Skepter 24.2 (2011)

Tweede nummer van jaargang 24.

Inhoud

• Valse vliegtuigsporen – Contrails, chemtrails en complotten door Dirk Koppenaal
  Witte vliegtuigsporen zijn bevroren waterdamp. Maar als ze lang blijven hangen, zouden het chemtrails kunnen zijn. Die worden in het geheim verspreid om het klimaat te veranderen en de gezondheid en mentale staat van mensen te beïnvloeden.
• Ufo’s op de maan: Complottheorieën van dr. Coen Vermeeren door Rob Nanninga
  Coen Vermeeren, een ruimtevaartwetenschapper van de TU Delft, schreef een artikel over ufo’s, waarin hij een reeks populaire complottheorieën van Internet overnam. De feiten waarop hij zich baseert, blijken zeer onbetrouwbaar te zijn.
• Weermakerij door Dirk Koppenaal
  Uit angst voor de opwarming van de aarde zijn organisaties en overheden naarstig op zoek naar methoden om het klimaat te beheersen. Zal men slagen? Eerdere pogingen tot klimaatcontrole geven weinig hoop.
  
• Bekende UFO-foto vervalst door Wim van Utrecht
  In 1990 werden in België driehoekige ufo’s gesignaleerd. Er bestaat slechts één foto waarop zo’n ufo duidelijk staat afgebeeld. Ufologen beschouwden deze foto jarenlang als een belangrijk bewijsstuk, totdat de maker in 2011 onthulde dat hij de foto had vervalst.
• Handelaren in twijfel. Boekbespreking door Cees Renckens
  
• Paranormaal in Amerika: Onderzoek naar buitengewone overtuigingen door Rob Nanninga
  
• Demonische geneeswijzen: Getoetst aan Bijbel en Wetenschap. Boekbespreking door Jan Willem Nienhuys
• Alternatief in ziekenhuizen. Boekbespreking door Michiel Hengeveld
• Titelmisbruik door chiropractoren door Jan Willem Nienhuys
• Terugblik op Skepsis door Frans Sluijter
• Voer voor dommies door Rob Nanninga

Samenvattingen

Valse vliegtuigsporen
Contrails, chemtrails en complotten
Dirk Koppenaal
Skepter 24.2 (2011) p. 4-10

De strepen achter vliegtuigen bestaan uit ijskristallen. De vliegtuigbrandstof produceert bij verbranding kooldioxide en water en een beetje roet. Op de hoogte waar vliegtuigen vliegen is het heel koud, min veertig graden of minder. Als de waterdamp is afgekoeld, condenseert die op het roet. Zo ontstaan zogeheten contrails. Hoe lang die blijven hangen hangt af van de atmosferische omstandigheden (wind, vochtigheid) op die hoogte. De nauwkeurige beschrijving is van Appleman (1953). Soms zorgt de warmte van de uitlaatgassen zelfs dat bestaande (dunne) wolken oplossen. Dat geeft dan ‘negatieve’ strepen. De eerste contrails werden al in of voor 1918 gezien. Rond 1999 ontstond het geloof dat sommige contrails iets anders zijn dan hier beschreven. De fotograaf Willy Thomas en de chemicus Clifford Carnicom zochten er meer achter. De condensatiekernen zouden allerlei verbindingen met barium, magnesium en titaan en dergelijke bevatten. In dat geval zijn het chemtrails. De gelovigen denken dat ‘chemtrails’ langer blijven hangen dan contrails. Over wat opzettelijke productie van chemtrials zou beogen zijn de gelovigen het niet erg eens. Het varieert van klimaatbeïnvloeding tot ziek en willoos maken van de bevolking. Geloof in chemtrails gaat vaak samen met het idee dat HAARP ook een project is met kwade bedoelingen. HAARP is een project voor de bestudering van de ionosfeer, maar volgens de chemtrailgelovigen worden er aardbevingen mee opgewekt, de bevolking ermee onder duim gehouden en nog veel meer. De chemtrailtheorie is een echte complottheorie. Immers om zoveel vliegtuigen van sproeimachines te voorzien en ze in bedrijf toe houden, zou in feite iedereen in de vliegindustrie erbij betrokken moeten zijn. Een bekende chemtrailactivist in België is (sinds 2009) Peter Vereecke. die op zijn beurt is geïnspireerd door de Brit David Icke. Ook in Duitsland leeft dit geloof.

Trefwoorden: Evergem, Vereecke, David Icke, Dominik Storr, Werner Altnickel, Greenpeace, contrails, distrails, Willy Thomas, Carnicom, morgellons, ELF, HAARP, Schumann-resonanties, Alfred Wegener, Mark Steadham
Onderwerp: complotten – contrails

Ufo’s op de maan
Complottheorieën van dr. Coen Vermeeren
Rob Nanninga
Skepter 24.2 (2011) p. 11-17

Coen Vermeeren, hoofddocent lucht- en ruimtevaarttechiek van de TU Delft, tevens hoofd van het Studium Generale, denkt dat buitenaardsen een ufo-basis op de maan hebben. Vermeeren gelooft alles, bijvoorbeeld een fantasie van een sciencefictionschrijver in 1972 en ook veel of alles wat David Icke zoal verkondigt. Een medestander van Vermeeren is complotdenker Guido Jonkers. Zijn artikel daarover staat in 2012 voor dommies. ‘Je moet inderdaad nogal dom zijn om te geloven wat er allemaal in dit boek staat.’ Vermeeren sprak in TUD-lezingen 2010 over ufo’s, maar sinds kritiek daarop vertelt hij zijn verhaal elders. Ook was er kritiek op het Skepsisblog. Theoloog Taede Smedes neemt het op voor Vermeeren. Dap Hartmann noemt Vermeeren een ufo-gekkie en professor Klaas van Egmond vergelijkt in de Volkskrant Vermeeren met Galilei.

Trefwoorden: ufo, maan, Vermeeren, Armstrong, Binder, Buss Aldrin, Conorset Hotel, piramides, Don Wilson, Mikhail Vasin, Neil Huntley Guido Jonkers, Clifford Stone, Clinton, Project Disclosure, Ben Rich, Timothy Good, John B. Alexander, Philip Corso, Spengler, nitinol, Jesse Marcel, William Brazel, Robert Hastings, Robert Salas, Oscar, Delta, Karel Luyben, Hartmann, Taede Smedes, Cometa, Petit-Rechain, Klaas van Egmond
Onderwerp: ufo’s – samenzwering

Weermakerij
Dirk Koppenaal
Skepter 24.2 (2011) p. 18-23

Al in de negentiende eeuw poogde men het weer te beïnvloeden, voornamelijk met explosies. In Engeland was mist het voornaamste probleem. Vanaf 1946 ging men wolken zaaien met droogijs, en later met zilverjodide. Veel succes hadden de pog</span>ingen niet, voor zover valt na te gaan. Met zilverjodide kan men wel lokaal de regenval beïnvloeden. In Rusland en China gebruikt men cement respectievelijk vloeibare stikstof. Speciaal bij de Olympische Zomerspelen van 2008 zou er veel geld zijn besteed aan het laten uitregenen van wolken, zodat het in Beijing mooi weer bleef. Diverse grote experimenten in de periode 1964-1975 mislukten: soms viel de regen op de verkeerde plek, soms helemaal niet en soms teveel. De deskundige op het gebied van pathologische wetenschap, Irving Langmuir, meende dat hij het weer kon beïnvloeden, maar het was minder eenvoudig dan hij dacht. In het Westen heeft men het regen maken min of meer opgegeven, maar er wordt nog gestudeerd op methode om de globale opwarming tegen te gaan

Trefwoorden: weer, Aristoteles, Galilei, Torricelli, Hooke, de Saussure, hagelkanonnen, Azteken, James Espy, Le Maout, Edward Powers, Farwell, Dyrenforth, William Jackson Humphreys, Jules Verne, Hatfield, John Williams, Oliver Lodge, Luke Francis Warren, David Brunt, August Willem Veraart, project Cirrus, Langmuir, Schaefer, Bernhard Vonnegut, project Stormfury, Vietnam
Onderwerp: randwetenschap – regen maken

Bekende UFO-foto vervalst
Wim Van Utrecht
Skepter 24.2 (2011) p. 24-26

De bekende foto van een driehoekige ufo met verlichting uit april 1990 blijkt nep te zijn. De makers, Patrick Maréchal (toen 29 jaar) en een vriend, hadden hem uit piepschuim uitgesneden en met lampjes versierd. Daarna hadden ze 12 foto’s met statief gemaakt terwijl het aan een boom hing. Waarom driehoekig? Wel, in die tijd was er een ufogolf met berichten over driehoeken in de nacht. Op 26 juli 2011 zond RTL de bekentenis van Maréchal uit. In 1990 waren er trouwens al gegronde twijfels. Overigens denkt Maréchal nog steeds dat ufo’s, ook de andere Belgische ufo’s, reëel zijn.

Trefwoorden: ufo, SOBEPS, Petit-Rechain, Maréchal, Guy Mossay, Auguste Meessen, Roger Paquay, Pierre Magain, Willem de Brouwer, Sabine
Onderwerp: ufo’s – afzonderlijke gevallen

Handelaren in twijfel
Cees Renckens
Skepter 24.2 (2011) p. 27-29

Bespreking van Naomi Oreskes en Erik Conway, Merchants of Doubt: How a Handful of Scientists Obscured the Truth on Issues from Tobacco Smoke to Global Warming (2010). De titel zegt het al. De schadelijkheid van tabak was in 1960 boven alle twijfel verheven. De tabaksindustrie wist dat heel goed, zo bleek uit interne documenten, maar zaaide wetenschappelijke twijfel aan de uitkomst. De twijfelzaaiers traden ook bij een half dozijn andere kwesties op: het onzinnige Star Wars-programma voor een raketschild, de uitstoot van zwaveldioxide, het ozongat, de gevaren van passief roken, het massale gebruik van DDT, en de opwarming van de aarde. Namen die elke keer weer terugkomen zijn onder anderen de fysici William Nierenberg, Frederic Seitz, Fred Singer. Ook de econoom Milton Friedman. De tactieken zijn ook dezelfde: 1. Er zijn nog openstaande problemen; 2. Er zijn andere verklaringen voor de waargenomen schadelijke effecten; 3. statistische verbanden zijn geen bewijs voor oorzakelijkheid; 4. de kosten van maatregelen zijn veel te hoog; 5. de wetenschappers denken alleen aan hun eigen carrière; 6. de overheid werkt remmend op de vooruitgang, in tegenstelling tot de vrije ondernemers. En natuurlijk ad hominem aanvallen. Zo werd Rachel Carson voor massamoordenaar uitgemaakt.
NB. De twijfelzaaiers hebben gemeen dat ze fel anticommunistisch zijn en vinden dat de overheid het bedrijfsleven op geen enkele manier mag hinderen.

Trefwoorden: denktanks, tabak, Reynolds, Seitz, Philip Morris, Heritage Foundation, Fred Singer, cfk, ozon, Friedman, Carson, Obama, Edward Frieman
Onderwerp: wetenschap – fraude

Paranormaal in Amerika
Onderzoek naar buitengewone overtuigingen
Rob Nanninga
Skepter 24.2 (2011) p. 30-35
Paranormaal in Nederland (kader)
Skepter 24.2 (2011) p. 34

Christopher Bader, Carson Mencken en Joseph Baker schreven Paranormal America (2010). Een van de paranormale overtuigingen is het bestaan van Bigfoot. In de VS gelooft ongeveer een op de zes burgers dat het bestaan van Bigfoot zeker of aannemelijk is, onder hen ook velen met een college degree. De auteurs gingen zelfs mee op Bigfoot-jacht. Ze onderzochten ook met een enquête hoe sterk het geloof in allerlei ander paranormaals is. Per onderwerp is het percentage gelovigen iets van 30%, met uitschieters naar boven (geesten, Atlantis) en beneden (astrologie); vrouwen zijn geloviger dan mannen, behalve waar het ufo’s betreft. Opleidingsniveau maakt weinig uit. Personen die een wat lossere kerkelijke binding hebben zijn geloviger dan de hele trouwe kerkgangers. Het kaderstuk over Nederland bespreekt de uitkomsten van God in Nederland (2006). Ook daar scoorden de ietsisten het hoogst op een vraag over helderziendheid (=toekomst voorspellen). De bevolking als geheel kwam op 42% voor de combinatie ja + misschien. In datzelfde jaar bevroeg het Sociaal Cultureel Planbureau of men in homeopathie geloofde. Dat leverde 71% voor ja+misschien.
NB. Toen Skepsis in 2023 naar toekomstvoorspellen vroeg, was het percentage 17%, tegen 31% in 1985. Kennelijk zijn de antwoorden nogal gevoelig voor de manier waarop je vraagt. In Nederland was de vraag in 1985 en 2023 voorzichtig gesteld: ‘Gelooft u dat zien van toekomstige gebeurtenissen voorkomt?’; in 2006 werd gevraagd: ‘Kunnen sommige helderzienden echt de toekomst voorzien?’ toen bleek 71% dit te geloven.

Trefwoorden: Bigfoot, Baylor, Gallup, Gigantopithecus, Paterson, Gimlin, Frank Hansen, Monster Quest, ufo, buitenzinuiglijke waarneming, evangelicals, religie, Satan, duivels, Paul Ingram, satanist, beschermengel, helderziendheid, Sociaal Cultureel Planbureau, homeopathie
Onderwerp: paranormale – geloof

Demonische geneeswijzen
Getoetst aan Bijbel en Wetenschap
Jan Willem Nienhuys
Skepter 24.2 (2011) p. 36-38

Bespreking van Ruud van der Ven, Genezing uit het Oosten? Alternatieve therapieën getoetst (2011). De Bijbelse arts Van der Ven vindt dat alternatieve geneeswijzen wetenschappelijk weinig voorstellen. Volgens hem veel erger is dat daarbij Satan op de loer ligt, vanwege de occulte wortels. Het is niet duidelijk waarom hij homeopathie, chiropraxie, neurolinguïstisch programmeren en hartcoherentietraining en nog wel twintig andere hobby’s oosters noemt. Volgens de auteur was Hahnemann echter zowel vrijmetselaar als bewonderaar van Confucius. En homeopathie werkt, dus moet het wel via occulte krachten werken. Het boek is ‘een mengeling van ad hominem argumentatie en grote-stappen-vlug-thuisrederingen en anekdotisce bewijsvoering’.

Trefwoorden: homeopathie, acupunctuur, reiki, antroposofische geneeskunde, Mesmer, Confucius, Coevorden Adriani, christenen, hypnose, duiveluitdrijving
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen

Alternatief in ziekenhuizen
Michiel Hengeveld
Skepter 24.2 (2011) p. 39-41

Recensie van R. van der Ven, Complementaire en alternatieve zorg in de Nederlandse ziekenhuizen. Een beschrijving van een ontwikkeling (2011). Ex-natuurarts Van der Ven heeft bij 82 instellingen gevraagd naar de omvang van de alternatieve zorg, en kreeg 41 antwoorden. Hij rekent daar echter ook massage toe, evenals achtergrondmuziek op de röntgenafdeling en een schoonheidssalon bij oncologie. Alternatieve artsen in ziekenhuizen zijn er ook, hiervoor heeft Van der Ven gegevens van J.W. Nienhuys gebruikt. Het gaat om een kwart procent van alle artsen, dus geen nijpend probleem. Voor de rest bestaat het boek uit citaten uit interviews en dergelijke. De auteur probeert zich neutraal voor te doen, maar gelooft kennelijk nog sterk in de kracht van het occulte. En hij verwart voortdurend wellnessbehandelingen met therapie.

Trefwoorden: natuurarts, isicopie, Bijbel, enquête, ziekenhuizen, integrative medicine, wellness, Planetree
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen

Titelmisbruik door chiropractoren
Jan Willem Nienhuys
Skepter 24.2 (2011) p. 42-43

Chiropractoren in Nederland zijn vaak in de VS opgeleid. Zij krijgen daar dan het recht om de letters D.C. of DC achter hun naam te plaatsen en om zich voluit Doctor of Chiropractic te noemen. Volgens de Nederlandse wet (WHW 7.23 lid 1)  mogen zij dan precies hetzelfde doen in Nederland. Sommigen gaan verder en schrijven de in Nederland beschermde titel ‘dr.’ voor hun naam. Maar dat is in de VS slechts een sociale aanspreekvorm. Alleen ‘Ph.D.’ komt overeen met de Nederlandse doctorstitel, en dan alleen als die verleend is door een serieuze instelling, dit ter beoordeling van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) (zelfde wet lid 4). Chiropractor Molina uit Assen was zo’n titelmisbruiker. De Vereniging tegen de Kwakzalverij in samenwerking met J.W. Nienhuys maakte er werk van. Toen het OM de zaak tegen Molina seponeerde omdat Molina zijn onterechte titel had verwijderd, gebeurden er twee dingen. Renckens (van de VtdK) en Nienhuys spoorden de overige titelmisbruikers aan om hun leven te beteren, maar de advocaat van Molina, tevens voorzitter van zijn organisatie eiste dat er een rechter naar zou kijken.
N.B. De kantonrechter was het eens met het OM, maar in beroep gaf het hof Molina gelijk; het OM ging toen naar de Hoge Raad, maar maakte een kleine administratieve vergissing. Het schriftelijk bewijs dat een mededeling over de beslissing in cassatie te gaan daadwerkelijk bij Molina was bezorgd, was niet bijgevoegd. De Hoge Raad zond het hele dossier terug. Toen raakte het dossier kwijt; het OM beloofde met een nieuwe procedure een en ander goed te maken, maar daar kwam niets van terecht.

Trefwoorden: chiropraxie, chiropractie, chiropractor, titelmisbruik, Molina
Onderwerp: gezondheid – chiropraxie

Terugblik op Skepsis
Frans Sluijter
Skepter 24.2 (2011) p. 44-45

Frans Sluijter is voorzitter-af per 1 januari 2012. Hij blikt terug, en dan vooral op de discussies in het bestuur over wat het werkterrein is van Skepsis. Waar begint de pseudowetenschap en waar de religie? En hoe moet je omgaan met mensen die zichzelf ook misleiden? En met wetenschappers die in hun rapporten opschrijven wat de opdrachtgever wenst te horen?

Trefwoorden: De Jager, transsubstantiatie, Jomanda, Millecam, koolstofdioxide, Fred Udo, ufo, Tilburg, Delft, Alfrink
Onderwerp: skeptici – organisatie

Voer voor dommies
Rob Nanninga
Skepter 24.2 (2011) p. 46-47

2012 voor dommies is een gratis e-boek met bijdragen van allround complotdenkers Coen Vermeeren, Johan Oldenkamp, en voorts van ‘Mayakenner’ Peter Toonen die en passant ook even het klimaat behandelt, en van Janet Ossebaard. Die is een profetes van Robbert van den Broeke, wat inhoudt dat zij zijn goedkope goocheltrucjes niet doorheeft.

Trefwoorden: kanker, Oldenkamp, global warming, Mayakalender, Illuminati, Niburu, Anannaki, Atlantis, Hunab Ku, fransciscanen, Jupiter, Van den Broeke, Gazecki, genverbrander, Akasha
Onderwerp: pseudowetenschap