door Jan Willem Nienhuys (09/01/2011)
Het hormoon HCG wordt gebruikt als afslankmiddel, maar daar werkt het niet voor. HCG-afslankdiëten zijn dan ook illegaal. Mede door een Kassa-uitzending aangespoord gaat de Inspectie voor de Gezondheidszorg de HCG-kuren aanpakken. Er is echter een legaal maar eveneens onwerkzaam en dus even bedrieglijk alternatief: Bio HCG+.
Zie ook de naschriften.
Kassa kondigde op 24 oktober 2009 een programma over diëten aan. Een van de acht diëten die zouden worden uitgetest was het zogeheten HCG-dieet. Op 21 november 2009 vernamen de kijkers dat dit dieet was vervangen door een ander dieet.
Afslanken met HCG is in 1954 bedacht door de arts Albert T. W. Simeons (foto). Het idee is dat men een tijdje lang een hongerdieet volgt, namelijk van slechts 500 kilocalorie per dag. Met dagelijkse injecties van lage doses HCG zou men dit makkelijker kunnen volhouden. Bovendien zou HCG zorgen dat het lichaamsvet van volwassenen anders over het lichaam verdeeld wordt. Er kwam echter geen bewijs voor, en in al 1975 dwong de Amerikaanse FDA de verkopers van HCG voor dit doel om te vermelden dat er geen enkel bewijs was voor de claims. Meer dan 250 proefpersonen in twee dubbelblinde onderzoeken met loting (RCT’s) gaven geen verschil te zien in 1976. Zie Diet Scam Watch, een afdeling van Quackwatch.
Het middel HCG (humaan chorion gonadotrofine) is een hormoon dat wordt gewonnen uit de urine van zwangere vrouwen. Het dient onder andere als geneesmiddel (Pregnyl) voor vrouwen die moeite hebben met zwanger worden. Als bij kleine jongetjes de testikels niet indalen, kan HCG ook helpen. Het vermeende effect van HCG werd door Simeons waargenomen bij zulke jongetjes die behalve niet ontwikkelde secundaire seksuele kenmerken ook dikke heupen hadden. Die werden min of meer vanzelf weer normaler door behandeling.
Een meta-analyse van enkele Amsterdamse onderzoekers uit 1995, onder wie prof. dr. Gerrit van der Wal, toonde nogmaals aan dat HCG als afslankhulp niet werkt.
Kortom HCG als afslankmiddel is bedrog. Het is nog tamelijk grof bedrog ook nog, want de totale hoeveelheid HCG die voor deze kuur nodig is, kost ongeveer een tientje, maar er wordt 250 euro voor gevraagd. Zwangeren die hun urine afstaan zijn niet zo blij met de gedachte dat HCG zo misbruikt wordt. Zoals één site het formuleerde: ‘Ze doen die moeite niet voor niet-werkende afslankproducten, die gewetenloze geldwolven in hun schoonheidssalons aan onnozele consumenten verkopen.’ (Daar trouwens ook een uitvoerig overzicht van diverse onderzoeken.)
De Inspectie voor de Gezondheidszorg
Van der Wal was ook inspecteur bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), en schreef in 1996 al in die hoedanigheid dat ‘de inspectie artsen met klem adviseert HCG niet meer te gebruiken in de behandeling van vetzucht.’ In 2002 werd de arts Menko uit Ooij tuchtrechtelijk veroordeeld wegens de manier waarop hij HCG toepaste. IGZ wees Kassa erop dat de HCG-kuur illegaal is. Zo schafte de afslankkliniek van Diana Gabriels Verweijen Pregnyl aan (een bevriende dokter zorgde voor het recept) en verdunde het zelf. Ze verkocht zo wekelijks 250 kuren. Wat ze deed was in hoge mate illegaal, zei IGZ. Zie voor dit alles de reeds genoemde website van de Vara.
De uitzending van de Vara leidde op 26 november 2009 tot vrager van Tweede Kamerlid H.P. van Gerven (SP, foto) (zie pdf met vragen en antwoorden). Deze werden op 24 december 2009 beantwoord. In het antwoord staat dat ‘IGZ keuzes moet maken’, dat in 2010 de voorschrijvende artsen en apothekers worden aangepakt en dat als de wijziging van de Geneesmiddelenwet erdoor is, IGZ ook bestuurlijke boetes kan opleggen. Dat wil zeggen dat de moeizame omweg van aangifte doen bij het Openbaar Ministerie en dan maar wachten tot er wat gebeurt niet nodig is. De minister (dus IGZ) kan tot 450.000 euro boete opleggen zonder dat er een rechter aan te pas komt. Bovendien zegt artikel 101 dat als men voor de derde keer binnen twee jaar beboet wordt, dit als een strafbaar feit wordt gerekend waarop maximaal een half jaar cel staat. Het heeft even geduurd, maar afgelopen 22 december 2010 zegde IGZ artsen, apothekers en klinieken de wacht aan; met een bericht daarover kwam IGZ op 6 januari pas naar buiten. Wie niet stopt met HCG-kuren, kan een boete 150.000 euro krijgen (kennelijk wil IGZ niet het onderste uit de kan hebben). Het zou mooi zijn als IGZ eindelijk eens wat werk maakte van het aanpakken van kwakzalvers.
Een handvol illegaal werkende arts-genezers
Ik heb even gekeken of de artsen waarvan bekend is dat ze HCG-kuren voorschrijven, dat nog steeds doen.
P.J.C. Riethoven
Ook bekend als dokter Jack van het Biomedisch Centrum Zeeland te Goes, oud 71 jaar. Dit is een allround onwetenschappelijk genezer die deze neptheorie al vele jaren toepast. Op zijn website staat onder ‘gewichtsverlies’ de illegale en onwerkzame Simeonsmethode nog omschreven. [Noot 24 maart 2011. De pagina over gewichtsverlies is verdwenen.]
Marcel Menko
De al genoemde en bijna pensioengerechtigde moermanarts te Ooij gemeente Tubbergen biedt deze illegale neptherapie nog steeds aan, hoewel hij er al in 2002 voor veroordeeld is door het Regionaal Medisch Tuchtcollege (bevestigd in hoger beroep).
Noot 4 augustus 2011. De pagina bestaat nog steeds, maar vermeldt alleen maar vaag iets over ‘afslanktherapie met hormoon’ en ‘een kleine hoeveelheid hormoon’, waar er eerder nog sprake was van ‘de HCG-afslankkuur’ en ‘een heel klein beetje HCG-hormoon’
Noot 17 december 2024. Marcel Menko is in 2019 overleden.
De volgende omschrijving dateert van 29 januari 2016.
X
Deze natuurarts en orthomoleculaire genezer te Amsterdam (hij noemde zich arts voor preventieve geneeskunde) werkte – althans begin 2011 – samen met een natuurgenezeres. Hij had toen diverse websites en bood HCG-kuren aan. Een persbericht over de wonderen van zijn HCG-kuur is nog steeds op internet te vinden en de pdf van zijn boek eveneens (dit draagt prominent de tekst “-9 kg per maand” op de omslag en gaat over de hcg-kuur).
Thans verblijft deze persoon hoofdzakelijk op Malta, eigenlijk al sinds het jaar 2000 en heeft zijn praktijk neergelegd wegens gevorderde leeftijd (77 jaar). In eerdere versies van dit bericht stonden diverse websites genoemd waarin hij zijn hcg-kuur aanbood. Die zijn nu – voor zover ze onder zijn controle stonden – allemaal opgeheven. Bij brief van 11 februari 2016 deelde hij mede niets meer met de HCG te maken te hebben en er ‘veraf’ te staan.
Eduard Schweden en mevrouw A.S. Cooman, allround onwetenschappelijke genezers die de Kliniek voor Preventieve Geneeskunde ‘Berg en Bosch’ drijven in Bilthoven. Wie van hen beiden zich schuldig maakt aan behandelingen met onwerkzaam HCG die op de site worden aangeboden is onduidelijk. Merkwaardig genoeg toont het menuutje naast de homepagina geen HCG- of Simeonstherapie.
Jaap C.J. Reijntjes
Deze arts is uitbater van de Orthokliniek ’t Gooi te Hilversum, ook bekend van aflevering 3 van het tv-programma Uitgedokterd!?. Onder de tien kwakzalverijen die de kliniek aanbiedt, staat ook nog de onwettige en waardeloze HCG-methode, http://www.orthokliniek.nl/Behandelmethoden/behandelmethoden.html#Afslanken volgens zijn website.
Noot 4 augustus 2011. Genoemde pagina is verdwenen. Op de algemene pagina over ‘Afslanken, detox en vastenkuren’ staat slechts dat men ‘voornamelijk gebruik van vastenkuren’ maakt.
Hans (J.C.) van Montfort
In diens al eerder in dit blog besproken alternatieve inrichting (zie NGC Energy Healing een toontje lager) Centrum voor Integrale Gezondheidszorg in Maastricht wordt ook, zoals Cryptocheilus (hieronder) opmerkt, de waardeloze Simeonstherapie aanbevolen en aangeboden. Zie de pagina ‘Overgewicht en gewichtsbeheersing’ op diens site.
[Noot 30 januari 2011. De passage onderaan over Simeonstherapie is verwijderd.]
Walborg Kliniek te Amsterdam/Amstelveen
Hier zijn diverse artsen actief, voor zover ik kan nagaan de allround irreguliere natuurartsen C.J. Hoffman en S.J.G. Kingma. De kliniek heeft twee locaties: op de Calandlaan en in Amstelveen het HME Medisch Centrum Walborg. Op de site van Health Maintenance Europe BV zijn twee brochures te vinden, getiteld ‘Over Medisch Centrum Walborg‘ en ‘Gewichtsbeheersing met de Simeons-therapie‘ die ondubbelzinnig aantonen dat deze illegale en onwerkzame methode hier ook wordt toegepast.
Noot 2014. C.J. Hoffman is op zaterdag 14 april 2012 overleden op de leeftijd van 63 jaar.
Paul Musarella te Zeist
Deze zwaait de scepter in Aesthetica Europe. Hij biedt een HCG-kuur aan op zijn pagina De HCG-Kuur (bij overgewicht). Deze is niet te vinden in het menu links op de hoofdpagina, maar de kuur staat (voor 220 euro) wel in de prijslijst. Musarella beweert dat hij in 2005 de Orale HCG-kuur heeft uitgevonden, maar op genoemde pagina gaat het over injecties. [ Noot 26 januari 2011: de pagina vermeldt nu dat Aesthetica Europe sinds 2009 gestopt is met deze kuur, ook op de prijslijst staat geen HCG-kuur meer ]
Elektronisch HCG
Hopelijk gaan al deze links binnenkort dood, maar te vrezen valt dat ze onder een iets andere naam doorgaan. Ik heb nog enkele schoonheidssalons en dergelijke aangetroffen die HCG-kuren aanbieden, soms onder begeleiding van een arts. Wie echter googelt op HCG verneemt dat er 94.000 resultaten zijn, in het Nederlands. Verreweg de meeste gaan echter over afslankkuren waarbij Bio HCG+, of HCG-druppels of HCG-tabletten of Oral HCG worden gebruikt. Op ten minste één site las ik dat men van gewone HCG op Bio-HCG+ was overgestapt. Ogenschijnlijk gaan al die sites over HCG, maar als men goed kijkt, gaat het bij de Bio HCG+ en varianten om iets dat waarschijnlijk in essentie water of een inerte stof is. We lezen dingen zoals: ‘Deze vloeistof bevat frequenties van HCG’ of ‘HCG Oral bevat geen hormonen, alleen de elektronische signaturen’ of ‘Het maakt gebruik van dezelfde eigenschappen als de traditionele HCG maar is, dankzij moderne computerapparatuur, nu vrij van het daadwerkelijke hormoon HCG’ of ‘In de HCG druppels wordt gebruik gemaakt van een homeopathische vorm van HCG. Homeopathie is een vorm van geneeskunde die is al honderden jaren bestaat. Het neemt de unieke elektronische handtekening van een stof aan die u wilt gebruiken en deze handtekening komt in een basis vloeistof te zitten.’
In de homeopathie is een methode in zwang gekomen waarbij men het ‘elektronische signaal’ (de ‘frequentie’) van een middel, het geeft niet wat, zelfs zwarte gaten kunnen zo bewerkt worden, wordt ‘opgevangen’ en dan overgebracht op een willekeurige hulpvloeistof, water bijvoorbeeld. Wie er meer over wil weten leze de meest recente Skepter of raadplege de hoofdstukjes over Remedy Makers op de Rare Apparatenlijst van Skepp. Als het allemaal klopte, zouden de uitvinders zo meteen een zwik Nobelprijzen kunnen ophalen. Kennelijk worden die Remedy Makers ook gebruikt om ‘elektronische kopieën’ van HCG te maken. Voor een portie waterdruppeltjes genoeg voor drie weken vraagt men dan 150 euro. Misschien zijn de aanbieders zo dom dat ze niet snappen dat dit volslagen onzin is, maar anders zijn het oplichters.
Als bovenstaande artsen gedwongen worden door IGZ om te stoppen met echte HCG, kunnen ze zo overstappen op Bio HCG+. De werking is exact gelijk, namelijk nihil. De klant gelooft het helaas ook even grif.
Naschrift 5 november 2014
Zie ook voor een uitvoerige bespreking.
Betrekkelijk onopgemerkt nam IGZ een aantal maatregelen, waarvan er één resulteerde in een forse boete voor een therapeut in Ooij. De rechtbank Oost-Nederland oordeelde op 28 maart 2013 dat de HCG in zulke kleine porties werd toegediend dat het geen enkel aantoonbaar effect had. Saillant detail is dat de therapeut zelf dit argument had aangedragen. Het was dus geen geneesmiddel op grond van de geneesmiddelenwet art. 1 b, dat spreekt onder meer spreekt over ‘het herstellen, verbeteren of anderszins wijzigen van fysiologische functies bij de mens door een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect te bewerkstelligen’ als criterium of iets een geneesmiddel is. De rechtbank liet de boete toch in stand, vanwege een ander criterium. De rechtbank vond dat de therapeut ‘reclame maakt voor een substantie die moet worden beschouwd als een geneesmiddel naar werking/volgens het toedieningscriterium.’
De therapeut ging in hoger beroep, bij de Raad van State. De RvS was het eens met de therapeut (en de rechtbank Oost-Nederland) dat HCG in zulke kleine doses niets doet, dus het is geen geneesmiddel op grond daarvan. Om dezelfde reden is de reclame niet onwettig. IGZ heeft nog wel geprobeerd te bewijzen dat zulke kleine beetjes nog wel iets doen, maar dat was niet overtuigend voor de RvS. Ook het zogeheten aandieningscriterium is niet van toepassing. Dat criterium zegt dat als je een of ander middel presenteert als dat het ‘het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens’ bevordert, dan is het ook een geneesmiddel in de zin der wet. (NB: daarom mogen er ook geen indicaties op homeopathische geneesmiddelen.) Maar ook die vlieger gaat niet op omdat, zo oordeelde de Raad van State, ‘een wens om af te vallen niet noodzakelijkerwijs verband houdt met een aandoening.’ De uitspraak van de RvS was op 7 mei 2014.
Niettemin mogen apotheken in Nederland geen HCG afleveren als ze weten of kunnen weten dat het voor afslanken wordt gebruikt, en als een arts het daarvoor gebruikt, riskeert die de tuchtrechter. Zo ontstaat de situatie dat elke boerenkinkel (maar geen arts) het spul in Duitsland kan aanschaffen en er personen met slankheidswens mee mag ‘behandelen’, zolang het maar zo weinig is dat het niet aantoonbaar iets doet.
Wie zich dus bij een niet-arts laat behandelen met echte (Duitse) HCG, dus niet het ingestraalde water genaamd bioHCG+, voor ‘slankheidswens’ moet zich realiseren dat dit voornamelijk legaal is omdat de therapeut zelf zegt dat het absoluut niks doet.
Oorspronkelijk was dit artikel gepubliceerd op het (oude) Skepsis-blog en bestond de mogelijkheid om daaronder in discussie te gaan, waar geregeld uitvoerig gebruik van werd gemaakt. De discussie onder dit bericht kan de geïnteresseerde teruglezen in deze pdf (33 pagina’s).