gerard Woerlee, Skepter 20.2 (2007)
- Non-lokale biologie – Misleidende citaten van Pim van Lommel, Gert Korthof, Skepter 20.2 (2007)
- De klepels kwijt – Pim van Lommel over kwantumfysica, Jan Willem Nienhuys, Skepter 20.2 (2007)
- Swaab maakt gehakt van Eindeloos Bewustzijn, Skepsis blog (2011)
Een transcript van deze aflevering is hier te vinden: Skepsis podcast #8
Skepsis podcast #7 – Special: Deventer moordzaak
De Deventer Moordzaak is een van de meest omstreden processen in de geschiedenis van het Nederlandse strafrecht. Emeritus hoogleraar wetenschapsfilosofie Ton Derksen heeft uitgebreid gepubliceerd over deze zaak en is er van overtuigd dat hier sprake is van een gerechtelijke dwaling, de veroordeelde Ernst Louwes kan volgens Louwes niet de moordenaar van Jacqueline Wittenberg zijn.
In december 2023 werd echter een zoveelste herzieningsverzoek afgewezen door de Hoge Raad en lijkt de kans verkeken dat de zaak ooit nog opnieuw voor een rechtbank komt.
In deze lange special spreekt host Richard Engelfriet met Derksen over zijn belangrijkste argumenten voor de onschuld van Louwes en wat er allemaal mis is met de bewijsvoering. Pepijn van Erp is niet volledig overtuigd van de stellige conclusie van Derksen en brengt zijn bedenkingen in het tweede deel in.
Verder lees- en luistervoer bij deze aflevering:
- Leugens over Louwes – Bespreking van een eerder boek (2011) van Derksen door Jan Willem Nienhuys op het Skepsis-blog (met uitvoerige discussie)
- De Deventer karaktermoord – Het recentste boek van Derksen over deze zaak.
- De Deventer Mediazaak – Zes-delige podcastserie van Annegriet Wietsma
- De Deventer moordzaak – Het complot ontrafeld – Het boek van Bas Haan waarop de podcast grotendeels gebaseerd is
- Hoge Raad treedt recht met voeten, Skepter 34.4 (2021) – Artikel van Ton Derksen in Skepter, het tijdschrift van Stichting Skepsis
- Rechtspraak.nl: Deventer moordzaak – rechtbankstukken
Eerdere podcasts
- Podcast #6 – Adriaan ter Braack (‘Sjamadriaan’)
Richard Engelfriet spreekt met Pepijn van Erp over de platte aardetheorie. Hoe komt het dat mensen daar nog in kunnen geloven? Met gast Adriaan ter Braack, misschien wel beter bekend als Sjamadriaan, hebben we het over zijn aanpak van influencers op social media die met onbewezen gezondheidsclaims komen aanzetten. Hoe hard ga je erin als skepticus en wat is zijn motivatie om dit te doen. En tenslotte in de ‘Maar van Maarten’: heeft het eigenlijk allemaal wel zin om die kritiek te leveren? - Podcast #5 – Ralf Bodelier
In deze vijfde podcast van Stichting Skepsis spreekt host Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over werkgeluk. Het lijkt logisch dat gelukkigere werknemers ook zorgen voor een beter bedrijfsresultaat, maar wat stelt het onderzoek hiernaar eigenlijk voor? Met gast Ralf Bodelier hebben we het over zijn positieve kijk op de ontwikkelingen in de wereld. Als je verder kijkt dan veelal negatieve nieuwsberichten zie je vooruitgang op bijna alle terreinen. En tenslotte: wat mag er niet ontbreken in een skeptisch museum? - Podcast #4 – Bram Peper
Richard Engelfriet spreekt met Pepijn van Erp over biologisch eten. Is dat echt zo gezond, diervriendelijk en duurzaam in vergelijking met ‘gewoon’ voedsel? Met gast Bram Peper hebben we het over goedbedoelde cursussen die werkgevers – ook universiteiten – vaak aanbieden, maar waarvan de wetenschappelijke onderbouwing vaak ver te zoeken is. En waarom zijn brave spaces een beter idee dan safe spaces? - Podcast #3 – huisarts Tom
In deze derde podcast van Stichting Skepsis spreekt host Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over ufo’s en met huisarts Tom over patiënten die soms komen aanzetten met diagnoses die door andere behandelaars op heel merkwaardige wijze zijn bepaald. Tenslotte spreken ze gezamenlijk over ervaringen die deze skeptici misschien toch wel eens aan het twijfelen hebben gebracht over hoe rationeel de wereld in elkaar lijkt te steken. - Podcast #2 – Japke-d. Bouma
In deze tweede podcast spreekt host Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over de polyvagaal theorie van Stephen Porges en met Japke-d. Bouma over vaag taalgebruik. Tenslotte spreken ze gezamenlijk over succesvolle skeptische gesprekken: is het je wel eens gelukt om iemand te overtuigen? - Podcast #1 – Maarten Freriks
In deze aflevering hebben we het over Wim Hof, persoonlijkheidstests als Insight Discovery en hoe je met die ene complotdenkende oom op een familiefeestje in gesprek blijft. Te gast is Maarten Freriks.