Postacademische Tovertherapie
door Rob Nanninga – Skepter 18.1 (2005)
– Lees ook het uitgebreide artikel over Thought Field Therapy en EFT: Klop je problemen weg! uit Skepter 23.1 (2010) –
GEWONE psychotherapieën duren te lang. Daarom zijn er power therapies, die allerlei psychische en emotionele problemen in een oogwenk kunnen oplossen. De krachtige therapieën worden aangeduid met acroniemen zoals EMDR, TFT, EFT, BSFF, TAT en TIR. Het zijn allemaal handelsmerken waarvoor op internet veel reclame wordt gemaakt. Ze gebruiken eenvoudige doch mysterieuze rituelen, die meermaals herhaald worden totdat de cliënt aangeeft dat de klachten zijn verdwenen. De achterliggende theoretische verklaringen zijn weinig meer dan uit de lucht gegrepen speculaties. Bovendien verzuimt men aan te tonen dat de voorgeschreven handelingen essentieel zijn voor het succes van de therapie. De organisaties die de nieuwe therapieën onderwijzen, zijn nogal gevoelig voor afsplitsingen. Voormalige studenten kunnen gemakkelijk hun eigen business starten door de magische rituelen wat te veranderen.
Verscheidene nieuwe therapieën zijn verwant aan de Thought Field Therapy van de Amerikaanse klinisch psycholoog Roger Callahan. In 1980 behandelde hij al anderhalf jaar een zekere Mary, die last had van watervrees. Ze was inmiddels in staat om aan de rand van Callahans priviézwembad te zitten, maar ze durfde niet te kijken, want dan kreeg ze een zeer onaangenaam gevoel in haar maag. De psycholoog bedacht dat de maagmeridiaan volgens de acupunctuur begint onder beide ogen. Hij gaf Mary de opdracht met twee vingers stevig op deze punten te tikken. Dat had een fenomenale uitwerking. Als bij toverslag was ze volledig verlost van haar watervrees.
Callahan liet zich inspireren door de Toegepaste Kinesiologie van de chiropactor George Goodheart. Hij gebruikte ook de door Goodheart ontwikkelde spiertest om diagnoses te stellen. Het verschil was dat hij er een psychologische draai aan gaf door aan te nemen dat alle emotionele problemen te wijten zijn aan een verstoring van het subtiele energiesysteem. Blokkades kunnen worden opgeheven door op de meridianen te tikken. Zo wordt er energie toegevoerd, die in staat is de subtiele levensenergieën en gedachtevelden te beïnvloeden.
Callahan ontwikkelde voor elk probleem een specifiek ‘algoritme’ dat aangeeft op welke punten er moet worden geklopt of gewreven, en in welke volgorde dat dient te gebeuren. De acupressuurpunten bevinden zich op het gelaat, de handen en het bovenlichaam. De cliënt moet zich ondertussen geestelijk afstemmen op het probleem. Na elke ronde geeft de cliënt op een schaal van nul tot tien aan hoeveel last ze nog heeft. Als de waarde niet meer zakt, is er sprake van een ‘psychological reversal’ (PR), waarbij de energiestroom omkeert. Er moeten dan meermaals affirmaties worden uitgesproken, terwijl men op een ontstoorpunt klopt. Zo’n affirmatie is bijvoorbeeld de uitspraak: ‘Ik accepteer mezelf helemaal en volledig, ondanks mijn angst voor water.’
Callahan demonstreerde zijn methode in diverse tv- en radioshows. Luisteraars die opbelden, werden schijnbaar in een paar minuten van hun problemen verlost. Een nadeel was dat het nog tamelijk ingewikkeld was om te bepalen op welke meridianen er moest worden getikt. Bovendien vroeg Callahan behoorlijk veel geld voor zijn cursussen. Daarom ontwikkelde Gary Craig, een ingenieur en gepensioneerde zakenman, een vereenvoudigde methode, Emotional Freedom Techniques (EFT). Het is een standaardritueel, waarbij voor de zekerheid op alle twaalf meridianen wordt geklopt. Op zijn website (www.emofree.com) meldt Craig dat ruim 80% van de gebruikers er baat bij heeft. De methode kan voor diverse problemen worden aangewend en de site staat vol met case-stories en testimonials.
EFT is ook in Nederland doorgedrongen (zie www.emotievrij.nl en www.evt-info.nl [gearchiveerde links]) en wordt gerangschikt onder de noemer ‘energie psychologie’ (www.energie-psychologie.nl). Psychologen die zich in de methode willen bekwamen, kunnen zich bij het Instituut voor Postacademisch Onderwijs aanmelden voor een tweedaagse workshop van dr. Hans Cladder. Daarin wordt onder meer informatie geboden over meridiaanpunten, chakra’s, aura’s, reversals, de hersenbalanceerprocedure en balanced breathing. In drietallen wordt het EFT-basisprotocol geoefend. De kosten bedragen slechts € 650.
Cladder heeft het vermogen om het allemaal heel begrijpelijk uit te leggen. Zo schrijft hij: ‘De misschien wel belangrijkste ontdekking van Callahan is de “psychological reversal” als oorzaak van zelfsabotage. Iemand die bij het uitspreken van “ik wil gelukkig worden” zwak test met een spiertest, en sterk bij “ik wil mijn probleem houden”, heeft een omgekeerde polariteit. Het batterijtje zit als het ware verkeerd om in het apparaat.’
De psychiater Daniel J. Benor, bekend als deskundige op het gebied van alternatieve geneeswijzen, gebruikte EMDR en EFT, maar vond dat te tijdrovend. Hij geeft zijn patiënten nu opdracht om hun armen over elkaar te vouwen en met de handen afwisselend op beide biceps te kloppen terwijl ze affirmaties herhalen. Dat heet Wholistic Hybrid of EMDR and EFT (WHEE) en volgens Benor helpt het bij 90 procent van de patiënten.
Uit: Skepter 18.1 (2005)
