Skepter 14.3 (2001)

Derde nummer van jaargang 14.

Beknopte inhoud

• Parariteiten
• Stop de persen
• Verkracht met toverkracht – Haagse rechtbank gelooft in zwarte magie door Rob Nanninga
  Seks met een meisje in onmacht mag niet. Als de jongen zegt niets van bewusteloosheid gemerkt te hebben, maar het meisje zegt betoverd te zijn geweest, dan gelooft de Haagse rechtbank haar.
• Ketter met de kwast – Was Jeroen Bosch een Kathaar door Marcel Hulspas
  Lynda Harris ontwaart sporen van verboden kathaarse opvattingen in de schilderijen van Jeroen Bosch, maar dat is niet meer dan een fantasievolle interpretatie.
  
• Helen met heilige teksten – Islamitische genezers in Nederland door Cor Hoffer
  In het islamitische volksgeloof spelen djinns en het geloof in het boze oog een grote rol. Dat opent een werkterrein voor genezers die met heilige teksten in amuletten geestelijke problemen oplossen.
• Aloë vera – Een plant met groeipotentie door Marie Prins
  Een populaire kamerplant bevat bitter geel sap dat een levensgevaarlijk laxeermiddel is, maar ook slijm dat in verse toestand helpt bij oppervlakkige wondjes. Al het andere is humbug en piramidepraat.
  
• Schoonheid is meetbaar door Frans Meulenberg
• Geesten vaarwel – De stille verdwijning van het spiritisme door Herman Beukers (pseud. Hulspas)
  Na de Eerste Wereldoorlog bloeide het spiritisme in Engeland en Conan Doyle wierp zich in zijn nadagen op tot profeet ervan. De antihekserijwet kregen de spiritisten echter niet afgeschaft.
  
• Doping door Peter Bügel
• Wachten op de wederkomst door Rik Niesten
• Pendelwetenschap door Niko Roorda
• Antigravitatie voor iedereen – De onthullingen van Steven Greer door Marcel Hulspas
  UFO-onderzoeker Steven Greer trommelde twintig getuigen bij elkaar in Washington. Hij wil nu eindelijk gehoord worden: aliens bestaan, en duistere wereldleiders profiteren van hun buitenaardse kennis.
• Boekbespreking. Morosofie door Marcel Hulspas
• Boekbespreking. Anatomie van een vervalsing door Peter Zegers
• Doe wat u wilt! – Het leven van Aleister Crowley door Herman Beukers (pseud. Hulspas)
  Magiër, seksmaniak en kindermoordenaar. Lawrence Sutin ging op zoek naar de ware afmetingen van de beruchtste magiër van de 20ste eeuw.
• Nieuwetijdskinderen door Rob Nanninga
  De nieuwe tijd is nog niet aangebroken, maar de nieuwe kinderen zijn er al. Zij beschikken over innerlijke wijsheid en leven vanuit hun gevoel.
• Gesignaleerd
• Brieven
• Skeptische bladen

Samenvattingen

In dit overzicht komen de titels precies overeen met de gedrukte versie.

Parariteiten: Geen kanker maar bacterie
Jan Willem Nienhuys
Skepter 14.3 (2001) p. 4

Sylvia Millecam stierf op 20 augustus 2001, oud 45 jaar, aan onbehandelde borstkanker. Vanaf het ogenblik, twee jaar eerder, dat ze een knobbeltje had gevoeld, had ze haar ziekte ontkend, daarbij geholpen door vele kwakzalvers. De naam Jomanda is nog niet gevallen. Chirurg Rutgers noemde het misdadig.

Trefwoorden: Millecam, Pappas, Boegen, Broekhuyse, Broekhuijse, Koonen, Rutgers
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen – kanker

Parariteiten: Bomhoffs opstand
Jan Willem Nienhuys
Skepter 14.3 (2001) p. 5

Dominee Ter Linden neemt op paaszaterdag 14 april 2001 het opstandingsverhaal van Jezus niet letterlijk. Op 2 juni mengt NRC-columnist Eduard Bomhoff zich in het debat. Volgens Herman Philipse had Bomhoff niet goed begrepen wat Hume bedoelde.

Trefwoorden: Bomhoff, ter Linden, opstanding, Bijbel,Borst, Hume, Philipse
Onderwerp: religie – christendom

Parariteiten: De kolenboer komt
Marcel Hulspas
Skepter 14.3 (2001) p. 5

Emile Ratelband organiseerde een vuurloopsessie met Leidse eerstejaarsstudenten. Het ging drastisch mis: 25 van de tachtig deelnemers hielden er brandwonden aan over, vijf zelfs tweedegraads. Ratelband vond dat hem niets verweten kon worden.

Trefwoorden: Ratelband, vuurlopen, ontgroening, Leiden
Onderwerp: psychologie – Ratelband

Parariteiten: Dolfijn!
Marcel Hulspas
Skepter 14.3 (2001) p. 5

Stichting Sam gaat zorgen dat er in het Dolfinarium in Harderwijk therapeutische ontmoetingen met dolfijnen mogelijk zijn. De stichting is genoemd naaar de vijfjarige geestelijk gehandicapte Sam die daar baat bij gehad zou hebben.

Trefwoorden: dolfijnen, Dolfinarium, therapie, New Age,
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen

Stop de Persen 2 mei 2001 – 30 juli 2001
Jan Willem Nienhuys
Skepter 14.3 (2001) p. 6-7

Trefwoorden: monotheïsme, el-Moumni, piramidespel, christendom, Malraux, antroposofie, homotherapie, neurotheologie, euro, aapmens, Lozano, neuroloog, Bijbelkennis, Gerding, leugendetector, placebo-effect, Medjugorje, Facta, Thom Verheul, homeopathie, priesteropleiding, vitamine C, Dorenbos, discalculie, acupunctuur, sport, raëlianen, Kushi, heksenjacht, psychotherapeuten, chloor, Varma, Drees, prinses Irene, bidden
Onderwerp: sdp

Verkracht met toverkracht
Haagse rechtbank gelooft in zwarte magie
Rob Nanninga
Skepter 14.3 (2001) p. 8-11

In juli 2001 werd een Indiase jongeman tot negen maanden celstraf veroordeeld. Hij zou met behulp van zwarte magie een 16-jarig Surinaams-Hindoestaans meisje hebben verkracht. Dat hij seksuele handelingen verricht heeft staat niet ter discussie, maar wel of het meisje bij bewustzijn was. Volgens de jongeman was ze bij bewustzijn en was het consensueel, maar volgens de rechtbank was ze betoverd met magische steentjes. De jongeman ging niet in beroep.

Trefwoorden: rechtspraak, toverkracht, mantra, Singh,
Onderwerp: maatschappij – rechtspraak

Ketter met de kwast
Marcel Hulspas
Skepter 14.3 (2001) p. 12-15

In museum Boymans is een tentoonstelling van werk van Jeroen Bosch. Ter gelegenheid daarvan een bespreking van Lynda Harris, Ketterij en esoterie in het werk van Jeroen Bosch (1996), vertaling van The Secret Heresy of Hieronymus Bosch (1995). Harris denkt op grond van onbeduidende details in de schilderijen van Jeroen Bosch dat de schilder een kathaar was. Maar diens schilderijen zijn zo vol dat je Bosch overal van kunt betichten.

Trefwoorden: Jeroen Bosch, katharen, Innocentius III, Bélibaste, Fraeger, Boymans van Beuningen
Onderwerp: geschiedenis

Helen met heilige teksten
Islamitische genezers in Nederland
Cor Hoffer
Skepter 14.3 (2001) p. 16-20

Allochtone Nederlanders maken soms gebruik van ‘alternatieve’ geneeswijzen die zijn meegebracht uit de landen van herkomst. Zo kennen migranten met een islamitische achtergrond hun eigen alternatieve genezers. Die werken veel met amuletten tegen het boze oog of tegen djinni.

Trefwoorden: islam, Turken, Marokkanen, boze geesten, boze oog, amuletten, therapie
Onderwerp: religie – gebedsgenezers

Een plant met groeipotentie
Marie Prins
Skepter 14.3 (2001) p. 21-23

Aloë vera (L.) is een plant met medicinale werking. Kersvers slijm is geschikt voor de behandling van kleine wondjes, en de gele hars is een drastisch laxeermiddel. Allerlei aloëveraproducten worden verkocht door Forever Living Products via piramideverkoop. De omzet bestaat voornamelijk uit voorraden die worden aangekocht door goedgelovige aspirant-verkopers, die geen noch goedgeloviger onderverkopers kunnen werven. Een voordeel van een dergelijk systeem is dat het leger van verkopers er vrijelijk op los kan liegen over de kwaliteiten van het veelal waardeloze product.

Trefwoorden: aloe vera, Forever Living, piramidesysteem, Mulilevel marketing, MLM, Rex Maugham, Amway, Herbalife, NuSkin
Onderwerp: gezondheid – kruiden

Schoonheid is meetbaar
Frans Meulenberg
Skepter 14.3 (2001) p. 23

Het mooist is wel de gulden snede, de verhouding 1,618 : 1 of 1 : 0,618

NB. Herhaling van de column van Skepter 13.4

Trefwoorden: humor
Onderwerp: humor

Geesten vaarwel
De stille verdwijning van het spiritisme
Herman Beukers
Skepter 14.3 (2001) p. 24-30

In de negentiende eeuw leek het een belangrijke religieuze en misschien wel wetenschappelijke revolutie: spreken met de doden. Het grote aantal slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog zorgde ook voor een opleving, zeker toen Conan Doyle zich in 1917 tot het spiritisme bekeerde. Maar de neergang zette in toen Doyle ook viel voor foto’s van elfjes en Houdini kon melden dat Doyles echtgenote een nepmedium was. Daarna ging het bergafwaarts met het spiritisme. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er nog een miljoen spiritisten in het Verenigd Koninkrijk, maar in de jaren 1950 zakte dat tot enkele tienduizenden.

Trefwoorden: spiritisme, Conan Doyle, Loder-Symonds, Jean Leckie, Oliver Lodge, Joseph McCabe, Raleigh, Thomson, Schrenk-Notzing, Palladino, Richet, Carrière, Crookes, Schneider, Richet, Elsie Wright, Frances Griffiths, elfen, Cottingley, Houdini, Society for Psychical Research, Harry Price, Helen Duncan, Witchcraft Act, Vagrancy Act, anglicaanse kerk, Psychic News
Onderwerp: paranormale – contact met geesten

Doping
Peter Bügel
Skepter 14.3 (2001) p. 30

Doping werkt helemaal niet, eventuele effecten berusten op suggestie. Daarom is homeopathische doping zo effectief. Weliswaar slaat het nergens op, want niet heel hard kunnen fietsen is geen ziekte, maar het is de suggestie die telt. Daar had wielrenner Frank Vandenbroucke profijt van.

Trefwoorden: doping, homeopathie, wielrennen, placebo-effect
Onderwerp: gezondheid – homeopathie

Wachten op de wederkomst
Rik Niesten
Skepter 14.3 (2001) p. 31-32

Veel details over de voorspelling van Frans Rutten dat Christus op 11 april 2002 zal wederkeren, te beginnen in Garabandal. Zie ook Parariteiten in Skepter 14.2

Trefwoorden: Rutten, Jezus, Schillebeeckx, Buitenhof, Fatima, Conchita, Stanislaus, Don Gobbi, Vassula Ryden, Apocalyps, Openbaring
Onderwerp: religie – christendom

Pendelwetenschap
Niko Roorda
Skepter 14.3 (2001) p. 32

Als zwangere vrouwen met een pendel onderzocht worden kan men aan de beweging van de pendel va alles zie, bijvoorbeeld of het een ‘hoog-intelliegentje’ wordt.

Trefwoorden: pendel, humor
Onderwerp: paranormale – pendelen

Antigravitatie voor iedereen
De onthullingen van Steven Greer
Marcel Hulspas
Skepter 14.3 (2001) p. 33-36

UFO-onderzoeker Steven Greer (arts tot 1998 en beoefenaar van Transcendente Meditatie) trommelde twintig getuigen bij elkaar in Washington. Hij wil nu eindelijk gehoord worden: aliens bestaan, en duistere wereldleiders profiteren van hun buitenaardse kennis.

Trefwoorden: Greer, aliens, Disclosure Project, ufo, CIA, Clifford Stone, Larry Warren, Carol Rossin, Star Wars, Daniel Sheehan, Carter, Vaticaan, CSETI, Baha’i, Cooper, graancirkels,
Onderwerp: ufo’s – congres

Morosofie
Marcel Hulspas
Skepter 14.3 (2001) p. 37-38

Bespreking van het gelijknamige boek van Matthijs van Boxsel. De ware morosoof verkrijgt zijn fantastische inzichten zonder ook maar enige steun of erkenning. Daarom is iemand als Nicolas-Remi Brück geen echte morosoof. Zijn theorie dat variaties in het aardmagnetisme diepgaande invloed hebben op de menselijke geschiedenis én een periode van 516 jaar hebben, genoot veel belangstelling. Eerder schreef Van Boxsel al De encyclopedie van de domheid, in wezen de inleiding op dit werk. Hij doorkruist op unieke wijze een nu al bijna afgesloten tijdperk in de oneindige geschiedenis van de domheid.

Trefwoorden: Brück, Charles Lagrange, Klaas Dijstra, Harry Mulisch, Atlantis
Onderwerp: misverstanden

Anatomie van een vervalsing
Peter Zegers
Skepter 14.3 (2001) p. 39-40

Bespreking van het gelijknamige boek van Hadassa Ben-Itto over de beruchte Protocollen van de Wijzen van Sion. Veel menen weten niet dat die een vervalsing zijn, vervaardigd door de tsaristische geheime politie om Russische hervormers zwart te maken. Helaas zijn de Protocollen nog springlevend. Ben-Itto’s boek is een welkome aanvulling op de literatuur.

Trefwoorden: Protocollen, Zion, antisemitisme, Nilus, Cohn, Webb, Brunschvig, Cooper, Icke, Lepekhin, Grahanstown
Onderwerp: religie – antisemitisme

Doe wat u wilt!
Herman Beukers
Skepter 14.3 (2001) p. 41-42

Bespreking van Lawrence Sutin, Do what thou wilt. A life of Aleister Crowley (2002).

Trefwoorden: Crowley, Magick, Gilles de Rais, Golden Dawn, McGregor Mathers, Rose Kellly, Moonchild, Harry Price, Gerald Gardner, Ron Hubbard, Scientology, Parsons
Onderwerp: religie

Nieuwetijdskinderen
Rob Nanninga
Skepter 14.3 (2001) p. 43-44

Bespreking van een bundel onder redactie van Lee Carroll en Jan Tober, De Indigo-kinderen: Een nieuwe generatie dien zich aan. Lee Carroll is een voormalig zakenman, die nu een engel genaamd meester Kryon channelt. Kryon maakt melding van kinderen met een donkerblauwe aura. Het zijn vaak oude zielen uit Atlantis of uit een hogere dimensie. Ze ondersteunen de overgang van de mensheid naar een hoger vibratieniveau. Ze zijn te herkennen aan de volgende eigenschappen: ze willen geen huiswerk maken of ze willen stoppen met school en ze vertonen exact de symptomen van ADHD. Ze hebben veel fantasie en ook veel voedselallergie. Voordeel is wel dat ze goed reageren op homeopathische middelen.

Trefwoorden: New Age, Kryon, Carla Muijsert
Onderwerp: religie – New Age

Gesignaleerd (Boekenrubriek.)
Skepter 14.3 (2001) p. 45

Jaap Bos, Een Eeuw Freud: Met het oog op de geschiedenis (2001). Beschrijving van hoe de ‘narcistische cocon’ van het freudianisme kon ontstaan.
Chris Noppe, Het geheim van de Rechtvaardige Rechters: Een koningsgeschenk (2001) Gesuggereerd wordt dat de oplossing van het raadsel te vinden is in de koninklijk crypte te Luik.
Jonathan Wells, Icons of Evolution: Science or Myth?: Why Much of What We Teach about Evolution is Wrong (2001). Wells haalt alle fouten van biologen uit de kast om aan te tonen dat de mens het product is van een goddelijk plan, maar verzwijgt dat hijzelf lid is van de Moonsekte.
Robyn M. Dawes, Everyday Irrationality: How Pseudo-Scientists, Lunatics, And The Rest Of Us Systematically Fail To Think Rationally (2001). Een wat wilde verzameling voorbeelden van drogredeneringen, geschikt voor wie wil lachen om de fouten van anderen.
Henry H. Bauer, Science or Pseudoscience: Magnetic Healing, Psychic Phenomena, and Other Heterodoxies (2000). “Bauer is en blijft kritisch maar vindt de creatieve geest van de pseudowetenschapper aantrekkelijker dan die van carrièrejagende academici.”
Steven Wilson, The Magical Universe: Everyday Ritual and Magic in Pre-Modern Europe (2000). Een grote verzameling magische volksgebruiken die gezamenlijk aantonen dat magisch denken helder en duidelijk is en spontaan telkens opnieuw ontstaat.

Bericht van de administratie
Skepter 14.3 (2001) p. 45
De prijs van Skepter gaat iets omhoog (van 20,42 euro naar 21 euro). Graag voor het eind van 2001 betalen voor 2002.

Trefwoorden: skeptici, abonnementsprijs
Onderwerp: skeptici – organisatie

Karma (Brief.)
Maud Kips
Skepter 14.3 (2001) p. 46

Kritiek op het verslag van de discussiemiddag in Leusden (zie Parariteiten in Skepter 14.2)

Trefwoorden:
Onderwerp: religie – reïncarnatie

Wierook (Twee brieven.)
Skepter 14.3 (2001) p. 46

Jongmans maakt bezwaar tegen de berichtgeving over de ziekte van de vriendin van R.J. Heijn. SdP antwoordt dat de ironie gericht was tegen de New Age in het algemeen.

Trefwoorden: New Age
Onderwerp: religie – New Age

Godsdienst en wetenschap
Skepter 14.3 (2001) p. 46

De discussie Hulspas-Vermeersch staat op de website
https://skepsis.nl/vermeersch/
https://skepsis.nl/vermeersch2/
https://skepsis.nl/vermeersch3/

Trefwoorden: godsdienst
Onderwerp: religie – christendom

Skeptische bladen
Jan Willem Nienhuys
Skepter 14.3 (2001) p. 47

In The Scientific Review of Alternative Medicine 5.2 legt Robert Imrie uit dat er voor driekwart van de medische behandelingen krachtig bewijs is, in tegenstelling tot de uit 1961 stammende mythe dat het maar 10% is.

NB. Dit tijdschrift werd opgericht in 1997, maar bestond slechts 10 jaar.

Laat je niks wijsmaken!
Skepter 14.3 (2001) achteromslag

Aankondiging en programma van het Skepsiscongres op 3 november 2001 in ROC De Amelanden te Amersfoort.

Trefwoorden: skeptici, congres
Onderwerp: skeptici – congres