Discussie over astrologie
[inleiding]brief 8 van Rob Nanninga, skepticus
Beste heer Roelofs,
Het spijt me dat u er moe van wordt, maar we moeten toch nog even doorzetten om meer duidelijkheid te krijgen. Op dit moment heb ik nog steeds het idee dat we langs elkaar heen praten en dat u niet snapt wat ik bedoel. Waarschijnlijk heeft u datzelfde idee van mij.
U benadrukt dat astrologen pas betrouwbare uitspraken kunnen doen wanneer ze de hele horoscoop analyseren. Een serieuze astroloog kijkt niet louter naar afzonderlijke factoren. Hij bestudeert alle elementen in een horoscoop in samenhang met elkaar en betrekt alle verbanden bij zijn interpretatie. Een horoscoop is geen optelsom van losse feiten.
Als u dat wilt zeggen, dan kan ik u goed volgen. Een geboortehoroscoop vertegenwoordigt een zeer complex geheel van betekenissen. Als Mars in Ram staat (een van de twaalf tekens van de dierenriem), dan zou dat er volgens astrologische literatuur op kunnen wijzen dat de persoon daadkrachtig, energiek en impulsief is. Maar de astroloog moet ook kijken in welk ‘huis’ Mars staat en hoe Mars staat ten opzichte van de andere planeten (de ‘aspecten’). Bovendien zijn er nog negen andere hemellichamen die een rol spelen. Daarnaast zijn er nog meer factoren waarop een astroloog kan letten, waaronder de ascendant, de kruisenbezetting, de bezetting van de vier elementen, de maansknopen en retrograde planeten.
Het is allerminst eenvoudig om tot een heldere duiding te komen en hoofdlijnen van bijzaken te onderscheiden als je met zoveel factoren en mogelijke interpretaties rekening moet houden. Dit heeft tot gevolg dat astrologen verschillende conclusies trekken uit dezelfde geboortehoroscoop. Er bestaan ook verschillende duidingssystemen. De grootse verschillen vind je tussen westerse astrologen die de tropische zodiak gebruiken en oosterse astrologen die nog aan de siderische zodiak vasthouden, want dat leidt ertoe dat de planeten in andere tekens staan (Mars staat dan niet in Ram maar in Vissen). Maar iedereen gelooft natuurlijk dat het eigen systeem het beste is.
U meent dat ik eerst een vijfjarige astrologieopleiding zou moeten volgen om er over te kunnen oordelen. Volgens u kunnen alleen gevorderde astrologen de waarde van astrologie bepalen en moeten we wachten tot ze zelf een goede test hebben verzonnen. Maar daar geloof ik niks van. Wie wil onderzoeken in hoeverre horoscoopinterpretaties kloppen, hoeft zelf geen astroloog te zijn. Het is vooral van belang dat je verstand hebt van wetenschappelijke onderzoeksmethoden. Overigens heb ik u er al eerder op gewezen dat de meest gerenommeerde onderzoeker van astrologie, Geoffrey Dean, voorheen zelf astroloog was. Voor hem lijkt uw bezwaar niet op te gaan.
Experimenten die ik eerder noemde, maken het volgens mij mogelijk om te onderzoeken of er astrologen te vinden zijn die betrouwbare informatie uit een geboortehoroscoop kunnen halen. Bij deze experimenten mogen astrologen de complete geboortehoroscoop analyseren.
Stel dat u twee cliënten heeft. Cliënt A heeft een duidelijk extraverte persoonlijkheid: hij voelt zich goed thuis in groepen, is graag aan het woord, houdt van actie en verandering, etcetera. Cliënt B is daarentegen een typische introvert die zich het liefst met een boek in een hoekje terugtrekt. A en B hebben bovendien een goed gevalideerde psychologische vragenlijst ingevuld en het blijkt dat hun scores zich aan beide uiteinden van de schaal bevinden. Iedereen kan zien dat ze zeer sterk van elkaar verschillen, u ook.
U heeft van beide cliënten een geboortehoroscoop, maar er staat geen naam bij en u weet niet wanneer ze geboren zijn. Is het nu mogelijk om vast te stellen welke horoscoop bij welke cliënt hoort door beide horoscopen goed te analyseren? Het lijkt me voor de discussie van belang dat u deze vraag beantwoordt!
ls het verschil tussen zeer extravert en zeer introvert nog niet genoeg zegt, dan is het mogelijk om met beide cliënten een diepgaand gesprek te voeren en eventueel ook hun vrienden en familieleden te ondervragen. Met zoveel persoonlijke informatie zou een astroloog in staat moeten zijn om vast te stellen welke horoscoop het beste bij A of B past. Of niet?
Misschien bent u met mij van mening dat het niet mogelijk is en dat astrologen niet hoger zullen scoren dan mensen die kop of munt gooien. In dat geval mogen we op z’n minst concluderen dat je uit een geboortehoroscoop veel minder informatie kunt halen dan gewoonlijk wordt beweerd. “Horoscoopje raden” is niet “statistisch zinloos”, zoals u schrijft. Je kunt er wel degelijk iets uit concluderen. Het is alleen geen conclusie die u bevalt.
Met vriendelijke groet
Rob Nanninga
Mailwisseling
00. Inleiding
01. Karel Roelofs: 3 februari 2007
02. Rob Nanninga: 3 februari 2007
03. Karel Roelofs: 4 februari 2007
04. Rob Nanninga: 4 februari 2007
05. Karel Roelofs: 6 februari 2007
06. Rob Nanninga: 7 februari 2007
07. Karel Roelofs: 8 februari 2007
08. Rob Nanninga: 10 februari 2007
09. Karel Roelofs: 13 februari 2007
10. Rob Nanninga: 17 februari 2007
11. Karel Roelofs: 17 februari 2007
Enkele relevante links
De Astrotest
A tough match for astrologers
De sterren zwijgen
Astrologie en psychologie
Bedrijfsastrologie
Waarom astrologen geloven
Astrology and Science website