Skepter 9.1 (1996)

Eerste nummer van jaargang 9.

Inhoud

• Helderziend of gezond verstand? Nieuwsvoorspellers getest door C.M. Braams
• Achter de Schermen door Marc Braem
• Een UFO op het raam door Marcel Hulspas
• Een therapeutische rechtszaak door Rob Nanninga
  Wies Moget en haar Instituut voor Video-Gestalttherapie (IVG) in Groningen daagden de auteur voor de rechter.
• Was Anna Anderson de dochter van de tsaar? door Dick Zeilstra
  Gedurende meer dan zestig jaar gaf Anna Anderson zich uit voor Anastasia, dochter van Nicolaas II, Ruslands laatste tsaar. Na het terugvinden van de skeletten van de omgebrachte tsarenfamilie is met DNA-onderzoek eindelijk de waarheid achterhaald.
• Een onberekenbare poltergeist – Het onderzoek naar de klopgeest van Druten door Rob Nanninga
• Genezen is bewezen – Homeopathie en wetenschappelijk onderzoek door Dick Betlem
• Skepticus in het land der tempels – Het leven en werk van Periyar door Erik Hoogcarspel
• Hoog tijd voor bezinning – Beroepsgroepen over ‘hervonden herinneringen’ door Harald Merckelbach
• Een levend alternatief – Ook planten kunnen effectieve geneesmiddelen zijn door Akshaya de Groot
• Boekbespreking. Het “Mars Effect” door Jean Paul van Bendegem
• Boekbespreking. Natuurlijk beter worden door Akshaya de Groot
• Boekbespreking. Aardse UFO’s door Wim Van Utrecht
• Gesignaleerd
• Podium. Waarom de dino’s door hun poten zakken door Henny Lamers
• Brieven
• Skeptische bladen

Samenvattingen

Helderziend of gezond verstand?
Cees Braams
Skepter 9.1 (1996) p. 1-2

De gegevens van ‘Voorspel het nieuws van 1995’ zijn binnen. Elke vraag luidde ‘hoe waarschijnlijk is het dat dit of dat gebeurt’ en een puntensysteem zorgde ervoor dat geen punten te verdienen waren door gebeurtenissen systematisch incorrecte kansen toe te schrijven. Wie alle kansen op 50% waardeerde kon 175 punten verdienen, en wie geheel volgens het toeval (gedresseerde kip) scoorde toch nog gemiddeld 150. Een vijfde van de inzenders bleef daar nog onder. De helft scoorde meer dan 175.
NB. Op de website staat een lang naschrift.

Trefwoorden: parapsychologie, nieuws, voorspellen, gezond verstand.
Onderwerp: parapsychologie – helderziendheid

Colloquium Skepp (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 2

SKEPP organiseert een colloquium op 27 april 1996.

Trefwoorden: skeptici, congres
Onderwerp: skeptici – congres

Marokkaans medium (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 2

De Marokkaanse gebedsgenezer Astitou in Montfort is zo populair dat de toeloop vanuit Nederland en buurlanden teveel is voor de gemeente Montfort.

Trefwoorden: gebedsgenezer, Marokko, Montfort
Onderwerp: religie – gebedsgenezers

Dankmeijer (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 2

Internist Dankmeijer wordt het Diabetes Centrum Bilthoven uitgezet. Behalve dat hij grossiert in alternatieve behandelwijzen, raadt hij ook dierlijke insuline aan (in plaats van synthetische). Zijn collega’s gebruiken dat al jaren niet meer vanwege de vele bijwerkingen.

Trefwoorden: Dankmeijer, diabetes, aurareading, honingtherapie, aardstralen, paragnosten, insuline
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen

Erratum
Skepter 9.1 (1996) p. 2

Niet Ceres was eerste nieuwe planeet (zie artikel ‘Verdacht stuk steen’ in Skepter 8.4), maar natuurlijk Uranus.

Trefwoorden: Skepter, Ceres, Uranus
Onderwerp: wetenschap

Achter de Schermen
Marc Braem
Skepter 9.1 (1996) p. 3-6

James Randi trad op 1 februari 1996 op in het BRTN-programma Schermen. Hij gaf een inderhaast georganiseerde demonstratie van een behoorlijk slappe pendeltest, die als reclame voor de geteste pendelaars werkte. Braem bedacht een betere test voor de beste van de twee Randi-pendelaars. Hij vond acht mannen die elk een kenmerk hadden (bijvoorbeeld: is priester, is piloot, is filmkenner, is afgekeurd voor leger enzovoorts) dat geen van de anderen had. Bij een dergelijke matchingtest is het verwachte aantal correct gelijk aan 1, scoort gemiddeld 37% nul goed en 37% 1 goed. In dit geval scoorde de pendelaarster 1 goed.

Trefwoorden: parapsychologie, Randi, BRTN, pendelen, tv, matchingtest
Onderwerp: paranormale – helderziendheid

Jan Pieter de Kok (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 6

Jan Pieter de Kok is vrijgesproken van medeplichtigheid aan de dood van Emma Smulders in Tilburg, wegens gebrek aan bewijs. Allerwegen ontstemming.

Trefwoorden: Jan Pieter de Kok, iatrosofie, vrijspraak, Emma Smulders
Onderwerp: gezondheid – iatrosofie

Zhi Lin Dong (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 6

Acupuncturist Zhi Lin Dong begon een handel in traditionele Chinese medicijnen. Maar nu heeft de politie ingegrepen. Meneer Dong verhandelde delen van tijgers en neushoorns door heel Europa.

Trefwoorden: acupunctuur, traditionele Chinese geneeskunde, TCM, tijger, neushoorn
Onderwerp: gezondheid – Chinese geneeswijze

Jomanda (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 6

Op een ‘pooldaghike’ van de Doornse padvinders was het thema ‘Jomanda’. En laat die daar nu ook opduiken, na te zijn uitgenodigd!

Trefwoorden: Jomanda, padvinders, Doorn
Onderwerp: paranormale – Jomanda

Een UFO op het raam
Marcel Hulspas
Skepter 9.1 (1996) p. 7-8

Davey de Leeuw (14) maakte in augustus een ufo-film vanuit zijn kamer – terwijl hij huiswerk had moeten maken maar in plaats daarvan met de videocamera van zijn vader zat te spelen. De ufo bewoog wild heen en weer, maar bij analyse blijkt dat het ding op het raam geplakt was en dat het alleen de camera zo heftig bewoog. Twee dagen eerder was de Roswell-film (zie Skepter 8.3) op de tv. Daveys vader schijnt lid geworden te zijn van een ufo-club STUFON genaamd. Die verleent geestelijke bijstand aan personen die worden uitgelachen om hun ufo-geloof.

Trefwoorden: ufo, video, STUFON
Onderwerp: ufo’s – afzonderlijke gevallen

Paranormale politie-agent (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 8

De Londense politieagent Tony Stubley kreeg zo vaak paranormale gedachten, dat hij een eigen bureautje heeft opgezet, waar men terecht kan voor geesten en ufo’s. Zijn baas blijft er laconiek onder.

Trefwoorden: paranormaal, geesten, klopgeesten, politieagent, ufo
Onderwerp: ufo’s – algemeen

Pyromaan (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 8

En dorpje in de Franse Jura had last van een pyromaan, en wilde theorieën deden de ronde, zoals spontaan ontbrandend waterstofgas uit de ondergrond. Op 4 februari 1996 werd de pyromaan gepakt.

Trefwoorden: pyromaan, pseudowetenschap
Onderwerp: misvattingen

Voorspellingen (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 8

Privé heeft een waslijst van voorspellingen door astrologen en paranormaal begaafden. Bijvoorbeeld: het kabinet Kok I zou voor de zomer vallen en Bolkestein zou nieuwe premier worden. Astrologen Gieles en Noordman hadden voorspellingen gedaan die op 1 maart al onzin bleken.
NB. Kok I duurde tot 1998, viel niet en werd gevolgd door Kok II.

Trefwoorden: astrologie, Gieles, Noordman, kabinet, Privé, paranormaal, voorspellen
Onderwerp: paranormale – helderziendheid

Spookonderzeeërs (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 8

Zweden registreren veel onderzeese geluiden die misschien van Russische onderzeeërs zijn. Maar één klasse van geluiden blijkt nu door otters gemaakt te worden.

Trefwoorden: spookonderzeeërs
Onderwerp: misvattingen

Een therapeutische rechtszaak
Rob Nanninga
Skepter 9.1 (1996) p. 9-10

De rechter deed op 15 december uitspraak in de zaak die Wies Moget had aangespannen (zie Skepter 8.1). Nanninga beschikte echter over 16 getuigenverklaringen van ex-patiënten van het IVG en een verklaring van de psychiater die een aantal van hen behandeld had. Ook had hij telefoonopnamen van de gesprekken met Moget. Die had namelijk beweerd dat hij nooit contact had gezocht. De rechter oordeelde dat Nanninga’s publicatie voldoende steun had in het beschikbare feitenmateriaal en dat publicatie de enige mogelijkheid was om de ernstige misstanden aan de kaak te stellen. De uitspraken van Nanninga waren niet grievend of beledigend.

Trefwoorden: Moget, rechter, proces, IVG
Onderwerp: psychologie – valse herinneringen en satansgeloof

Was Anna Anderson de dochter van de tsaar?
Dick Zeilstra
Skepter 9.1 (1996) p. 11-14

Een vrouw genaamd ‘Anna Anderson’ gaf zich zestig jaar lang uit voor tsarendochter Anastasia. Ze overleed in 1984 maar er was nog wat van haar over. In 1991 werden stoffelijke resten van de tsarenfamilie ontdekt. DNA-onderzoek in 1994 wees uit dat ‘Anna’ geen familie van de tsaar was, en dat ze inderdaad de Poolse fabrieksarbeidster Franziska Schanzkowska was, hetgeen al in 1925 was beweerd toen haar afkomst was onderzocht. Haar broer Felix had haar toen al herkend.

Trefwoorden: Anna Anderson, Anastasia, Romanov, DNA
Onderwerp: misvattingen

Een onberekenbare poltergeist
Het onderzoek naar de klopgeest van Druten
Rob Nanninga
Skepter 9.1 (1996) p. 15-17

In mei 1995 was er in Druten een poltergeist ten huize van de familie Polat. Hoofdverdachte was Çetin (15). Hans Gerding van het Parapsychologisch Instituut te Utrecht onderzocht. Hij heeft een eenvoudig paradigma: als er iets opvallends gebeurt en iemand ziet Çetin het doen, dan is het imitatieve fraude, maar anders is het een paranomaal fenomeen. Sommige parapsychologen denken dat poltergeisten ook de werking van random number generators (RNG) verstoren op zo’n manier dat die de een of andere afwijking van de kansverwachting gaat vertonen. Dick Bierman installeerde een RNG bij de familie Polat. Die gaf een afwijking die slechts een kans van 1 op 10.000 heeft om spontaan op te treden. Dat bleek een vergissing. Bierman had het instructieboekje voor de gebruikte statistische test niet goed gelezen. Het was een kans ongeveer 1 op 4.

Trefwoorden: poltergeist, klopgeest, Druten, Polat, Bender, Tina Resch, Roll, Gerding, Bierman, random number generator, RNG
Onderwerp: parapsychologie – poltergeist

Genezen is bewezen
Homeopathie en wetenschappelijk onderzoek
Dick Betlem
Skepter 9.1 (1996) p. 18-20
Homeopathie, of het schudden der similia (kader)
Skepter 9.1 (1996) p. 18

Kleijnen e.a. verzamelden 107 onderzoeken van homeopathie en toonden zich verrast over hoeveel positiefs daar bij zat: 16 van de 107 scoorden een voldoende voor de algehele kwaliteit, en een meerderheid daarvan had een positieve uitkomst. Maar in feite was er maar 1 van de 16 die over echte homeopathie ging, en maar 4 waarbij hoge verdunningen werden gebruikt. Zo was een bekend onderzoek van Reilly eigenlijk isopathie (één specifieke ziekte behandelen met hoogverdunde ziekteoorzaak). Het onderzoek van Van Wijk en Wiegant uit 1994 (met arsenicum in reageerbuisjes) ging niet eens over hoge verdunningen. Dokter Stolper heeft maar 30 procent succes met homeopathie, en dat komt omdat de patiënten vaak onnauwkeurige inlichtingen geven, zegt hij. Overigens leek begin 1994 minder dan 3 procent van de leden van de VHAN te willen meewerken aan een geneesmiddelproef.
NB. Bij een geneesmiddelproef neemt een gezonde proefpersoon een homeopathisch middel in, en noteert dan alle ‘bijzondere symptomen’ gedurende, zeg, twee weken in een dagboekje.

Trefwoorden: homeopathie, hooikoorts, similiabeginsel, potentie, Kleijnen, VHAN, Reilly, Van Wijk, Wiegant, Stolper, Rutten, geneesmiddelproef
Onderwerp: gezondheid – homeopathie – onderzoek

Skepticus in het land der tempels
Het leven en werk van Periyar
Erik Hoogcarspel
Skepter 9.1 (1996) p. 21-24
Kasten, hindoes en Tamils (kader)
Skepter 9.1 (1996) p. 24

Biografie van E.V. Ramaswami Naicker (1879-1973) uit Tamil Nadoe, bijgenaamd Periyar (grote leider). Hij was een energiek bestrijder van het kastesysteem (in tegenstelling tot Gandhi) en dus van de hindoe-religie. Ook ijverde hij voor gelijke rechten van man en vrouw en eigenlijk voor iedereen. Hij deed vaak een beroep op het gezonde verstand en de wetenschap en richtte dus Rationalistische Verenigingen op. Veel standbeelden te zijner ere hebben de tekst (in Tamil) “There is no god, there is no god, there is no god at all. He who invented god is a fool. He who propagates god is a scoundrel. He who worships god is a barbarian.”
NB. Naicker was zijn kastetitel, die schafte hij in 1929 af.

Trefwoorden: religie, hindoeïsme, Peiryar, Dravidian Association, Gandhi, Rationalist Association
Onderwerp: skeptici – skepticisme

Hoog tijd voor bezinning
Beroepsgroepen over ‘hervonden herinneringen’
Harald Merckelbach
Skepter 9.1 (1996) p. 25-28

Het idee dat hervonden herinneringen op echte, traumatische gebeurtenissen teruggaan komt uit een toren van vier veronderstellingen: 1. herinneringen aan traumatische gebeurtenissen kunnen volledig vergeten worden, 2. maar gaan soms naar het ‘onderbewuste’ of ‘een andere persoonlijkheid’, 3. produceren dan typische psychiatrische symptomen en 4. kunnen worden teruggehaald met hypnose en dergelijke. Uiteraard wordt dan ook geloofd dat zulk terughalen heilzaam is. Hier tegenover staat 5. de opvatting dat hervonden herinneringen door de therapie gecreëerd kunnen worden. Hier zijn diverse rechtszaken over geweest. Wat vinden Amerikaanse, Engelse en Australische beroepsverenigingen hiervan? Ze onderschrijven stap 1, aarzelen bij stap 2, maar gaan niet mee met stap 3 en 4, en onderschrijven vrijwel zonder voorbehoud punt 5. De wetenschap heeft echter geen bewijs voor stap 1 kunnen produceren en veel wat er tegen pleit, bijvoorbeeld concentratiekampervaringen. Sommige Nederlandse deskundigen beweren in media als Margriet en de Volkskrant zowel punt 4 als het tegengestelde van 5.

Trefwoorden: hervonden herinneringen, trauma, hypnose, psychotherapie, Eileen Franklin, Ramona, Laura Pasley, verdringing, meervoudige persoonlijkheidsstoornis, MPS
Onderwerp: psychologie – valse herinneringen en satansgeloof

Huismiddeltjes (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 28

Huisartsen schrijven vaak huismiddeltjes voor waar geen bewijs voor is (warme melk voor het slapen gaan, en dergelijke). Frans Meijman, hoofdredacteur van Huisarts en Wetenschap verzamelde 300 van zulke recepten.

Trefwoorden: huisartsen, huismiddeltjes
Onderwerp: gezondheid – reguliere geneeskunde

Kaspirovsky (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 28

Wonderdoener Kaspirovsky (zie Skepter 3.4) had een parlementszetel, maar nu niet meer en moet dus zijn Moskouse flat uit. Hij verloor in de verkiezing van december 1995. Maar hij wil niet en dreigt met lange-afstandshypnose die zo sterk is dat zelfs ginseng er niet tegen beschermt.

Trefwoorden: Kaspirovsky, Kashpirovsky, hypnose
Onderwerp: paranormale – wonderen

Racisme op de Vrije School (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 28

Er wordt alweer gedebatteerd over het racisme van Steiner. Wiechert, vice-voorzitter van de Antroposofische Vereniging (AV) vindt zichzelf niet discriminerend, maar staat toch achter Steiners opmerkingen over negers (vitaal) en indianen (onvermijdelijk uitgemoord). Prompt brak er openlijk ruzie uit in de AV. Steiner en racisme, het blijft gevoelig voor de antro’s.

Trefwoorden: antroposofie, Steiner, racisme, Wiechert
Onderwerp: religie – antroposofie

Een levend alternatief
Ook planten kunnen effectieve geneesmiddelen zijn
Akshaya de Groot
Skepter 9.1 (1996) p. 29-32

De auteur pleit voor serieuzer onderzoek van planten als geneesmiddel. Hij geeft ook diverse voorbeelden. Hij schreef ook een boek over dit onderwerp, dat binnenkort verschijnt.

Trefwoorden: fytotherapie, homeopathie, ginkgo, sabal, psyllium, moederkruid, pepermuntolie, meidoorn, crataegus, zoethout, koolsap.
Onderwerp: gezondheid – kruiden

Het “Mars Effect”
Jean Paul van Bendegem
Skepter 9.1 (1996) p. 33-35

Bespreking van The “Mars Effect”: A French Test of over 1000 Sports Champions with a commentary by Jan Willem Nienhuys, door Claude Benski e.a. Het Marseffect is een astrologische claim, namelijk dat topsporters (‘kampioenen’) iets vaker dan gewone mensen (namelijk 22% in plaats van ca. 17%) geboren worden wanneer Mars een bepaalde positie aan de hemel heeft. De recensent is vol lof over deze test en de afwikkeling en controle ervan. De test was negatief. Helaas had de bedenker van deze hypothese tamelijk duidelijk geprobeerd de uitslag te beïnvloeden door allerlei correcties en aanvullingen voor te stellen die in zijn straatje pasten.
NB. Boek en recensie geven niet alle details correct, zie https://skepsis.nl/mars-effect/

De einduitslag was: 1120 geldige data verkregen, 209 (=18,66%) met Mars in de ‘goede’ positie, en in een controlegroep verkregen door de data te mixen was het percentage 17,7%, dit geeft p=0,21 eenzijdig. Een ernstige fout van het onderzoek was dat men de hypothesevormende gegevens uit 1955 gewoon weer had meegenomen. Laat men die weg, dan wordt het percentage 17,6%

De waarde 18,2% voor de controlegroep uit boek en recensie was ontstaan door een programmeerfout bij het randomiseren. De reden om het boek te publiceren met de niet-gecontroleerde 18,2% was dat met de vermoedelijke 17,2% er p=0,10 eenzijdig uitkomt, dus evenmin significant.

Het lijkt erop of Gauquelin telkens wanneer er twijfel kon zijn aan de juistheid van gegevens, de beslissing om de gegevens al dan niet te behouden liet afhangen van de bijbehorende stand van Mars. Dat dit zo’n groot effect had, werd veroorzaakt door het grote aantal fouten in handboeken over sporters.

Meer over Gauquelin:

https://www.skepsis.nl/blog/2012/10/paul-kurtz-en-het-mars-effect/

https://www.skepsis.nl/blog/2017/07/het-mars-effect-van-gauquelin/

Trefwoorden: astrologie, Marseffect, CFEPP, Gauquelin, Ertel
Onderwerp: astrologie – Marseffect

Natuurlijk beter worden
Akshaya de Groot
Skepter 9.1 (1996) p. 35

De indeling is absurd, wat wel en niet effectief is, wordt absoluut niet aangegeven, het boek bevat aperte onjuistheden. Zo worden morfine, kinine en nicotine echt niet van valeriaanwortel gemaakt.
Dit slordige, onvolledige en onverantwoorde boek kan niet worden aanbevolen

Trefwoorden: natuurgeneeswijzen
Onderwerp: gezondheid – natuurgeneeswijze

Aardse UFO’s
Wim Van Utrecht
Skepter 9.1 (1996) p. 38

Bespreking van twee boeken: W.A. Harbinson, Projekt UFO: The case for Man Made Flying Saucers (1995) en R. Vesco, D.H. Childress, Man-made UFOs 1944-1985: 50 Years of Suppression (1994).
Harbinson laat tegen het eind van zijn boek alle schijn van een gebalanceerd verhaal varen, en speculeert dat er ergens een totalitaire staat (nazi’s?) bezig is een superras te scheppen, en met ufo’s het benodigde materiaal te ontvoeren. Een grootschalige productie van ufo’s in ondergrondse werkplaatsen is niet zo onwaarschijnlijk. Het tweede boek is een soort heruitgave van eerder toch wel lezenswaard werk van Vesco, aangevuld met vele ongecrediteerde foto’s van kleine modelletjes. En met hoofdstukken waarin Childress een geheime stad in een vulkaan in het Amazonegebied opvoert onder leiding van Marconi (ongeveer zoals in de Bondfilm You only live twice). Opgemerkt moet worden dat schijfvormige vliegtuigen tot nu toe altijd onstabiel zijn gebleken. Eveneens dat Arnold in 1947 weliswaar geen schotel zag, maar iets dat hij beschreef als halvemaanvormig. Misschien vliegende vleugels die toen door Northrop werden getest.
NB. Het idee dat een vliegtuigfabriek een hele reeks testvliegtuigen zou bouwen en die ergens in formatie zou laten vliegen is niet geloofwaardig.

Trefwoorden: ufo, nazi, Arnold
Onderwerp: ufo’s – algemeen

Gesignaleerd (Boekenrubriek.)
Skepter 9.1 (1996) p. 39

Richard Swinburne, Is there a God? (1996). Swinburns antwoord is ja, waarschijnlijk wel vanwege de ordelijkheid van de natuur.
NB. Afgezien dat kansrekening hier niet van toepassing kan zijn, heeft hij ook geen goede oplossing voor het probleem van lijden en kwaad.
Nicholas Humphrey, Soul searching: Human nature and supernatural belief (1995). Stiekem geloven we allemaal in het bovennatuurlijke. Maar dat bovennatuurlijke bestaat uit flauwe geintjes, zoals zwevende tafels en minuscule statistische effecten.
Paul M. Churchland, The Engine of Reason, the Seat of the Soul: A Philosophical Journey into the Brain (1996). Churchland moet niets hebben van een scheiding van lichaam en geest, en verwacht wonder wat van ‘neurologische netwerken’ in computers.
Jan van Alphen, Anthony Aris, Oriental Medicine: An Illustrated Guide to the Asian Arts of Healing (1995). Aurveda, unani, Tibetaanse en Chinese geneeskunde. Met veel plaatjes.
Michael Behe, George Goss, Lost At Sea: Ghost Ships and Other Mysteries (1994). Verhalen van vroeger, toen het veel gevaarlijker was op zee.
Peter Brookesmith, UFO – the Complete Sightings Catalogue (1995). Behoorlijk compleet, maar daardoor te weinig ruimte om bijvoorbeeld de Belgische ufo-golf recht te doen.
NB. in Skepter 9.2 gerecenseerd.
Richard Webster, Why Freud was wrong: Sin, Science and Psychoanalysis (1995). Freud was een megalomane charlatan, maar Webster laat het tegen het eind van zijn boek afweten.
NB. In Skepter 9.3 gerecenseerd.
Peter James, The Sunken Kingdom: Atlantis Mystery Solved (1995). Atlantis was eigenlijk het rijk van Tantalus, de koning van Lydia.
NB. Een bespreking van dit boek staat in Skepter 9.4

Podium – Waarom de dino’s door hun poten zakten
Henny Lamers
Skepter 9.1 (1996) p. 40-41

Hilarisch radiogesprek met de kunstenaar Van Dongeren, die meent dat er vroeger een extra zon was waarvan de zwaartekracht de aardse zwaartekracht ophief, zodat de dinosaurussen niet zo zwaar waren. Maar toen is de extra zon in elkaar geklapt, zodat dat effect verdween en de dinosauriërs door hun poten zakten. De rechtlijnig denkende astronoom Lamers probeert tegengas te geven. Van Dongeren heeft het wiskundig bewijs in een la liggen, maar vreest dat anderen de eer zullen opeisen als hij het voortijdig laat zien.

Trefwoorden: pseudowetenschap, astronomie
Onderwerp: pseudowetenschap – geschiedenis

Demarcatie – wetenschapsgeschiedenis, ja of nee? (Brief.)
Ewald Vervaet
Skepter 9.1 (1996) p. 42

Vervaet heeft kritiek op Kielema (Skepter 8.4).

Trefwoorden: demarcatieprobleem, onderzoekscyclus
Onderwerp: wetenschap – demarcatie

Meer demarcatie – en een vleugje astrologie (Brief.)
R.C. Posthuma
Skepter 9.1 (1996) p. 42-43

Popper is het beste werk op het gebied van demarcatie. De artikelen van Vervaet en Kielema zijn vaag. Vervaet denkt dat je er met empirie komt, en Kielema slaat door naar de andere kant.
Smit lijkt in zijn recensie te betogen dat serieuze kritiek op astrologie alleen mogelijk is als je precies weet wat astrologen doen. Telkens weer blijkt dat bijgeloof niet zwicht voor argumenten, zie het voorbeeld van het Maastrichtse iriscopie-onderzoek. Wetenschappers verknoeien hun tijd als ze gaan discussiëren met bijgelovigen.

Trefwoorden: demarcatie, Popper, astrologie, iriscopie
Onderwerp: wetenschap – demarcatie

Naschrift (Brief.)
Redactie
Skepter 9.1 (1996) p. 43

De discussie over demarcatie is gesloten.

Trefwoorden: Skepter
Onderwerp: wetenschap – demarcatie

Op Mars naar Parijs (Twee brieven.)
Skepter 9.1 (1996) p. 43

Heukelom maakt bezwaar tegen skeptici die alsmaar foute dingen beweren over Gauquelin en niet naar Ertel luisteren, en dan hun fouten niet toegeven. Nienhuys antwoordt dat het controleren van complex werk veel tijd kost, dat Trouw correct had bericht in 1994 en verwijt de astrologische werkgroep van Skepsis dat ze fungeert als assistent van Ertel. Maar Ertel past de statistiek fout toe.

Trefwoorden: Marseffect, astrologie, Gauquelin, Ertel
Onderwerp: astrologie – Marseffect

Schedel (Kort bericht.)
Skepter 9.1 (1996) p. 43

Een Zuid-Afrikaanse medicijnman in vol ornaat kwam een schedel ophalen uit een Brits museum, die had toebehoord aan een koning Hintsa.

Trefwoorden: medicijnman
Onderwerp: randwetenschap

Skeptische Bladen
Jan Willem Nienhuys
Skepter 9.1 (1996) p. 44

De VtdK (zie Aktieblad 107.1) kreeg van het Gerechtshof bijna helemaal gelijk inzake de SLR-gelei, behalve dat ze niet meer mogen zeggen dat het spul onwerkzaam of nutteloos is. Dan moet er onderzoek zijn waar dat uit blijkt. Het afkraken van positief onderzoek, bijvoorbeeld dat de blindering een lachertje is, is niet voldoende.

Zeggen dat homeopathie in het algemeen onwerkzaam is, en dat SLR-gelei een dubieus product is, en dat de werking niet is aangetoond, dat mag dan weer wel.