zesdezintuig

Het Zesde Zintuig

1. aflevering van 18 februari

Een paar honderd vermeende paranormaal begaafden (het aantal werd niet genoemd) waren naar de auditiedag van de KRO gekomen, waar men een zestal tests voor hen in petto had:

  1. De kandidaten moesten raden welke ziekte iemand had.
  2. Ze moesten raden wat er in een gesloten kist zat.
  3. Ze moesten raden welke tekening door een kind was gemaakt.
  4. Ze moesten raden wat Joe Pequerrucho in een envelop had gestopt.
  5. Ze moesten tweemaal raden wie of wat er achter een gordijn stond.
  6. Ze moesten een aantal Zenerkaarten raden.

Op basis van de resultaten van deze tests selecteerde men naar verluidt de 15 beste kandidaten. Daaronder bevonden zich Marchien en Liesbeth, die eerder te zien waren in de introductieaflevering op 8 november. Behaalden deze 15 personen inderdaad goede resultaten? Dat bleef onbekend, want er werd in het geheel geen informatie verstrekt over de uitkomsten van de tests. Die zijn ook niet te vinden op de website van het programma.

Waren er deelnemers die konden raden wat er in de kist of in de envelop zat? Waarschijnlijk niet, want daar werd geen melding van gemaakt. Ook de resultaten van de Zenertest, die als wetenschappelijk werd aangeprezen, werden niet openbaar gemaakt. De programmamakers vonden dat blijkbaar niet de moeite waard.

De enige voltreffer die werd getoond, was van André, toen hij moest raden wie of wat er achter een gordijn stond. Hij zei: “Het voorwerp en wat daar aan het knokken was, dat was een kickboxer.” We zagen niet wat er aan deze merkwaardige uitspraak vooraf ging en wat erop volgde. Misschien was er al eerder wat duidelijk geworden of was er wat te horen. Er stond inderdaad een kickboxer die trappende en slaande bewegingen maakte.

Bij de zes proeven werden in totaal vele honderden gissingen gedaan, zodat er wel enkele toevalstreffers verwacht mogen worden. Maar vermoedelijk leverde het allemaal erg weinig op, zodat men bijna uitsluitend missers kon tonen.

De Zenertest werd begeleid door Richard Krebber, die alleen door leken als parapsycholoog wordt gezien. Krebber heeft geen wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd en zijn ideeën hebben niets te maken met de hedendaagse parapsychologie. Krebber geeft cursussen aan mensen die hun paranormale gaven willen ontwikkelen en begeleidt paragnosten. Hij publiceert niet in erkende vaktijdschriften, maar in het populaire blad ParaVisie, dat vol onzin staat. Krebber gelooft onder meer dat hij verdoolde geesten naar het licht kan leiden, dat hij aardstralen kan detecteren, aura's kan lezen, chakra's kan diagnostiseren en energie kan uitpendelen. Hij behandelt ook milde gevallen van geestesziekte, die hij vertelt dat ze paranormaal begaafd zijn. Zijn activiteiten staan heel ver af van de wetenschappelijke parapsychologie. Er werd vermeld dat Krebber voor een deel bepaalde welke kandidaten naar de volgende ronde mochten.
De Zenertest werd begeleid door Richard Krebber, die alleen door leken als parapsycholoog wordt gezien. Krebber heeft geen wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd en zijn ideeën hebben niets te maken met de hedendaagse parapsychologie. Krebber geeft cursussen aan mensen die hun paranormale gaven willen ontwikkelen en begeleidt paragnosten. Hij publiceert niet in erkende vaktijdschriften, maar in het populaire blad ParaVisie, dat vol onzin staat. Krebber gelooft onder meer dat hij verdoolde geesten naar het licht kan leiden, dat hij aardstralen kan detecteren, aura’s kan lezen, chakra’s kan diagnostiseren en energie kan uitpendelen. Hij behandelt ook milde gevallen van geestesziekte, die hij vertelt dat ze paranormaal begaafd zijn. Zijn activiteiten staan heel ver af van de wetenschappelijke parapsychologie. Er werd vermeld dat Krebber voor een deel bepaalde welke kandidaten naar de volgende ronde mochten.

De 15 overgebleven deelnemers werden een voor een vanuit een motel in Leersum geblindoekt naar het landgoed Valkenheide gebracht. Op dit landgoed werd in 1912 een opvoedingsgesticht geopend, waarvan Dirk Noordam in 1921 de directeur werd. Tijdens de oorlogsjaren werkte Noordam samen met het verzet. Hij sprak af dat Valkenheide na de Duitse capitulatie gebruikt zou worden als strafkamp voor NSB’ers. In 1944 bracht men er al een NSB-burgemeester naar toe. Maar de Duitsers waren nog niet verslagen. Op 8 september 1944 drongen ze de directeurswoning binnen. Noordam lag op dat moment te bed omdat hij herstelde van een hartaanval. De Duitsers namen hem in pyjama mee naar buiten en schoten hem voor het huis dood. De kogelgaten zijn nog goed zichtbaar naast de voordeur.

In het motel mochten alle deelnemers eerst iets zeggen over een oude herenportemonnee, die aan de heer Noordam had toebehoord. Daaruit konden ze concluderen dat het om een zaak ging die zich minstens een halve eeuw geleden afspeelde. Voor de deur van de voormalige directeurswoning kregen ze een gesloten envelop. Presentatrice Karin de Groot vertelde dat hierin een foto zat van de persoon die bij de portemonnee hoorde. Ze zei bovendien: “Er is op deze plek iets gebeurd met deze persoon.” Dat klonk onheilspellend. Albert van Dijk van het Museum Valkenheide was aanwezig om feedback te geven. Als de deelnemers iets meenden waar te nemen, liet hij weten of ze op het goede spoor zaten. Ook Karin deed hieraan mee.

De eerste kandidaat werd ‘s morgens vroeg op het landgoed ontvangen. Er zaten nog drie kandidaten in het motel te wachten toen de duisternis al weer was ingevallen. We mogen aannemen dat er urenlang opnamen werden gemaakt van de proeven, zowel op het landgoed als in het motel. In totaal werd hiervan ruim een kwartier uitgezonden. De kijker kan onmogelijk beoordelen in hoeverre de vertoonde fragmenten representatief waren en wat er allemaal werd weggelaten. Vermoedelijk begonnen alle deelnemers voor de deur van de woning, maar daar was vaak niks van te zien. We zagen ze onder meer in een veld staan, op een landweg lopen of op een bank zitten. Maar hoe en wanneer ze daar terecht waren gekomen, werd niet duidelijk. Bij een aantal deelnemers werd ook niet getoond wat ze over de portemonnee zeiden.

De portemonnee van de heer Noordam in plastic verpakt.
De portemonnee van de heer Noordam in plastic verpakt.

Er moesten vijf kandidaten afvallen. Het was niet moeilijk om afscheid van hen te nemen, want velen leken er niets van te bakken:

Ron probeert wat te zeggen over de foto in de envelop, maar zijn helper van boven laat het afweten. “Doe het maar zelf”, zegt ze.

Henriëtte ziet een trouwerij en krijgt goede gevoelens.

Olaf ziet veel boeken, die meestal in een groot huis te vinden zijn. Wanneer Karin onverwacht vraagt in welke tijd het zich afspeelt, antwoordt hij “1960”. Olaf is slechts een halve minuut in beeld..

Rieks voelt zich heel blij.

Anita lijkt er meer van te begrijpen, want zij merkt op: “Als je rationeel nadenkt, zou je denken van nou dat moet toch wel sensatie zijn, hè? Dus die mijnheer is vast vermoord of zo.” Daar heeft ze natuurlijk helemaal gelijk in! Het gaat vast niet om een fietsendiefstal, maar om een dramatische moord met een interessant verhaal erachter. Anita besluit desondanks op haar intuïtie te vertrouwen en vertelt dat ze aan Willem Ruis moet denken. Dat is niet zo slim, want er moeten tien mensen naar de volgende ronde. Daarom hebben de programmamakers uiteraard niet iets gekozen wat moeilijk te raden is.

Ron, Henriëtte, Olaf, Rieks en Anita hoeven niet meer terug te komen. Maar dat betekent niet dat de anderen het duidelijk beter doen.

Liesbeth krijgt door dat de man met zijn been trok, maar dat blijkt niet te kloppen. Daarna wil ze er plotseling mee stoppen. “Waarom?”, vraagt Karin. “Ik kreeg het gevoel dat er wat met de man aan de hand was. Dat hij niet zo zuiver was.” Dat werpt een heel ander licht op deze verzetsheld! Zat hij misschien zelf bij de NSB?

Helga meent dat er een foto van een meisje in de envelop zit. Daar klopt niets van. Gelukkig weet Albert van Dijk zich te herinneren dat er dertig jaar geleden een vermoord meisje in een naburig bos is gevonden. De commentaarstem vertelt de kijkers dat Helga vermoedelijk de energie van deze andere zaak heeft opgepikt. De spelregels worden even aangepast om de jonge romanschrijfster in de race te houden.

Richard maakt er zo te zien een erg lange sessie van waarbij hij zichzelf met chakraolie behandelt en in meditatie gaat. Uiteindelijk zegt hij, misschien na vele andere pogingen die we niet te zien krijgen: “Of hij is neergekwakt of hij is vergiftigd.”

Johannet moet onder meer denken aan schrijven en typen als ze de portemonnee ziet. Dat zou in verband kunnen worden gebracht met de boeken die Noordam schreef, maar het is niet erg specifiek. Bij het huis ziet ze jongens die weglopen en een man die iets tegen zijn hoofd krijgt en omvalt.

Petra is moeilijk te volgen. Zij zegt onder meer: “Ja, ik blijf bij een man, zeg maar, die daar vandaan, zeg maar, en dan krijg ik dat angst, zeg maar, en dan hierheen alsof je daarheen wilt. Waarom weet ik niet. Vluchten ofzo. En dan ga ik opeens helemaal terug en dan krijg ik ook een rennen.” Petra gaat nu zelf een stukje rennen. Ze ziet ook een jongetje. Volgens de commentaarstem heeft ze de energie van Bertus Damme opgepikt, die als jongen getuige was van het drama. Maar daar ging het natuurlijk niet om.

Johan denkt dat er iemand achternagezeten werd en toen een hartaanval kreeg. De commentaarstem meldt dat hij in het donker niet goed met zijn gave kan werken.

zz-2

Vier deelnemers doen het naar het schijnt wat beter dan de rest.

André moet meteen denken aan de oorlog als hij de portemonnee ziet. Hij denkt dat het te maken heeft met iemand die onderduikers hielp. Op het landgoed vraagt hij: “Is hij neergeknald?” Dat klopt. Verder ziet hij geen details. Dat hoeft ook niet, want in vergelijking met de meeste anderen is het al ruim voldoende.

Jacky komt via de portemonnee bij een school terecht en voelt een vorm van boosheid. Dat kan nog van alles betekenen. Nadat ze bij de directeurswoning op een bankje is gaan zitten (er zal dan inmiddels al wat tijd verstreken zijn) hoort ze huilen en knallen. Ze vraagt aan Albert van Dijk: “Heeft het te maken met iets dat in de oorlog gebeurd is?” (“Ja”) Was dit, hoe noem je dat, zo’n plaats waar mensen als er iets gebeurd was, waar mensen opgepakt werden en gefusilleerd werden?” Van Dijk bevestigt dit. Blijkbaar zit hij niet goed op te letten, want het is onjuist.

Chris zegt vermoedelijk niks relevants over de portemonnee, want dat krijgen we niet te zien. Bij de directeurswoning hoort hij gegil en pistoolschoten. Dat laatste klopt in ieder geval. Chris denkt dat de persoon met geweld om het leven is gebracht en ziet ook mensen wegvluchten. Of dat laatste klopt is onduidelijk. Voor zover we hoorden was er alleen een jongen, Bertus Damme, die vluchtte nadat hij vanachter een schuurtje had gezien wat er gebeurde. Bertus kwam ook aan het woord, maar zijn verhaal was erg onduidelijk.

Marchien komt het langst in beeld. Ze heeft al vele jaren ervaring met dit werk. Van de portemonnee wordt ze misselijk en dizzy en ze hoort “waarom, waarom” en “nee, nee”. Het lijkt niet aannemelijk dat Noordam zich afvroeg waarom hij gearresteerd werd. Op het landgoed zegt ze dat het lijkt alsof ze een pet opkrijgt. Dit wordt bevestigd. “Ik bedoel eigenlijk net een politieagent, of in het leger, of wat dan ook.” Marchien krijgt nu (of later) een gevoel “alsof ik in een bepaald gevecht raak, maar ik weet niet of het echt een gevecht is.” Dus klopt het altijd. Noordam was vermoedelijk te zwak om zich te verweren en dat had ook weinig zin.
Uiteindelijk krijgt Marchien na de nodige feedback het gevoel dat de persoon vermoord is. “Hoe is hij dan overleden?”, vraagt Karin. Volgens Marchien is het met een mes gebeurd. Van Dijk schudt meteen zijn hoofd, waarop Marchien opmerkt dat ze iets scherps in de maag voelt, wat ook een kogel kan zijn. De goochelaar Pequerrucho wijst later op de kogelgaten in de muur die zich op maaghoogte lijken te bevinden. Zo klopt er toch nog wat van. Bertus Damme had echter eerder verteld dat Noordam op een stoel werd gezet, wat ook een verklaring kan zijn. Bovendien lijken de kogelgaten hoger te zitten dan Pequerrucho beweert (zie het onderstaande plaatje). Werd Noordam door zijn hoofd geschoten?

Joe Pequerrucho probeert een succes te maken van Marchiens messteek. Zelf gelooft hij er erg weinig van, maar daar heeft de KRO hem niet voor ingehuurd.
Joe Pequerrucho probeert een succes te maken van Marchiens messteek. Zelf gelooft hij er erg weinig van, maar daar heeft de KRO hem niet voor ingehuurd.
Analyses van alle uitzendingen

Zesde Zintuig: 8 november 2006

Zesde Zintuig: voorbeschouwing

1. Zesde Zintuig: 18 februari 2007
2. Zesde Zintuig: 25 februari 2007
3. Zesde Zintuig: 4 maart 2007
4. Zesde Zintuig: 11 maart 2007
5. Zesde Zintuig: 18 maart 2007
6. Zesde Zintuig: 25 maart 2007
7. Zesde Zintuig: 1 april 2007
8. Zesde Zintuig: 8 april 2007

Gastenboek
voor relevante reacties en zinnige bijdragen aan de discussie

Britain’s Psychic Challenge
analyse van de Engelse serie

Website van de KRO (webarchive)
Terugkijken via NPO gemist

Tweede serie voor RTL4 met Beau van Erven Dorens

Over paragnosten en mediums:
Helderziendheid bekeken
Coldreading met geesten
Paragnosten onder de loep
Medium voor een dag
Robbert van den Broeke
Gerard Croiset en Tenhaeff

Vond u dit artikel interessant? Overweeg dan eens om Skepsis te steunen door donateur te worden of een abonnement op Skepter te nemen.

Steun Skepsis