de jacht op de Satanisten
door Rob Nanninga – Skepter 2.3 (1989)
VEERTIEN juni 1989: terwijl enkele kandidaten voor het Europarlement een tamelijk tamme tv-discussie voeren, zorgt de EO op het andere net voor vuurwerk. Een alarmerende reportage van de nieuwsrubriek Tijdsein onthult een wereldwijd complot van Satanisten. Enkele geïnterviewde Amerikaanse deskundigen laten weten dat kleine kinderen op grote schaal misbruikt worden bij gruwelijke rituelen van geheime Satanische sekten. De kinderen waren getuige van dieren- en mensenoffers, moesten bloed drinken en geroosterd babyvlees eten, werden gedwongen tot seks met volwassenen, naakt opgesloten in doodskisten, besmeurd met faecaliën, etcetera.
Wat is hier in godsnaam aan de hand? Het recente boek Satan wants you van Arthur Lyons werpt meer licht op de nieuwe heksenjacht die in Amerika is ontketend. Naar het schijnt waren de psychiater Lawrence Pazder en zijn cliënte Michelle Smith de trendsetters. Tijdens een intensieve psychotherapie begon Michelle verhalen te vertellen over Satanische rituelen waaraan zij op vijfjarige leeftijd onder dwang van haar moeder had moeten deelnemen. Hoewel de verhalen niet konden worden geverifieerd omdat Michelle’s moeder inmiddels overleden was, raakte Dr. Pazder ervan overtuigd dat hij te maken had met verdrongen jeugdherinneringen. Samen met zijn cliënte publiceerde hij in 1980 het onthullende boek Michelle Remembers. Al spoedig waren er anderen die met soortgelijke horrorverhalen de sensatiepers in actie brachten.
In 1983 trad er een volgende fase in toen enkele ouders het personeel van een kleuterschool in de buurt van Los Angeles aanklaagden voor seksueel misbruik van hun kinderen. Tijdens de gerechtsgang, de duurste in de geschiedenis van California, kwamen er steeds meer bizarre verhalen naar boven over Satanische rituelen. De kinderen vertelden onder meer dat zingende, in donkere gewaden gehulde volwassenen poep in hun gezicht hadden gesmeerd, en baby’s kookten en verorberden. Ook waren er kinderen die beweerden dat zij naar andere steden waren overgevlogen om daar aan rituelen deel te nemen. Een van de kinderen vertelde dat hij naakt in een kooi werd opgesloten samen met een levende leeuw, en een ander herkende de procureur als een van zijn belagers. Het gewenste bewijsmateriaal werd echter niet gevonden.
De epidemie greep nu snel om zich heen: overal in het land werden nieuwe gevallen van rituele kindermishandeling gemeld. Deze resulteerden in meer dan veertig geldverslindende politieonderzoeken en talloze arrestaties. Zo werden er in een klein gehucht in Minnesota maar liefst vierentwintig personen in staat van beschuldiging gesteld. Na een intensief onderzoek van de FBI kwam men echter tot de conclusie, dat de verhalen over de martelingen en moorden die zij op hun geweten zouden hebben, op fantasie berustten. Uiteindelijk werd er één persoon veroordeeld wegens kindermishandeling, doch Satanische motieven ontbraken. Ook in andere gevallen bleef er weinig of niets over van de oorspronkelijke aanklachten. Hoewel politie en burgers overal zochten naar de resten van aangevreten kinderlijkjes werden deze nergens gevonden. Alleen in Toledo, Ohio, werden in 1985 op aanwijzingen van informanten enkele rituele attributen opgegraven tezamen met zestig linker jongensschoentjes en een paar plastic zakken met kinderkleding.
Moord of mensenoffer?
Slechts in een enkel geval konden moord en occultisme met elkaar in verband worden gebracht. Dit gold bijvoorbeeld voor Richard Ramirez, een self-made Satanist, die in de zomer van 1985 in het holst van de nacht huizen binnensloop om de bewoners af te slachten en pentagrammen op de muren te spuiten. Volgens eigen zeggen had hij zich laten inspireren door het nummer ‘Night Prowler’ van de groep AC/DC. Ook de moord van John Fryman, een andere self-made Satanist, werd aanvankelijk geïnterpreteerd als een ritueel offer, omdat hij de benen van zijn vrouwelijke slachtoffer had afgehakt. Later bleek echter dat dit slechts een praktisch doel diende: het lijk paste op deze manier beter in de kofferbak van zijn wagen. De occulte belangstelling van een moordenaar bleek maar zelden iets te maken te hebben met het motief of karakter van zijn daad. Het feit dat enkele moordenaars zich tot het Satanisme voelden aangetrokken, was eerder een symptoom dan een oorzaak van hun deviante gedrag. Bovendien ging het in deze gevallen om Einzelgängers en niet om goed georganiseerde groepen.
Kenneth Lanning, de voornaamste FBI expert op het gebied van seksueel geweld tegen kinderen, werd in de afgelopen jaren bij meer dan tweehonderd vermeende Satanische misdaden geconsulteerd, maar geen enkel geval kon hem overtuigen. Volgens Lanning mogen we pas van een mensenoffer spreken wanneer een moord door twee of meer personen doelbewust is uitgevoerd in het kader van een religieus of Satanisch ritueel. Daarvan was naar zijn weten nimmer sprake. Is het mogelijk dat groepen Satanisten op grote schaal kannibalisme bedrijven zonder dat hun misdaden ooit aan het licht komen? Lanning acht dit zo goed als uitgesloten.
De anti-Satansbeweging
Het gebrek aan bewijsmateriaal heeft groepen verontruste burgers er niet van weerhouden organisaties op te richten die overal in het land de alarmklok luiden. In kranten en talkshows waarschuwen zij het publiek voor de Satanische samenzwering die de samenleving bedreigt. Zij wijzen veelbetekenend op de duizenden kinderen die jaarlijks worden vermist en op een aantal nog onopgehelderde moorden. Ook de WICCA Letters worden regelmatig genoemd. Hierin staat te lezen hoe Satanisten op alle terreinen van de samenleving de macht proberen over te nemen. Er wordt beweerd dat het document in 1981 door de politie is onderschept na een bijeenkomst van de Witches International Coven Council. Deze organisatie is echter volkomen fictief en het document is een vervalsing.
Ook diverse professionele hulpverleners en politiemensen hebben zich inmiddels bij de anti-Satansbeweging aangesloten. Sommigen hebben zichzelf uitgeroepen tot deskundigen en organiseren cursussen om hun complottheorieën te onderwijzen. Een van hen is Mrs. Patricia Pullig, een privé detective, die in een interview liet weten dat talloze artsen, advocaten, geestelijken en politiemensen in het geheim het Satanisme beoefenen. Deze lieden maken jaarlijks misschien wel duizenden slachtoffers, maar omdat zij zo intelligent, invloedrijk en goed georganiseerd zijn, slagen zij er wonderwel in geen sporen na te laten. Op de vraag of zij wellicht een enkel voorbeeld kon noemen, moest Mrs. Pullig helaas het antwoord schuldig blijven. Zij verklaarde geen verdere details te kunnen verstrekken zonder buiten haar boekje te gaan. Wel benadrukte ze ‘sterke verdenkingen’ te koesterden.
De paranoïde paniek wordt mede in stand gehouden door de huiveringwekkende getuigenissen van honderden zogenaamde cult survivors. Een typerend voorbeeld is de 28-jarige Sue Bane, die zich tijdens haar psychotherapie realiseerde dat zij het slachtoffer was geweest van een Satanische sekte. Dank zij de therapie en met Gods hulp werden haar zeventien persoonlijkheden, waarvan sommige zich tot het Satanisme voelden aangetrokken, weer tot één geheel geïntegreerd. Mrs. Bane beweerde dat zij getuige was geweest van meer dan vijftig mensenoffers, maar zoals gewoonlijk vond politie geen enkel spoor.
Heavy metal
Met name onder christelijke fundamentalisten groeit de angst voor het Satanisme. Misschien hebben zij in de onvindbare maar levensgevaarlijke Satanisten een geschikte boeman gevonden voor het sluipende kwaad dat hun traditionele waarden bedreigt. Vooral heavy metal bands worden door veel fundamentalisten beschouwd als een onderdeel van Satans plan.
Diverse organisaties hebben zich toegelegd op de bestrijding van dit kwaad. Zo stuurden zestien vrouwen van senatoren en congresleden een open brief naar de platenmaatschappijen om hen ertoe te bewegen aanstootgevende platen uitsluitend te verkopen in blanco hoezen met speciale waarschuwingstekens. De agressieve songteksten van metal bands, die overigens vaak niet worden gezongen maar geschreeuwd, liegen er inderdaad niet om, zoals het volgende fragment van de groep Slayer duidelijk maakt:
Ghosts from Hell invade this feeble shrine
uit: Haunting the Chapel, Slayer
Heaven’s holy house will fall in time
Satan’s morbid soldiers chant in lust
Destruction of the church, we’ll burn the cross
Alleen de namen van bands spreken al boekdelen: Black Sabbath, Judas Priest, Hell’s Kitchen, Sodom, Helloween, Candlemass, Apocalypse… Het is duidelijk dat de jonge metal fans geen middel onbenut laten om hun ouders te schokken. Nu seks hen niet langer in paniek brengt, blijft de duivel nog over. Als popartiest is Satan echter eerder een teken van secularisatie dan het symbool van een gevaarlijke sekte. De enige sekte die een onderzoek waard is, is de anti-sekte.
Bronnen
Lyons, Arthur (1988) Satan wants you. New York: Mysterious Press Paperback, 1989.
Springston, Rex (1989) Satanism: menace or myth? Richmond News Leader, 6 & 7 April.
