Skepter 13.2 (2000)

Tweede nummer van jaargang 13.

Trefwoorden: Sisyfos, Praag, congres

Beknopte inhoud

• Parariteiten
• Stop de persen
• Zij zagen ze vliegen – Een UFO-congres tegen de informatiekloof door G.C. Molewijk
• Wetenschappelijke pornografie – De obsessies der psychoanalyse door Marcel Hulspas
  Sigmund Freud deed zich voor als een Sherlock Holmes van de menselijke psyche. Subtiele aanwijzingen zetten hem op het spoor van verborgen seksuele verlangens. Zijn analyses, die hij mel alle geweld bevestigd wilde zien, waren echter hoogst onbetrouwbaar.

• De commissie kan niet lezen – Discriminerende passages in het werk van Steiner door Walter Heijder
• Hyperactieve pers door Frans Meulenberg
• Dronken van de maan door Jan Willem Nienhuys
• Tegen de geschiedenis – De psychologie van het moderne antisemitisme door Ted de Hoog
  De historicus David Irving gelooft niet in de holocaust en de gaskamers van Auschwitz. Hij spande een proces aan tegen een collega die hem ervan beschuldigde geschiedkundige feiten te verdraaien. Irving verloor, maar geeft de strijd nog niet op.
  
• Occulte karaktertypen – De doodzonden van het enneagram door Rob Nanninga
  Het enneagram wordt aangeprezen als een persoonlijkheidstypologie die onze diepste drijfveren blootlegt. Het systeem is echter nogal simplistisch en gebaseerd op occulte bronnen in plaats van wetenschappelijk onderzoek.
• Slurf door Peter Bügel
• Natuurlijk regulier – Geneeskrachtige planten door Marie Prins
  Een groot deel van de middelen die op recept worden voorgeschreven is van plantaardige oorsprong. Een overzicht.
  
• Met Steiner het bos in – Wie wil er een alternatief ziekenhuis door Cees Renckens
• Eet meer Freud – Een discussie over psychoanalyse door Gert Jan van ’t Land
• Boekbespreking. Het ongewone alledaagse door Gustaaf Cornelis
• Gesignaleerd
• Skeptische bladen

 

Samenvattingen

In dit overzicht komen de titels precies overeen met de gedrukte versie.

Parariteiten: Van de prins geen wijsheid
Marcel Hulspas
Skepter 13.2 (2000) p. 4

De Britse kroonprins Charles is tegen wetenschappelijke rationaliteit (=genetische manipulatie) en voor de natuur. Richard Dawkins had voorzichtige kritiek.

Trefwoorden: wetenschap, natuur, Dawkins
Onderwerp: wetenschap – evolutie

Parariteiten: Dr. Bonati slaat weer toe
Rob Nanninga
Skepter 13.2 (2000) p. 4

Een Nederlandse vrouw gaf 200.000 dollar uit aan een onzinnige behandeling door Bonati, en was daarna nog even invalide als tevoren.

Trefwoorden: Bonati, lasertherapie
Onderwerp: gezondheid – Bonati

Parariteiten: Onthullingen uit Fatima
Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys
Skepter 13.2 (2000) p. 4-5

Het derde geheim van Fatima blijkt een apocalyptisch visioen met bergen lijken, maar volgens de paus sloeg het op de mislukte moordaanslag op hemzelf in 1981.

Trefwoorden: Fatima, paus, Lucia, Sovjet-Unie
Onderwerp: religie – Fatima

Parariteiten: Levertraan tegen kanker
Jan Willem Nienhuys
Skepter 13.2 (2000) p. 5

Jomanda beveelt levertraan met honing en salie aan als universeel antikankermiddel. De toelichting is koeterwaals. Waarschijnlijk afgekeken van Houtsmuller. Toen het Nederlands Kanker Instituut en anderen protesteerden, trok ze het weer in.

Trefwoorden: Jomanda, kanker, levertraan, linolzuur
Onderwerp: paranormale – Jomanda

Parariteiten: Dr. Bonati aangeklaagd
Rob Nanninga
Skepter 13.2 (2000) p. 5

Medische autoriteiten in Florida hebben zware kritiek op Bonati en vinden dat algehele ontzegging van bevoegdheid het enige juiste middel is.

NB. In 2022 bestond Bonati’s instituut nog steeds, en verdiende 2,5 miljoen dollar per maand. In 2023 probeerden medische autoriteiten zijn winkel gesloten te krijgen.

Trefwoorden: Bonati
Onderwerp: gezondheid – Bonati

Stop de Persen 2 februari 2000 – 20 april 2000
Jan Willem Nienhuys
Skepter 13.2 (2000) p. 6-7

Trefwoorden: van Vogt, Mildred Isidora, bolbliksem, bijnadoodervaring, Geller, kwakfondsen, bidproef, Cor Hoffer, Rietdijk, macrobiotiek, Emmer-Erfscheidenveen, Ritalin, Maharishi, Oegandese moordsekte, Lenie ’t Hart, Oininio, Matthias Rath, Coca-Colacrisis, Fictieve Herinneringen, Regina Louf, Lodewijk XVII, hiv-ketters, Mbeki
Onderwerp: sdp

Zij zagen ze vliegen
Een UFO-congres tegen de informatiekloof
G.C. Molewijk
Skepter 13.2 (2000)

Een ufo-congres in Amsterdam op 26 maart 2000 wilde de informatiekloof dichten, omdat Nederlandse journalisten veel te weinig weten. Maar op het congres werd niets nieuws verteld. Sterker nog, de Mexicaan Jaime Maussan bleek nog steeds niet te weten dat de zogenaamde Mexicaanse ufo die tijdens de zonsverduistering in Mexico gezien was, gewoon de planeet Venus was. Ook bleek dat in landen waar ufo-groepen goed georganiseerd zijn niet meer kennis wordt opgedaan dan in landen waar het allemaal een rommeltje van losse ruziënde clubjes is.

Trefwoorden: Eugène Vriend, Pluto, Mardoek, Maussan, Zecharia Sitchin, Kumeling, Twickel, tektonische spanning, De Keuster, Cometa, Friedman
Onderwerp: ufo’s – congres

Wetenschappelijke pornografie
De obsessies der psychoanalyse
Marcel Hulspas
Skepter 13.2 (2000) p. 10-16

Sigmund Freud deed zich voor als een Sherlock Holmes van de menselijke psyche. Subtiele aanwijzingen zetten hem op het spoor van verborgen seksuele verlangens. Zijn analyses, die hij met alle geweld bevestigd wilde zien, waren echter hoogst onbetrouwbaar. De laatste decennia is er aandacht voor Freuds drogredeneringen en regelrechte leugens.

NB. In dit artikel wordt aliquis (= de een of andere) vertaald met wreker. Dit is gecorrigeerd op de website.

Trefwoorden: Morelli, aliquis-analyse, droom, Fliess, Breuer, Pappenheim, Dora, Wolvenman, libidotheorie, Bettelheim, Fromm-Reichmann
Onderwerp: pseudowetenschap – Freud

De commissie kan niet lezen
Discriminerende passages in het werk van Steiner
Walter Heijder
Skepter 13.2 (2000) p. 17-21

Een aantal twijfelachtige passages uit het werk van Steiner staan in zijn zogeheten Homunkulus-recensie uit 1888 toen hij 27 was. Critici vertalen konnten (konden) met kunnen of zouden kunnen, wat de strekking nogal verandert. De commissie die drie jaar lang het werk van Steiner onderzocht, vertaalde nichts weniger als (=allesbehalve, allerminst) met ‘niet minder dan’ wat wartaal van de tekst maakt.
Overigens is het werkstuk van de commissie toch wel grondig, maar wel heel erg dik en duur – alsof de commissie liever niet heeft dat men het leest.

NB. Bij dit stuk staat een afbeelding van Rudolf van Oostenrijk, in plaats van Rudolf Steiner.

Trefwoorden: antroposofie, Steiner, racisme, Wiechert, Kees van den Bosch, Vrije School, Homunkulus, Homunculus, Van der Tuin, Zondergeld, zionisme, Zwaap, Yoeke Nagel
Onderwerp: religie – antroposofie

Hyperactieve pers
Frans Meulenberg
Skepter 13.2 (2000) p. 21

De media maken heel wat werk van het vermeende veelvuldig voorschrijven van Ritalin voor ADHD.

Trefwoorden: ADHD, methylfenidaat, Ritalin, Trimbos-instituut, Buitelaar. Hans Dorrestijn
Onderwerp: gezondheid – reguliere geneeskunde

Dronken van de maan
Jan Willem Nienhuys
Skepter 13.2 (2000) p. 22-23

Volgens een Duitse professor zou de maan rijden onder invloed veroorzaken. Een schrijnend staaltje van pseudowetenschap werd bij het doorvertellen nog verder verminkt.

Trefwoorden: Allan Hall, Mittmeyer, Filipp, Bob Carroll, Ivan Kelly, Ronny Martens, Arnold Lieber
Onderwerp: astrologie – maan

Tegen de geschiedenis
De psychologie van het moderne antisemitisme
Ted de Hoog
Skepter 13.2 (2000) p. 24-27

De historicus David Irving gelooft niet in de holocaust en de gaskamers van Auschwitz. Hij spande een proces aan tegen een collega die hem ervan beschuldigde geschiedkundige feiten te verdraaien. Irving verloor, maar geeft de strijd nog niet op.

NB. Het onderschrift van de foto op p. 27 is fout. Er staat Neurenberg. Dat moet Jeruzalem zijn.

Trefwoorden: Holocaust-ontkenning, Irving, Auschwitz, Deborah Lipstadt, Eva Hofmann, Churchill, Bardèche, Rassinier, Austin App, Arthur Butz, Willis Carto, Mermelstein, Faurisson, Gayssot-amendement, Leuchter, Zündel, Shermer, Ken McVay, James Najarian, Friedrich Paul Berg, Wannseeconferentie, Rudolf Höss, Perry Broad, Vidal-Naquet, Eugen Kogon, Hannah Arendt, Harry Mulisch, Globocnik, Himmler, Greg Raven, Yehuda Bauer
Onderwerp: pseudowetenschap – holocaustontkenning

Occulte karaktertypen
De doodzonden van het enneagram
Rob Nanninga
Skepter 13.2 (2000) p. 28-33

Het enneagram wordt aangeprezen als een persoonlijkheidstypologie die onze diepste drijfveren blootlegt. Het systeem is echter nogal simplistisch en gebaseerd op occulte bronnen in plaats van wetenschappelijk onderzoek. De decimale ontwikkeling van 1/7 (0,142857…) speelt er een belangrijke rol in.

Trefwoorden: enneagram, Gurdjieff, Jorritsma, Ouspensky, Ichazo, Naranjo, Esalen, John Lilly, Richard Riso, Richard Rohr, Dobson, Helen Palmer, Theophrastus, Henry Murray, Cattell
Onderwerp: pseudowetenschap – enneagram

Slurf
Peter Bügel
Skepter 13.2 (2000) p. 33

De oorzaak van psychosomatische klachten is onduidelijk. Dat ze veel verschillende vormen aannemen helpt ook al niet. Het is als met de olifant die door een blinde wordt betast. Cognitieve therapie en ontspanningsoefeningen lijken te helpen.

Trefwoorden: prikkelbare darm, fibromyalgie, hyperventilatie, chronisch vermoeidheidssyndroom, muisarm, railway spine, schrijverskramp
Onderwerp: gezondheid – psychosomatiek

Natuurlijk regulier
Marie Prins
Skepter 13.2 (2000) p. 34-37
Zware metalen in de homeopathie (kader)
Anoniem (Jan Willem Nienhuys)
Skepter 13.2 (2000) p. 37

‘Kruiden’ hebben de naam alternatief te zijn. Veel reguliere middelen zijn van planten gemaakt. In tegenstelling tot kruiden zijn die dan wel zuiver en gestandaardiseerd.

NB. Timmerman had in Skepter 13.3 belangrijke aanmerkingen op dit artikel. Zo zijn opiaten niet vervaardig uit morfine, heeft atropine heel wat meer toepassingen dan oogdruppels, efedrine als doping is niet louter suggestief, enzovoorts.

Trefwoorden: papaver, kinaboom, herfststijlloos, vingerhoedskruid, doornappel, wilg, ephedra, Yam, taxus, maagdenpalm
Onderwerp: gezondheid – kruiden

Met Steiner het bos in
Wie wil er een alternatief ziekenhuis?
Cees Renckens
Skepter 13.2 (2000) p. 38-41

Na twaalf jaar modderen moest de Zeylmanskliniek, een antroposofisch ziekenhuisje in de Zeister bossen, de deuren sluiten. WVC probeert het Hofpoortziekenhuis in Woerden nu met miljoenen te verleiden om de alternatieve artsen onderdak te verlenen.

Trefwoorden: Willem Zeylmans van Emmichovenkliniek, Rudolf Steinerkliniek, Berg en Bosch, Scherpenhuijsen Rom, antroposofie, Iscador, maretak, Iscador, Helleborus, Kramers
Onderwerp: gezondheid – antroposofie

Hieper Boreas
Skepter 13.2 (2000) p. 41

Afscheidscolumn

Trefwoorden: humor
Onderwerp: humor

Eet meer Freud
Een discussie over psychoanalyse
Gert Jan van ’t Land
Skepter 13.2 (2000) p. 42-43

Verslag van een discussieavond in Gent. Psychoanalyticus en hoogleraar Corveleyn zegt dat de psychoanalyse geen theorie is maar een samenhangend stelsel van minitheorieën. Dit wordt later bestreden door Magiels. Uiteraard is ‘samenhangend’ direct in strijd met de bewering dat al die minitheorieën los van elkaar beoordeeld moeten worden. Dat psychoanalyse even goed werkt als andere psychotherapie (dixit Corveleyn) zegt volgens Magiels niets over de theorie: al die therapie werkt door luisteren en adviseren en aanmoedigen. Overigens bleken diverse psychoanalytici geweigerd te hebben om mee te doen aan deze avond, hetgeen illustreert dat ze niet tegen kritiek kunnen.

Trefwoorden: Freud, psychoanalyse, Vermeersch
Onderwerp: pseudowetenschap – Freud

Het ongewone alledaagse
Gustaaf Cornelis
Skepter 13.2 (2000) p. 44-45

Bespreking van Ann Verlinden, Het ongewone alledaagse: Over zwarte katten, horoscopen, miraculeuze genezingen (1999). Zeven portretten, gekozen uit zeventig diepte-interviews. Verlinden verdedigt het relativisme, en lijkt de wetenschappelijke houding intolerant te vinden. Ze promoveerde op het onderwerp bijgeloof tot doctor in de sociologie. Veel verschil tussen geloof en bijgeloof maakt ze niet.

Trefwoorden: geloof, bijgeloof, Verlinden, relativisme, paranormale, gevoel van controle, dwangneurose, Colin Campbell
Onderwerp: religie – bijgeloof

Gesignaleerd (Boekenrubriek.)
Skepter 13.2 (2000) p. 46

Jenny Randles, Andy Roberts, David Clarke, The UFOs That Never Were (2000). Vele tientallen schijnbaar onverklaarde meldingen passeren de revue.
NB. Een bespreking staat in Skepter 13.3
Reinhold Messner, My Quest for the Yeti: Confronting the Himalayas’ Deepest Mystery (1998). Messner denkt dat de yeti in feite een grote beer is.
Ronald Hayman, A Life of Jung (1999). Goede biografie, ook van de latere jaren van Jung. Het is een portret van een drammerige zichzelf mateloos overschattende dromer.
David Katz, Richard H. Popkin, Messianic Revolution: Radical Religious Politics to the End of the Second Millennium (1999). Het bleef rustig tijdens de millenniumwissel, maar religieuze gekken die geloven in de wederkomst van de messias zullen er blijven in Amerika.
Sarah Burton, Impostors: Six Kinds of Liar (2000). Portretten van mensen die jarenlang iedereen voor de gek hielden: vrouwen die zich voor mannen uitgaven en iemand als Ferdinand Demara die voor dokter speelde.
Jonathan R. Moreno, Undue Risk: Secret State Experiments on Humans (1999). Gaat over nucleaire experimenten met mensen in de VS.
Edvard Radzinsky, The Rasputin File (2000). Het ongelofelijke leven van Gregory Raspoetin, mede op basis van geheime Sovjetdossiers.

Skeptische bladen
Jan Willem Nienhuys
Skepter 13.2 (2000) p. 47

In Skeptical Inquirer 24.3 vertelt Thomas Guitterez hoe in de VS de angst voor de Relativistic Heavy Ion Collider om zich heen greep.