Skepter 1.3 (1988)

Derde nummer van jaargang één.

Beknopte inhoud

• Attevelts ‘Research into paranormal healing’ door Brian Millar
• Kritisch verslag van een cursusdag – Alternatieve geneeskunde en wetenschappelijk onderzoek door J. van Noordwijk
• Gerard Croiset: Onderzoek naar de Sherlock Holmes onder de paragnosten door Piet Hein Hoebens
  Croisets paranormale carrière kan dan ook zonder meer indrukwekkend worden genoemd. Als we zijn biografen mogen geloven, heeft hij enkele van de meest raadselachtige misdaden van deze eeuw opgelost, ontelbare verloren voorwerpen gevonden en honderden vermiste personen opgespoord.
  
• Dun, dunner, dunst – Geen wetenschappelijke bewijzen voor homeopathie door Hans van Maanen
• Samenwerking? Parapsychologie en skepticisme door Co Stolper
• In dialoog met een parapsycholoog door Rob Nanninga
• Wedden dat… – De bruikbaarheid van het weddenschapsmodel door C.M. Braams
• Psychochirurgie – Opereren met blote handen door Jan Paalman
• Vreemde zaken van Mars – Astrologie: De Gauquelins en de Skeptici door Jan Willem Nienhuys
• De UFOnauten komen door Marcel Hulspas
• Historie en vooruitblik – Skepsis bijna één jaar jong door Cornelis de Jager
• Telekinese – Een onderzoek dat niet doorging door Skepsis’ werkgroep telekinese

Samenvattingen

In dit overzicht komen de titels precies overeen met de gedrukte versie.

Attevelts ‘Research into paranormal healing’
Brian Millar
Skepter 1.3 (1988) p. 2-7

Gedetailleerde recensie van het proefschrift van Atteveld. 65 paranormale genezers behandelden 4379 patiënten voor hoge bloeddruk of astma. Astma gaf geen resultaat, bij bloeddruk misschien een derde van wat je met ontspanning kunt bereiken. Vergeleken werd telkens contact, wel genezer maar geen contact, geen genezer.

Trefwoorden: paranormale genezing, parapsychologie, Johan Borgmanfonds, NFPN, bloeddruk, astma, MANOVA, Vroon
Onderwerp: gezondheid – paranormale geneeswijze – onderzoek

Kritisch verslag van een cursusdag
Alternatieve geneeskunde en wetenschappelijk onderzoek
J. van Noordwijk
Skepter 1.3 (1988) p. 8-11

De werkgroep Biologische en Natuurlijke Geneesmethoden (BENG) organiseerde een postacademische cursus aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Het geheel was rommelig en slecht gedocumenteerd, en in alternatieve kring lijkt men het belang van goed onderzoek te miskennen.

Trefwoorden: Biemans, Bouter, Knipschild, alternatieve geneeskunde, Heron, Van Wijk, Aakster, Wiegant, BENG, Schamhart, IDAG, acupunctuur, homeopathie, Reilly, Jobst, Kramers, Gibson, RCT
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen – onderzoek

Parapsychologische Laboratorium (Kort bericht.)
Skepter 1.3 (1988) p. 11

Het Parapsychologische Laboratorium van de Rijksuniversiteit Utrecht is wegbezuinigd. Professor Johnson is weer terug naar Zweden. Op 1 juni 1989 zal Schouten als laatste vertrekken.

Trefwoorden: parapsychologie, Millar, Johnson, Schouten
Onderwerp: parapsychologie

Gerard Croiset
Onderzoek naar de Sherlock Holmes onder de paragnosten [1] Piet Hein Hoebens
Skepter 1.3 (1988) p. 12-17
NB. Deel [2] is in Skepter 1.4. Link is naar [1] en [2] samen

De helderziende Gerard Croiset presteerde veel minder dan zijn biograaf Jack Pollack en Croisets mentor Tenhaeff suggereerden. Vertaling van een artikel uit 1981 van de hand van de inmiddels overleden journalist Hoebens.

Trefwoorden: Croiset, Tenhaeff, Pollack, Esotera, Dirk Zwenne, G.H.D. van Woudenberg, Wim Slee, Senf, Th. van Roosmalen, helderziende
Onderwerp: paranormale – helderziende persoon

Peter Hurkos (Kort bericht.)
Skepter 1.3 (1988) p. 17

Helderziende Peter Hurkos is op 1 juli 1988 overleden.

Trefwoorden: Hurkos, Puharich, Geller, Manson, Boston Strangler
Onderwerp: paranormale – helderziende persoon

Dun, dunner, dunst
Geen wetenschappelijke bewijzen voor homeopathie
Hans van Maanen
Skepter 1.3 (1988) p. 18-21

Jacques Benveniste publiceerde in Nature 333, p. 816 (30 juni 1988) een opzienbarend bewijs dat bepaalde homeopathisch verdunde stoffen nog biologische activiteit vertonen. Op 28 juli bleek het een geval van slordig blinderen en defecte statistiek te zijn.

Trefwoorden: Benveniste, homeopathie, Davenas, Boiron, immunologie, Randi, Stewart, Shinitsky, Maddox, James Bond
Onderwerp: gezondheid – homeopathie – Benveniste

Samenwerking?
Parapsychologie en skepticisme
C.O. Stolper
Skepter 1.3 (1988) p. 21-22

Jacobs (zie Skepter 1.2) goochelt met definities en stapt luchtig over het feit dat de parapsychologie in 100 jaar geen resultaten heeft geboekt. Ook het plan om Paravisie en dergelijke ‘een halt toe te roepen’ en prijzen voor paranormale prestaties te verbieden deugt niet.

Trefwoorden: parapsychologie, skepticisme, Jacobs, SPR, Ludwig Staudemaier, ESP, Rhine
Onderwerp: parapsychologie

In dialoog met een parapsycholoog
Rob Nanninga
Skepter 1.3 (1988) p. 23-26

Jacobs (zie Skepter 1.2) heeft verkeerde ideeën over skeptici. De meest extreme skeptici zouden zich wel laten overtuigen door goede bewijzen. Zouden parapsychologen met skeptici een test van retroactieve psychokinese willen opzetten?

Trefwoorden: parapsychologie, skepticisme, Jacobs, psi, Randi, Berglas, Breederveld, Hövelmann, Millar, Michels, Parapsychological Association, Markwick, Beloff, Helmut Schmidt, Observationele Theorie, SRU, Braud
Onderwerp: parapsychologie

Wedden dat…
De bruikbaarheid van het weddenschapsmodel
C.M. Braams
Skepter 1.3 (1988) p. 26-27

Weddenschappen zijn niet zo onzinnig als Jacobs (zie Skepter 1.2) beweert. Ze tonen aan dat paranormale effecten niet reproduceerbaar zijn. Er is ook geen westerse wetenschap, alleen proefondervindelijke methode.

Trefwoorden: paranormale genezers, psychische chirurgie, Huizer, de Jager, appendix, Filippijnen, Jacobs, natuurwetenschap, Popper.
Onderwerp: wetenschap – demarcatie

Psychochirurgie
Opereren met blote handen
Jan Paalman
Skepter 1.3 (1988) p. 28-29

De berichtgeving in de Volkskrant over psychische chirurgie en de discussie de Jager-Huizer worden besproken, en ook de boeken die door Huizer aanbevolen zijn. Daar staat duidelijk in dat het boerenbedrog was en dat Meek (een der auteurs) zich door de goocheltrucs liet bedotten.

Trefwoorden: Hegener, psychische chirurgie, de Jager, Huizer, Meek, Stelter, Krippner, Jesus Lava, Filippijnen, Valentine, Benjamin Felix, Josefina Sinon, David Hoy, Sampaguita, Bert van Dierendonck
Onderwerp: gezondheid – psychische chirurgie

Vreemde zaken van Mars
Astrologie: De Gauquelins en de Skeptici
Jan Willem Nienhuys
Skepter 1.3 (1988) p. 30-33

Michel Gauquelin vond een minuscule afwijking van de kansverwachting dat Mars een bepaalde stand had bij de geboorte van latere topsporters. Proeven gaven gemengde uitkomsten, maar zowel de Gauquelins als de skeptici maakten amateuristische fouten.

Trefwoorden: Gauquelin, Mars, sportkampioenen, Ptolemeüs, Comité Para, Zelen, Kurtz, Abell, Rawlins, Fate, CSICOP, Kamman, Hoebens, Geoffrey Dean, Eysenck
Onderwerp: astrologie – Marseffect

Rituele moord (Kort bericht.)
Skepter 1.3 (1988) p. 33

In Velp is op 29 juni 1988 een baby ritueel vermoord omdat het kind demonisch bezeten zou zijn. Paranormale media krijgen de schuld.

Trefwoorden: Velp, baby, moord, Zwarte Gat, Parallax, Paravisie, Atteveld, F. Derks
Onderwerp: paranormale – algemeen

De UFOnauten komen
Marcel Hulspas
Skepter 1.3 (1988) p. 34-37

Naar aanleiding van Close Encounters of the Third Kind (1977) die op de tv werd vertoond, wordt een schets gegeven van het courante ufo-geloof – vooral in de VS.

Trefwoorden: ufo, Dreyfuss, Bermudadriehoek, Hynek, Vallee, abductions, Hopkinsville, Betty en Barney Hill, Fuller, Benjamin Simon, hypnose, Stefan Denaerde, Hans van Kampen, Strieber, Communion, Sheaffer
Onderwerp: ufo’s – geloof

Marsgezicht (Kort bericht.)
Skepter 1.3 (1988) p. 37

Het zogeheten Marsgezicht (ontdekt 1976) is met de computer geanalyseerd, en is wellicht niet natuurlijk.

Trefwoorden: Mars, gezicht, Carlotto, de Volkskrant
Onderwerp: randwetenschap – Marsgezicht

Elvis (Kort bericht.)
Skepter 1.3 (1988) p. 37

Elvis leeft, althans volgens vele waarnemingen in de VS.

Trefwoorden: Giorgio, Newsweek
Onderwerp: randwetenschap – Elvis

Historie en vooruitblik
Skepsis bijna één jaar jong
Prof. C. de Jager
Skepter 1.3 (1988) p. 38-40

De voorzitter ziet terug op een jaar Skepsis, en vertelt ook over de voorgeschiedenis. De eerste contacten van CSICOP met Nederland dateren al van januari 1987.

Trefwoorden: Skepsis, CSICOP, psychische chirurgie, Huizer, Braams, ufo, congres, werkgroepen, Girard, congres, Skepter, brochure, Parariteiten, documentatiecentrum, Wetenschappelijke Raad
Onderwerp: skeptici – organisatie

Telekinese
Een onderzoek dat niet doorging
Skepsis’ Werkgroep Telekinese
Skepter 1.3 (1988) p. 41

Jean-Pierre Girard vertoonde telekinese in het Veronica-programma Parallax. Afgesproken was met Girard en Veronica dat hij op 12 mei 1988 getest zou worden. Op 11 mei meldde Girard zich ziek. Sindsdien is er niet meer van Girard vernomen

Trefwoorden: Veronica, werkgroep, Girard, telekinese
Onderwerp: paranormale – telekinese

Congres Skepsis
Skepter 1.3 (1988) achterzijde omslag

Het eerste Skepsiscongres ‘Hersenspinsels, waarneming en werkelijkheid’ zal worden gehouden op 5 november 1988, plaats nog onbekend.

Trefwoorden: congres, hersenspinsels
Onderwerp: skeptici – congres