Het Zesde Zintuig
3. aflevering van 4 maart
Test 1 – De Gevangenpoort
Voor de eerste test moeten de deelnemers zich ‘s ochtends vroeg melden bij het Centraal Station in Den Haag. Ze worden naar een naburig restaurant aan de Hooistraat gebracht. Van daaruit worden ze om de beurt geblinddoekt naar de Gevangenpoort gereden, op een afstand van ruim 700 meter.
De chauffeur probeert hen op een dwaalspoor te brengen door een extra rondje te rijden. Hij slaat aan het eind van het Lange Voorhout tweemaal rechtsaf, rijdt bijna 400 meter terug en maakt dan opnieuw een U-bocht naar rechts, zodat hij weer op het Lange Voorhout uitkomt. Volgens de commentaarstem raken de kandidaten hierdoor volledig gedesoriënteerd.
De Gevangenpoort tegenover de Hofvijver is een bekende toeristische bestemming en al 125 jaar een museum. Wie in Den Haag een historische locatie zoekt waar iemand om het leven is gebracht, komt bijna vanzelfsprekend terecht bij dit stadsicoon. In iedere toeristengids staat wat daar in het rampjaar 1672 gebeurde en veel schoolkinderen zijn er rondgeleid. Aanhangers van Oranje sleurden de gebroeders De Witt uit de gevangenis naar buiten en brachten hen op wrede wijze om het leven. Johan de Witt was als raadspensionaris van Holland een belangrijk staatsman.
De kandidaten worden het historische gebouw binnengeleid en via een oude houten trap naar de Ridderkamer gebracht, eveneens met veel houtwerk. Cornelis de Witt zat twee weken opgesloten in deze kamer. Karin de Groot vertelt de kandidaten, die hun blinddoek niet af mogen doen, dat er in het verleden iets met iemand is gebeurd. Ze mogen een klein boekje aanraken waarin Cornelis vlak voor zijn dood aan het lezen was. Het boekje mag niet van de tafel worden gepakt. Omdat het zo kwetsbaar is, krijgen de kandidaten witte handschoenen aan. Een houten doosje met een glazen ruitje mag wel zonder handschoenen worden opgepakt, betast en besnuffeld. Het bevat de tong van Johan de Witt en een teen van Cornelis. De kandidaten mogen ook aan het houten raamkozijn voelen. Er is een historicus aanwezig die op hun uitspraken reageert.
Hoewel de deelnemers niets kunnen zien, krijgen ze wel allerlei zintuiglijke aanwijzingen (waaronder geuren en geluiden). Daardoor kunnen ze beseffen dat ze zich in een oud gebouw bevinden in het centrum van Den Haag. Het feit dat ze het boekje zo voorzichtig moeten behandelen, kan erop wijzen dat ze te maken hebben met iets van historische waarde. Het is ook niet zo verrassend dat het over een moord gaat, want dat was in de drie voorgaande uitzendingen eveneens het geval.
Met zoveel potentiële aanwijzingen wordt het lastig om in te schatten hoe opmerkelijk de uitspraken van de deelnemers zijn. Het lijkt zeer aannemelijk dat niet alleen vermeende helderzienden hier succes konden boeken, maar er waren geen anderen die het mochten proberen.
Chris krijgt het woord “raadspensionaris” door (geen woord waar je dagelijks aan denkt) en noemt bovendien de naam Cornelis de Witt. Hij is wel zo sportief om erbij te vertellen dat hij op de hoogte is van de geschiedenis van de gebroeders De Witt. Er is al veel onderzoek gedaan naar helderzienden, maar daaruit is nooit gebleken dat ze zulke nauwkeurige uitspraken kunnen doen. Dat lukt alleen onder gebrekkig gecontroleerde omstandigheden waarin een helderziende voorkennis kan gebruiken. Dat lijkt hier de meest aannemelijke verklaring. We hoeven daarbij niet aan te nemen dat Chris zuiver rationeel tot zijn uitspraken kwam. Misschien wist hij zelf ook niet precies waarom hij aan een raadspensionaris moest denken, maar dat betekent nog niet dat deze gedachte een paranormale oorzaak had.
Jacky‘s gedachten gaan ook in de goede richting. Zij moet denken aan de 17de eeuw, aan een samenzwering, aan mensen die opgesloten hebben gezeten en aan mensen die worden opgepakt en meegesleept.
Marchien vraagt of ze zich in een soort museum bevindt. Ze krijgt het gevoel alsof ze gemarteld wordt. Wat later ziet ze een man die gemarteld is en op een gemene manier is afgemaakt. Ze meldt ook dat de man van de ene plaats naar de andere is gesleept. Na afloop zegt ze dat het met een paar personen is gebeurd. De historicus bevestigt dit en denkt daarbij vermoedelijk aan de gebroeders De Witt. Maar Marchien vervolgt met: “Een paar personen hebben hem beetgenomen…” Misschien denkt ze aan iemand die niet meer kon lopen nadat hij erg gemarteld was.
Doordat we slechts korte fragmenten te zien krijgen, weten we niet in hoeverre Marchien zich kan laten leiden door de feedback van Karin en de historicus. We weten ook niet hoeveel dingen ze zei die niet klopten. Dit is een probleem dat zich voortdurend voordoet. We krijgen slechts een fractie te zien van het opgenomen beeldmateriaal. De sessies namen waarschijnlijk behoorlijk veel tijd in beslag, want het is buiten al weer donker wanneer de vijfde kandidaat aan de beurt is.
André vraagt of er mensen gevangen hebben gezeten. Dat klopt. Maar als hij vraagt of het in de oorlog is gebeurd, grijpt waarnemer Inge Diepman plotseling in met de mededeling dat het geen raadspelletje moet worden. Misschien ging er iets aan vooraf dat we niet zagen. André denkt dat er een onderbeen geamputeerd is. Karin vraagt hoe ver het is geamputeerd. “Zijn tenen, die zwart werden”, zegt André, die kennelijk aan gangreen denkt. Dit wordt na afloop in verband gebracht met de teen in het kistje, die van het lijk van Cornelis werd afgesneden.
De overige kandidaten hebben minder te vertellen. Johannet ziet een lange tengere man met een grote snor met punten aan de zijkanten. Volgens de commentaarstem gaf ze daarmee een “behoorlijk treffende beschrijving” van Cornelis, al had die geen puntsnor. Liesbeth gokt op een geweldsmisdrijf en we krijgen ook te zien dat ze aan kippen moet denken. De historicus brengt dit in verband met een kipmaaltijd die de gebroeders De Witt nuttigden op de dag dat ze werden vermoord. Johan voelt alleen spanning in de maag en lichamelijke pijn. Petra denkt aan iets kwaadaardigs met messen en een bijl. Van Richard horen we niets omdat hij een blackout heeft.
Volgens Inge Diepman konden de kandidaten niet weten waar ze waren, zelfs niet als ze van tevoren hadden gegoogled op internet. Het hangt er vanaf welke trefwoorden je invoert. De woorden “Den Haag, vermoord, geschiedenis” zouden wel het nodige hebben opgeleverd. (Zelfs zonder het woord geschiedenis is het snel te vinden.) Inge vond het geruststellend dat veel deelnemers na afloop zeiden dat ze de gebroeders De Witt niet kenden. Als kijkers zagen we echter alleen wat Richard en Chris hierover zeiden. Richard leek inderdaad niets te weten van de geschiedenis, maar had ook niks goed, terwijl Chris wel op de hoogte was.
Test 2 – Op de dierenbegraafplaats
Voor de tweede opdracht vervoert men de deelnemers om de beurt naar een winderige dierenbegraafplaats bij Hoevelaken. De blinddoek mag pas af nadat ze een witte kamer in het kleine bezoekerscentrum hebben betreden.Daar bevindt zich een tafel vol met brandende kandelaars, er staat een bos rozen en er hangen enkele paarse doeken tegen de muur. De kandidaten krijgen een gesloten envelop waarin een foto zit. Ze mogen daarover wat vertellen aan Gert, die ermee te maken heeft en feedback geeft. Gert heeft zijn hond Donya verloren, een kruising tussen een Schotse Collie en een Kees. Het arme dier kwam in een grasmaaier terecht.
André vertelt over een introverte jongen die bij een verkeersongeluk omkwam. Hij denkt misschien dat hij zich in een crematorium bevindt, al is de ruimte daarvoor wat te armoedig. Karin onderbreekt hem met de mededeling dat het om een hond gaat. Dat is pech voor André, want hij heeft niks met beesten. Chris, die het eerder zo goed deed, moet nu denken aan een meisje dat is verkracht. Liesbeth heeft het over “onder de grond” en zegt dat ze “wordt weggehaald”. Volgens de commentaarstem voelde ze dat het om een hond ging, maar dat horen we haar niet zeggen. Petra vraagt op een gegeven moment of er dieren bij betrokken zijn, maar gaat daar naar het schijnt niet op door.
Anderen lijken wel te beseffen dat het om een hond gaat. Zo vraagt Marchien: “Heeft die hond een heel sterk jachtinstinct gehad?” Het is jammer dat we niet te zien krijgen hoe de hond eerder ter sprake kwam. Johan zegt: “Ik hoor hem heel erg blaffen nu.” Ook hij heeft het klaarblijkelijk over een hond die al eerder is genoemd, maar dat deel van het gesprek ontbreekt. Wie zien alleen hoe Karin plotseling de behoefte voelt om een en ander voor de kijkers te verduidelijken door op te merken: “Waarmee je zegt, het gaat over een – stomme opmerking [lachend], maar het gaat over een hond. Je hoort blaffen. Dat klopt, ja. Dat had ik niet gezegd tegen je.” Wat ze wel zei, zien we niet. Johannet zegt: “Ik krijg wél een Collie te zien.” Dit is de enige uitspraak die we van haar horen. Jacky heeft het over natte snuiten, maar het vervolg ontbreekt. We komen er pas weer in wanneer ze opmerkt: “Maar ik zie een hond, hè?” Het is niet duidelijk of dit al eerder was gezegd. Richard concludeert, en dat is de eerste uitspraak die we van hem horen: “Er stáát geen persoon op, hè?” Hij ziet een olifant, maar maakt daar later een hond van.
Buiten heeft men onder leiding van oud-hoofdcommissaris Joop van Riessen een aantal graven afgezet met rood-wit lint. Een daarvan is het graf van Donya. Hoewel de commentaarstem beweert dat de kandidaten uit 100 graven moeten kiezen, is daarvan beslist geen sprake. We zien er hoogstens twee dozijn, waarvan een flink deel al bij voorbaat afvalt (waaronder de katten). Alle kandidaten lopen in het zelfde kleine stukje rond. Er zijn drie parallelle paadjes die op een hek uitkomen. Langs het rechterpaadje loopt eveneens een hek en langs het linker loopt het afscheidingslint. De kandidaten moeten het middelste paadje kiezen. Het meest opvallende graf, dat ook goed zichtbaar is vanuit de camerapositie, is dat van Donya. Ze ligt er zelfs bovenop (als beeld) en haar drinkkom staat naast haar. Ook Joop van Riessen, Karin en Gert bevinden zich meermaals op het middelste paadje, dicht in de buurt van Donya. Als het er zo dik bovenop ligt, zou het toch moeten lukken!
Helaas is er wonderwel geen enkele kandidaat die het juiste graf aanwijst, maar daar heeft men wat op gevonden. We zien hoe Chris met twee L-vormige wichelroedes over het middelste paadje loopt. Als hij het graf van Donya passeert, gebeurt er niks, maar enkele meters verderop slaat de roede uit. Chris wijst deze plek ook aan met zijn hand. Het is met zekerheid niet het graf van Donya. Desondanks zegt de commentaarstem: “Tot verbazing van Joop wijst Chris exact de plek aan waar Donya ligt.” Er wordt eveneens beweerd dat Jacky “nagenoeg” de juiste plek aanwijst, maar ook in dit geval worden we met open ogen bedonderd. Het is niet verboden om de kijkers te misleiden, want het gaat hier om een amusementsprogramma. Zo ziet het er weliswaar niet uit, maar ook dat is onderdeel van het amusement en bevordert de kijkcijfers.
Test 3 – Wie zat er in de gevangenis?
Bij de laatste test zien de kandidaten 5 mannen die naast elkaar op een rij staan. Een van hen heeft een crimineel verleden. Wie is het? André, Chris en Petra kiezen de middelste man, nummer 3. Jacky, Johan en Richard houden het op nummer 2. Liesbeth kiest eerst nummer 3 en daarna nummer 2, maar dat is twee keer fout.
Marchien zegt: “Hij kon het nog wel eens wezen.” We zien niet goed over wie ze het heeft, maar ze blijkt het goed te hebben. Het is nummer 4. Marchien heeft een toespraakje in petto voor de ex-crimineel: “Er zit iets opgekropt in je en dat kan jij heel moeilijk eruit laten. Je kan het heel moeilijk ventileren. Want niemand begrijpt je. Terwijl je eigenlijk een heel lief persoon bent. Maar je wil niet lief zijn. Maar dat heeft met je andere aard te maken. Snap je wat ik bedoel? Je hebt vaak het gevoel dat je uit tweeën bestaat.”
Pedro Ruyzing (of Ruijzing), de vierde man, lijkt het allemaal te willen bevestigen. Is hij echt een gespleten persoonlijkheid die door niemand wordt begrepen? Dat lijkt mee te vallen. Zijn naam en foto staan op de bestseller Levenslang in Thailand, waarvan al tien drukken verschenen. Hij geeft ook voorlichting op scholen. Kranten en tijdschriften schreven over zijn belevenissen en hij was meermaals te zien in tv-programma’s, waaronder een recent item in TweeVandaag, dat half december werd uitgezonden. Ruyzing zat negen jaar in een Thaise gevangenis, nadat hij met twee kilo heroïne was opgepakt. In 2004 kreeg hij gratie, kort nadat koningin Beatrix een bezoek aan Thailand had gebracht.
Johannet lijkt er meer van te weten en toont zich heel zeker van haar keuze. Ze ziet Pedro in een kleine ruimte, in het buitenland, met ketens om zijn enkels. Het heeft met drugs te maken. Johannet krijgt het gevoel dat Pedro hevige ruzies heeft gezien in de gevangenis. Nadat ze heeft gehoord dat het allemaal klopt, noemt ze ook nog het juiste land en vertelt ze dat Pedro in de gevangenis moorden heeft gezien.
Het heeft er alle schijn van dat Johannet beseft wie ze voor zich heeft. Hoewel de boomlange Pedro een pruik draagt, zijn bril heeft afgezet en evenals de andere mannen handschoenen en een sjaal draagt om zijn tatoeages te verbergen, is het niet uitgesloten dat iemand hem kan herkennen. Wellicht wist Johannet het omdat ze in dezelfde streek woont als Pedro.
Dankzij de laatste test krijgt Johannet de hoogste cijfers van een twaalfkoppige publieksjury en wordt ze uitgeroepen tot de winnaar van deze ronde. Johan blijkt de minste indruk te hebben gemaakt en valt af. Hij kwam op de begraafplaats ook bijna niet in beeld, terwijl we wel mochten meebeleven hoe Petra daar hartverscheurend begon te huilen. De juryleden zagen hetzelfde als de tv-kijkers en waarschijnlijk zonder herhaling. Een van hen vertelt na afloop dat ze Richard niet paranormaal vond omdat hij op de begraafplaats over een verkrachting begon. Blijkbaar heeft ze het niet helemaal goed onthouden, want het was Chris die hierover sprak.
|