Skepter 17.3 (2004)

Derde nummer van jaargang 17.

Beknopte inhoud

• Parariteiten
• Stop de persen
• Een postbode wordt gerechtspsychiater – Autobiografie van een vakkundige oplichter door Harald Merckelbach
  De recidiverende Duitse meesterbedrieger Gert Postel speelde psychiater en werd bij toeval ontmaskerd. Hij had het zo makkelijk dat hij wel eens dacht: wie is hier nou de oplichter?
  
• Miljonair met MLM – De fabelachtige vooruitzichten van Nikken
  Netwerkmarketing lijkt een succesvolle verkoopmethode. Maandcijfers van de firma Nikken maken echter duidelijk dat bijna niemand er een redelijk inkomen aan overhoudt.
• Gezant van Venus – Koninklijke ontvangst voor een fantast door Stefan Ketelaar
  UFO-fantast Adamski werd in mei 1959 bij koningin Juliana uitgenodigd. De pers was niet van hem onder de indruk en het bezoek deed zijn reputatie meer kwaad dan goed.
• Potent met Chinese kruiden – Slappe smoezen over LibidFit door Marie Prins
  Honderd procent natuurlijke en veilige Chinese kruiden voor betere erecties? Nauwkeuriger is: riskante illegale chemicaliën, aangeprezen door lieden die misschien ook nog in kaboutertjes geloven.
  
• Lopen in het labyrint – Op weg naar de bron van je innerlijke Zelf door Benjamin Radford
• Emotionele ontlading – Kritiek op de psychologische debriefing door Rob Nanninga
• Boekbespreking. Dwaze ideeën in de wetenschap door Bart Koene en Rob Nanninga
• Geen wonderen in Lourdes – Notities van Joe Nickell
• Boekbespreking. Waarom ID niet klopt door Jan Willem Nienhuys
• Boekbespreking. Het buitenaardse raadsel door Stef Ketelaar
• Boekbespreking. Sterfelijke geest door Jan Willem Nienhuys
• Brieven
  • Statistisch vuurwerk? Antwoord van de “dwaze professor” op Nanninga’s aanval van zijn onderzoek door Suitbert Ertel
• In het wilde web: Chemtrails – ‘We worden besproeid!’ door Rob Nanninga
• Skeptische bladen

Samenvattingen

Parariteiten: De foto van de reus
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 4

Een zogenaamd skelet van de opgegraven reus Ramayana bleek na flink zoeken door Indiase rationalisten afkomstig uit een fotoshopwedstrijd. De originele afbeelding was er een van een opgraving van een mastodont.
NB. Nog te zien hier
https://www.nationalgeographic.com/history/article/skeleton-giant-photo-hoax

Trefwoorden: Vishnoe, Noach, reus
Onderwerp: religie – wonderen

Parariteiten: Weeda revisited
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 4

Ronald Plasterk klaagde dat de provincie Utrecht een kwakzalversnest was, maar Wageningen heeft de hoogste zwever, namelijk Iteke Weeda, Haar colleges overtreffen de ergste Utrechtse zweefpraat.

Trefwoorden: Durk Hak, Groningen, Plasterk, Utrecht, Landbouwuniversiteit
Onderwerp: religie – New Age

Parariteiten: Mexicaanse UFO’s (bis)
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 5

De oplossing van de Mexicaanse ufo’s (zie vorige Skepter): fakkels van booreilanden, 80 km uit de kust, en 150 km van het waarnemende vliegtuig plus speciale atmosferische toestanden.

Trefwoorden: Sheaffer, ufo, booreilanden, Yucatan
Onderwerp: ufo’s – afzonderlijke gevallen

Parariteiten: Photoshopflop
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 5

De mysterieuze ghostbuster in kasteel Doorwerth (zie Skepter 17.2) bleek een grappenmaker te zijn, die had willen proberen hoe ver hij kon komen met citaten à la Ghostbusters.

Trefwoorden: Jack Lomax, Doorwerth, spook
Onderwerp: paranormale – contact met geesten

Parariteiten: De Broncode
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 5

De Broncode zou een programma zijn dat een complete speelfilm in vier kilobyte zou kunnen comprimeren. De Shannon-theorie zegt dat dat onmogelijk is. Eén seconde van een normale speelfilm vergt met datacompressie al een megabyte. IT-goeroe Roel Pieper zou het geloofd hebben en er 5 miljoen euro in geïnvesteerd hebben. Helaas is de uitvinder van dit moois, ene Jan Sloot, overleden. Uiteraard hadden deskundigen van het Philips Natlab gezegd dat het onzin was.

Trefwoorden: Roel Pieper, Jan Sloot, broncode, datacompressie, Plasterk, Natlab
Onderwerp: wetenschap – fraude

Stop de Persen 21 april 2004 – 14 augustus 2004
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 6-7

Trefwoorden: Rümke, Passiescholen, manicheeën, Donald Walsch, nep-erectiepillen, oerknaltheorie, Pinksteren, André Kuipers, opgeroepen herinneringen, waterstofeconomie, Pledge of Allegiance, Schön, Outreau, Eye4Care, engelen, Veluwedieren, Chartrestour, Schuitemaker, graancirkels, kinkhoestvaccin, diëten, onbevlekte ontvangenis
Onderwerp: sdp

Een postbode wordt gerechtspsychiater
Autobiografie van een oplichter
Harald Merckelbach
Skepter 17.3 (2004) p. 8-12
Een kort interview met Gert Postel (kader)
Skepter 17.3 (2004) p. 12

Postbode Gert Postel gaf zich uit uit voor psychiater en werd aangenomen zonder dat zijn met veel moeite vervaardigde diploma’s werden geïnspecteerd of gecontroleerd. Controleren of iemand een strafblad heeft doet men ook niet bij personeelszaken. Hij viel bij toeval door de mand, na anderhalf jaar. Inmiddels had hij tientallen gerechtspsychiatrische rapporten geschreven. Hij was bijna benoemd tot bijzonder hoogleraar. De (Duitse) gerechtspsychiatrie heeft geen lering uit dit geval getrokken.

Trefwoorden: Postel, psychiater, Sokal, Zschadrass, Delbrück, Robert Hare, Fourniret, Van Koppen, Leygraf, Voigt, Zuckmayer, Köpenick, Krull, Thomas Mann, Wallraff
Onderwerp: psychologie

Miljonair met MLM
De fabelachtige vooruitzichten van Nikken
Gerard Nederpel en Tineke Verton
Skepter 17.3 (2004) p. 13-15

MLM oftewel Multilevel Marketing is een soort piramidesysteem. Elke beginner probeert het product in kwestie te verkopen, maar draagt een deel van de winst af aan degenen die hem geworven hebben. Zelf probeert hij of zij ook wederverkopers te vinden. De enorme omzet van zulke MLM-bedrijven komt uit de voorraadaanschaf van de beginners. De auteurs waren zelf distributeurs voor Nikken (magnetische gezondheidsproducten, zie ook Skepter 16.4), en doen een boekje open.

Trefwoorden: Nikken, Kendall Cho, MLM
Onderwerp: gezondheid – elektriciteit en magnetisme

Gezant van Venus
Koninklijke ontvangst voor een fantast
Stefan Ketelaar
Skepter 17.3 (2004) p. 16-20

In het voorjaar van 1959 ontving koningin Juliana UFO-goeroe George Adamski, die bezig was aan een ‘wereldtournee’. Hij arriveerde vrijdagavond 15 mei en hoorde toen tot zijn eigen verbazing dat hij maandag (Tweede Pinksterdag) op paleis Soestdijk werd verwacht. (Het ANP had al een week eerder over de voorgenomen ontvangst bericht.) Het publiek en de pers vonden al gauw dat hij een kermisfiguur was, en op Soestdijk zakte de sfeer snel toen Adamski niet kon zeggen welke organisatie hem vervolgde. Heel veel later bleek dat prins Bernhard verantwoordelijk was voor de uitnodiging ten paleize. Bernhard hoopte dat Juliana zou genezen van haar sympathie voor pacifisten. In elk geval wilde het Britse koningshuis daarna niets met Adamski te maken hebben.

Trefwoorden: Adamski, Venus, Juliana, Bernhard, Hofmans, Rey d’Aquila, Lokkers, Mount Palomar
Onderwerp: ufo’s – geloof

Potent met Chinese kruiden
Slappe smoezen over LibidFit
Marie Prins
Skepter 17.3 (2004) p. 21-23

Libidfit verkoopt erectiebevorderende kruidenpillen. De Gay Krant is enthousiast. Ze bevatten echter een flinke dosis van acetildenafil, een stof die lijkt op sildenafil (=Viagra). De kruiden die er ook in zitten zijn niet bepaald veilig. Allemaal kruiden die ‘iets’ doen met het urogenitaalstelsel. Het is in elk opzicht een ongeregistreerd geneesmiddel. Libidfit is ook niet de eerste die betrapt wordt met ‘kruidenpillen’ met Viagra of Cialis.

Trefwoorden: Libidfit, boksdoorn, Paul Clayton, engelwortel, salomonszegel, duizendknoop, Viagra, Cialis
Onderwerp: gezondheid – kruiden

Lopen in het labyrinth
Op weg naar de bron van je innerlijke Zelf
Benjamin Radford
Skepter 17.3 (2004) p. 24-27

Het idee van een doolhof is dat er veel doodlopende wegen zijn en ook mogelijkheden om eindeloos in een kring te lopen, en dat het zoeken naar de uitgang of het centrum niet eenvoudig is. In de kathedraal van Chartres is een labyrint op de vloer getekend dat maar één enkel pad heeft zonder vertakkingen. Het doorlopen daarvan zou een spirituele ervaring zijn. Dit soort labyrinten komt erg in de mode. Aan de Waalkade te Nijmegen is er ook zo een.

Trefwoorden: New Age, labyrint, Egypte, Minotaurus, Artress, Barbara Walker, Donna Schaper, placebo-effect, Labyrinth Society
Onderwerp: religie – New Age

Emotionele ontlading
Kritiek op de psychologische debriefing
Rob Nanninga
Skepter 17.3 (2004) p. 28-30

Is het heilzaam om kort na een traumatische gebeurtenis je ervaringen en emoties met anderen te delen? Een hele trauma-industrie staat klaar om zulke hulp te bieden, maar misschien helpen ze je van de wal in de sloot. Bij proeven blijken aanzienlijk meer mensen PTSS op te lopen na een ongeval als ze een debriefing kregen.

Trefwoorden: Jeffrey Mitchell, debriefing, George Everley, Richard McNally
Onderwerp: psychologie – valse herinneringen

Geen wonderen in Lourdes
Joe Nickell
Skepter 17.3 (2004) p. 31

Heel veel wonderen gebeuren er niet in Lourdes. Vaak berusten ze op krakkemikkig onderzoek, foute diagnoses, natuurlijk verloop, gewone medische behandeling en psychosomatische aandoeningen. Vergeleken met het enorme aantal bezoekers is het aantal wonderen klein. En toen de doodzieke Paus (hij had Parkinson) op bezoek kwam werd zelfs hij geen sikkepit beter. Bernadette Soubirous zelf was ziekelijk en stierf op haar 35ste aan tuberculose.

Trefwoorden: Lourdes, wonder, Soubirous, Pau Glynn, Barru Williams, Anatole France, Zola
Onderwerp: religie – wonderen

Dwaze ideeën in de wetenschap
Bart Koene en Rob Nanninga
Skepter 17.3 (2004) p. 32-35

Bespreking van Nine crazy ideas of science: A few might even be true (2001) en Eight preposterous propositions: From the genetics of homosexuality to the benefits of global warming (2003), beide door Robert Ehrlich. In het eerste boek komt het idee aan de orde dat ons zonnestelsel twee zonnen heeft. In het tweede hebben de onderwerpen meer maatschappelijke relevantie, zie bijvoorbeeld de ondertitel. Maar ook creationisme in de gedaante van Intelligent Design. Het onderzoek van Jahn en Dunne waarbij gepoogd wordt een randomgenerator met gedachtekracht te beïnvloeden wordt ook uitvoerig besproken. Eigenlijk ligt het er tamelijk dik bovenop: de meeste afwijkingen treden op bij één proefpersoon die meestal alleen was in de onderzoeksruimte.

Trefwoorden: Robert Ehrlich, suikerpil, cholesterol, Intelligent Design, creationisme, Behe, complexiteit, muizenval, John McDonald, Kenneth Miller, parapsychologie, Randi, Jahn, Dunne, Dean Radin, Roger Melson
Onderwerp: wetenschap – demarcatie

Waarom ID niet klopt
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 36-38

Bespreking van Why Intelligent Design fails: A scientific critique, onder redactie van Matt Young en Taner Edis. Een van de aardigste hoofdstukjes, van Alasn Ghislick, legt uit dat de vleugels van vogels ook ‘onherleidbaar complex’ zijn, maar dat de geleidelijke ontwikkeling goed in de fossielen te volgen is. De bacteriezweepstaart is trouwens net zo iets als het oog: bij bacteriën zijn er een groot aantal soortgelijke organen met allerlei functie, in allerlei stadia.

Trefwoorden: Pauli, neutrino, Behe, Dembski, Ghislick, Korthof, No Free Lunch, Stenger
Onderwerp: religie – creationisme

Het buitenaardse raadsel
G.C. Molewijk
Skepter 17.3 (2004) p. 39-40

Bespreking van Marcel van Beurden, Het buitenaardse raadsel: Over vliegende schotels, contact met buitenaardse wezens en kosmische ontvoeringen (2004). De ufo-scene volgt min of meer de ondertitel. Eerst ging het vooral om wat men zoal zag vliegen, daarna traden personen op die beweerden met buitenaardsen contact gehad te hebben, en daarna bleken in de spreekkamer van therapeuten mensen ontvoerd te zijn. Duidelijk is dat er nog nooit enig bewijs gevonden is dat vliegende schotels bestaan.

Trefwoorden: Arnold, vliegtuigen, Adamski, George Hunt Williamson, Nordics, Bethurun, Van Tassel, Billy Meier, Plejaden, Betty en Barney Hill, Condon
Onderwerp: ufo’s – algemeen

Sterfelijke geest
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 41-42

Bespreking van G.M. Woerlee (2003). Mortal Minds: A biology of the soul and the dying experience (2003). Woerlee is anesthesist, en dus heel goed op de hoogte van de omstandigheden waaronder het bewustzijn niet of minder functioneert. Woerlee probeert de ziel te lokaliseren, maar er is vrijwel geen deel van het menselijk lichaam dat onmisbaar is. Alleen de hersenstam is absoluut noodzakelijk. De dood treedt in wanneer de hersenen zonder zuurstof komen te zitten, bijvoorbeeld als hart of longen uitvallen. Matig en ernstig zuurstofgebrek produceert een aantal typische effecten die lang kunnen aanhouden: uittredingservaringen, verdwijnen van pijn, serene kalmte, verlies van oordeelsvermogen, verlammingen. Als bij hartstilstand gereanimeerd wordt, komt de bloedsomloop weer wat op gang, in een op vijf gevallen zelfs voldoende om bijnadoodervaringen te veroorzaken, precies wat van Lommel vond. Woerlee bespreekt ook allerlei paranormale ervaringen.

Trefwoorden: ziel, paranormale, dood, bewustzijn, hersenen, hartstilstand, reanimatie, Van Lommel, aura, dromen, visioenen, zuurstof
Onderwerp: religie – bijnadoodervaringen

Statistisch vuurwerk (Twee brieven.)
Skepter 17.3 (2004) p. 43

Ertel besteedt een hele pagina aan protesten tegen Nanninga’s verslag. Nanninga vindt dat hij al duidelijk genoeg is geweest. Een voorbeeld. Er werd nagegaan of Michael goed politici van schilders kon onderscheiden. Hij scoorde correct in 6 van de 25 gevallen. Hij behaalde dus een resultaat dat in 98,9% van de gevallen puur toevallig geëvenaard of verbeterd had kunnen worden. NB. Ertel zegt na kennisname van de uitslag dat Michael zo slecht heeft gescoord als maar in 1,1% puur toevallig zou gebeuren. Als men kennelijk bereid is zowel heel goede als heel slechte resultaten bijzonder te vinden, dan kan men voorafgaande aan de proef afspreken dat er iets interessants is gebeurd als er 17 of meer dan wel 7 of minder is gescoord. Wat Ertel doet is na bekend worden van de uitslag doen alsof een lage score de enige interessante uitslag zou zijn geweest. Ook in zijn antwoord lijkt hij dit niet te begrijpen. Ertel gaat maar door, want als Michael eerst ver onder de kansverwachting scoort en daarna ver erboven en dan precies gemiddeld is de spreiding in resultaten opeens zéér interessant – zonder dat de test was opgezet met het doel het fenomeen van wonderbaarlijk grote spreidingen te toetsen. De wetenschappelijke gang van zaken is: eerst een hypothese naast een nulhypothese, dan een toets plannen voor die hypothese plus een afspraak wanneer de nulhypothese verworpen wordt, dan de uitvoering van de toets.

Trefwoorden: statistiek
Onderwerp: wetenschap – kansrekening

Valse Herinneringen (Brief.)
John J.L. Jacobs
Skepter 17.3 (2004) p. 44

Briefschrijver betoogt dat herinneringen aan seksueel misbruik kunnen worden onderdrukt.

Trefwoorden: hervonden herinneringen
Onderwerp: psychologie

The Passion (Brief.)
Tim Trachet
Skepter 17.3 (2004) p. 44

Het boek van Emmerich is waarschijnlijk geschreven door Klemens Brentano; in elk geval fysiek geschreven en op zijn minst literairder gemaakt en pas negen jaar na Emmerichs dood gepubliceerd. In feite heeft dit boek Emmerichs zaligverklaring 90 jaar tegengehouden.

Trefwoorden: Passion, Emmerich, Brentano
Onderwerp: religie – christendom

In het wilde web – ‘We worden besproeid!’
Rob Nanninga
Skepter 17.3 (2004) p. 45

Er is een grote groep mensen die denken dat veel vliegtuigsporen bestaan uit chemicaliën die ten doel hebben burgers uit te roeien of hun DNA te manipuleren of zo iets. Dat dit een erg onhandige of zelfs maar een mogelijke manier is en een gigantisch complot zou vergen, zegt de chemtrail-gelovigen niets.

Trefwoorden: vliegtuigsporen, contrails, chemtrails
Onderwerp: complotten – contrails

‘Uit onderzoek blijkt…’
Skepter 17.3 (2004) p. 46

Aankondiging van het Skepsis-congres op 6 november 2004 in de Aula van de Universiteit Utrecht.

Trefwoorden: congres
Onderwerp: skeptici – congres

Machtig Skepsis
Skepter 17.3 (2004) p. 46

Oproep om Skepsis te machtigen de jaarlijkse bijdrage te incasseren, in plaats van zelf over te maken.

Trefwoorden: skeptici
Onderwerp: skeptici – organisatie

Skeptische bladen
Jan Willem Nienhuys
Skepter 17.3 (2004) p. 47

Skeptic 11.1 heeft een fraai geïllustreerd artikel over ‘ufo’s’ op 15de-eeuwse religieuze schilderingen. Het zijn meestal engelen.