Ancient aliens is een Amerikaanse televisieserie die sinds april 2010 door History Channel wordt uitgezonden. De makers nemen aan dat onze primitieve voorouders nog tot weinig in staat waren, zodat allerlei archeologische vondsten aan buitenaardse helpers mogen worden toegeschreven. Oude teksten en legendes schijnen dat te bevestigen. De serie is inmiddels zo populair dat menigeen de gepresenteerde informatie voor waar aanneemt.
Pseudogeschiedenis als infotainment
door Dirk Koppenaal – Skepter 25.2 (2012)
[Zie ook het artikel over Ancient Aliens in Puma Punku (Skepter 25.2, 2012)]IS het mogelijk dat buitenaardse bezoekers onze verre voorouders hielpen om beschavingen op te bouwen? Kevin Burns, directeur van Prometheus Entertainment, een bedrijf dat gespecialiseerd is in reality-tv en documentaires, zag wel brood in dit vraagstuk. Hij nodigde Erich von Däniken uit om zijn paleocontacthypothese nieuw leven in te blazen en vroeg ruimdenkende experts om alle verzamelde bewijzen opnieuw te bekijken. De in maart 2009 gelanceerde pilotaflevering was zo’n succes, dat men besloot een serie te maken: Ancient Aliens (AA). Inmiddels zijn er al meer dan 50 afleveringen uitgezonden, die in de VS één tot twee miljoen kijkers trekken – genoeg om er zelfs een South Park-parodie op te maken.
De televisiekijker krijgt als ‘bewijsstukken’ intrigerende filmbeelden en retorische vragen voorgeschoteld. Hoe konden primitieve volken complexe constructies met reusachtige, loodzware stenen bouwen? Is het niet vreselijk toevallig dat oude beschavingen van Centraal-Amerika tot aan Azië piramides ontwierpen? Waarom tekenden onze verre voorouders afbeeldingen van figuren die sterk lijken op ruimtevaarders en objecten die voor ruimteschepen kunnen doorgaan? Waarom schreef men in antieke teksten over almachtige wezens, reuzen, vliegende machines en zelfs nucleaire oorlogen? Uiteindelijk lijkt er maar één antwoord mogelijk: ancient aliens hebben de aarde bezocht.
Het leek alsof wetenschappers niet in staat waren de raadselen te verklaren. Gelukkig was er toch iemand die de handschoen oppakte: filmmaker Chris White. White geloofde ooit in von Dänikens astronautentheorieën en in de geheime samenzweringen die door Jordan Maxwell, Michael Tsarion en David Icke worden gepredikt. Op feestjes probeerde hij zijn vrienden daarvan te overtuigen, totdat hij tot inkeer kwam. Sindsdien kant hij zich fel tegen allerlei duistere theorieën. In 2009 debunkte hij Zeistgeist (2007), een documentaire van Peter Joseph met veel valse argumenten en onjuiste complottheorieën. [1] In de drie uur durende film Ancient aliens debunked laat White geen spaan heel van alle boude beweringen die in Ancient Aliens werden gepropageerd. [2]
Hoe konden prehistorische mensen kolossale stenen verplaatsen? Dit vraagstuk loopt als rode draad door de AA-afleveringen heen. Pas sinds kort kunnen de grootste mobiele hijskranen meer dan 1000 ton liften. Hoe konden mensen in oertijden dan loodzware rotsblokken vervoeren? Het meest extreme voorbeeld vinden we in Baalbek (Libanon). Ruim 9000 jaar geleden zouden hier een aantal steenblokken van 1200 ton aan de rand van een plateau zijn geplaatst. De AA-experts achten het onmogelijk dat de prehistorische bouwers dit zonder hulp hebben klaargespeeld.
De oudste resten van Baalbek zijn inderdaad duizenden jaren oud, maar de gigantische rotsblokken stammen uit de tijd van de Romeinse overheersing. Rond 60 v. Chr. hergebruikten de Romeinen de fundamenten van een oud tempelcomplex om een Tempel van Jupiter te bouwen. Erg stevig was de oorspronkelijke grondvesting niet. Om de tempel tegen afzakken te behoeden, bouwden zij een wal met extra zware stenen. De grootste bouwsteen uit die muur woog 800 ton. Bij Baalbek zijn ook kant-en-klare bouwstenen van 1200 ton gevonden, maar die liggen nog ongebruikt een eind van de tempel af. Ze waren kennelijk te zwaar voor buitenaards vervoer.
De Romeinen leverden in Baalbek een geweldige prestatie, maar geen uitzonderlijke. Herodes herbouwde met Romeinse hulp de tempel in Jerusalem. Ook hier werden grote rotsblokken gebruikt om het fundament te verstevigen. De grootste steen woog 630 ton en niemand twijfelt eraan dat die zonder buitenaardse hulp geplaatst is. Op het Piazza San Giovanni in Laterano in Rome staat een 455 ton zware obelisk, gemaakt in de 15de eeuw v. Chr. in opdracht van farao Thoetmosis IV. Keizer Constantijn II liet de obelisk eerst over de Nijl naar Alexandrië en later naar Rome verslepen. De Romeinen hebben hun technieken om zulke zware objecten te heffen en te plaatsen precies beschreven. Het is opvallend hoe onwetend de AA-experts zijn. De Romeinen tilden zware voorwerpen niet met één, maar met meerdere hijskranen samen.
Oude vliegtuigen
Volgens archeologen gebruikten de Egyptenaren fakkels om hun weg te vinden in de donkere gangetjes van piramides, graftombes en tempels. In AA wordt echter gesteld dat de luchttoevoer zo slecht was, dat fakkels subiet zouden uitdoven. Hoofdpresentator Tsoukalos vertelde dat zijn aansteker in de piramide van Cheops dienst weigerde. Hij kon geen vuur ontsteken, want er was onvoldoende zuurstof om het vlammetje te laten branden. Bovendien zouden fakkels roet achterlaten, terwijl de plafonds prachtig schoon waren. Hoe verlichtte men de gangen dan? Het antwoord zou te vinden zijn in de Hathartempel, die het centrum vormt van het tempelcomplex van Dendera. In deze tempel zijn afbeeldingen gevonden van voorwerpen die niets anders kunnen voorstellen dan gloeilampen, met een gloeidraad en glazen behuizing.
AA heeft in zekere zin gelijk. Veel plafonds zijn inderdaad roetvrij, maar pas na recente renovatiewerkzaamheden. Volgens Egyptekenners is de afbeelding van de gloeilamp geen voorloper van Edisons uitvinding, maar een lotusbloem en zijn heilige aroma. Deze vreemde manier van afbeelden stelde de ‘primordiale zee van niets’ voor, waaruit de goden zijn geboren. Bovendien, hoeveel toeristen overleven een rondleiding in een atmosfeer waar nog geen aanstekervlammetje kan branden?
De AA-ingewijden hebben een onuitputtelijk lijst met voorbeelden van artefacten. De pilotaflevering toonde onder meer een afbeelding op de deksel van de sarcofaag van Mayakoning K’inich Janaab’ Pakal. Von Däniken zag daarin een astronaut die de knoppen van zijn ruimteschip bedient, maar volgens kenners van de Mayacultuur is het een symbolische weergave van Pakals afdaling naar de onderwereld. In Columbia vond men in de streek Tolima een collectie kleine gouden beeldjes van circa 1500 jaar oud. Er wordt beweerd dat enkele beeldjes vliegtuigen tonen. Maar aangezien de collectie verder uit mens- en dierfiguren bestaat, nemen archeologen aan dat de oude kunstenaars vissen probeerden uit te beelden. Op Paaseiland komen geen bomen voor en het is een raadsel hoe de eilandbewoners de beroemde megalieten naar hun eindbestemming wisten te brengen. Maar wie googelt op ‘Paaseiland en erosie’ zal lezen dat de bewoners uiteindelijk alle bomen omhakten om hun koppen te laten rollen.
Kunstschilders zouden al eeuwen geleden UFO’s hebben gespot, die zij vastlegden op het witte doek. In werkelijkheid gaat het om voorstellingen die een religieuze betekenis hebben. Een voorbeeld is het schilderij ‘De Doop van Christus’ van de Nederlandse kunstschilder Aert de Gelder (1645-1727). Daarop staat geen UFO, maar een cirkelvormige opening naar de hemel, met in het midden een witte duif, die zo klein is afgebeeld dat je hem makkelijk over het hoofd ziet. De duif staat symbool voor de Heilige Geest, die op Jezus neerdaalde. Er zijn ook geen laserstralen te zien, maar stralen van goddelijke genade.
AA vindt in alle oude geschriften wel aanwijzingen voor buitenaardse astronauten. De oude Soemeriërs, die zo’n 6000 jaar geleden het spijkerschrift uitvonden, schreven over de Annunaki, dat volgens AA ‘zij die van de hemel komen’ zou betekenen. Volgens de auteur Zecharia Sitchin (1920-2010) kwamen de Annunaki van de planeet Niburu, die eens in de 3600 jaar ons zonnestelsel binnendringt (zie Keulemans, 2002). Sitchin beweert een expert in het Soemerische spijkerschrift te zijn, maar met de vertaling van Annunaki zat hij er flink naast en in de Soemerische mythologie heeft hij zich waarschijnlijk ook nooit verdiept. Annunaki betekent ‘prinselijk zaad’ en refereert opschepperig naar afstamming van de Soemerische oppergod Anu.
In 8000 jaar oude teksten opgetekend in het Sanskriet zouden vliegende machines voorkomen. Deze Vimanas verjoegen olifanten en schroeiden met hun uitlaatgassen het gras bruin. Ook worden vliegende paleizen beschreven met tuinen, terrassen en gouden trappen. De oudste teksten zijn hymnen die samen de Veda’s vormen en mondeling werden overgedragen door brahmanen. Pas later werden ze ook opgeschreven. Het is moeilijk de Veda’s te dateren, maar geen enkele expert schat de inhoud ouder dan 4000 jaar. AA haalt alle wijsheid uit één speciale Veda, de Vaimanika Shastra. In deze tekst staat het ontwerp voor een raket: een onbreekbare constructie met geluidloze en onzichtbare vleugels en voorzien van een ‘kwik-vortex-motor’.
Het bestaan van de Vaimanika Shastra werd in 1952 onthuld door de sanskrietleraar G.R. Josyer. Hij beweerde dat de brahmaan Subbaraya Shastry (1866-1940) de tekst tussen 1918 en 1923 dicteerde en dat de verzen duizenden jaren oud waren. De Vaimanika Shastra werd in 1959 vertaald in het Hindi en in 1973 in het Engels. Onderzoek wees uit dat de tekst erg veel eigenaardige taalfouten bevat. AA interpreteert de Vaimanika Shastra erg vrij. Het gaat eigenlijk om een logge toren met vleugeltjes, voortgestuwd door ronddraaiend kwik. Dat lijkt geen luchtwaardige UFO.
De Mahabharata is een van de grootste literaire werken ter wereld. Hij bevat viermaal zoveel woorden als de Bijbel en werd mondeling overgedragen door reizende barden en priesters. Pas rond 350 n. Chr. werd het opgeschreven. De Mahabharata is een epos, zoals de Ilias en Odyssee, maar dan met Indiase goden, helden en demonen. In niet nader gespecificeerde passages van het heldendicht zou overduidelijk bewijs staan voor een atoomoorlog tussen buitenaardse rivalen. AA weet ook waar die oorlog is gevoerd: Mohenjodaro in Pakistan. Mohenjodaro werd gebouwd rond 2600 v. Chr. en bijna 1000 jaar later weer verlaten. Volgens AA werden overal lijken gevonden, met het gezicht naar beneden, en waren alle slachtoffers gelijktijdig gestorven. Archeologen hebben inderdaad geraamtes gevonden: 37 stuks gestorven in een periode van 1000 jaar. Merkwaardig is dat AA geen aandacht besteedt aan de lemen gebouwtjes, die blijkbaar geen schade van de atoombomaanvallen ondervonden.
Piramidebouwers
De Vlaamse ‘grenswetenschapper’ en AA-deskundige Philip Coppens (1971-2012) probeerde op zijn beurt AA bebunked te debunken. [4] Coppens neemt het White kwalijk dat deze met geen woord rept over de Oannes-sage. De oudste versie van de mythe dateert uit 1335 v. Chr. Oannes wordt dan nog ‘Adapa’ genoemd en is de zoon van de Babylonische god van de wijsheid: Ea. Adapa wordt naar de mensen gestuurd om hun beschaving bij te brengen. De Babylonische schrijver Berossus (300 v. Chr.) noemde hem Oannes en beschreef hem als een man die een vissenpak droeg. Het verhaal trok de aandacht van Carl Sagan, die pleitte voor meer kritische studies naar zulke verhalen, waarbij hij de mogelijkheid van contact met een buitenaardse beschaving niet bij voorbaat wou uitsluiten. [5] Bijval van Sagan is voor AA-theoretici natuurlijk een hele opsteker, al moest hij niets hebben van von Dänikens pseudowetenschappelijke ideeën. [6] Als Sagan meer aandacht had besteed aan het ontstaan van de sage, dan had hij ontdekt dat het verhaal geen enkele historische betekenis heeft en waarschijnlijk gebaseerd is op oudere mythes. [7]
White heeft keuzes moeten maken. Een aantal bespreekt hij op zijn site, maar jammer genoeg gaat hij niet in op een van de stokpaardjes van von Däniken: de onwaarschijnlijk hoge snelheid waarmee de piramide van Cheops is gebouwd. Von Däniken berekende dat de Egyptenaren met lange werkdagen en weinig verlof, iedere 2 minuten een van de 2.300.000 stenen hebben moeten fabriceren, vervoeren en plaatsen om de piramide in 20 jaar te bouwen. De rekenwonders van AA maken daar zelfs iedere 9 seconden van. White laat overtuigend zien hoe de stenen gezaagd, vervoerd en geplaatst hadden kunnen worden, maar gaat verder niet in op het tempo. De Nederlandse hoogleraar De Haan ontwikkelde een wiskundig model voor het bedrijfsproces. Het model houdt rekening met minder nauwkeurige afwerking van verborgen stenen, de hoogte van plaatsing en een variabel aantal werknemers tijdens de bouw. De Haan concludeert dat met een goede samenwerking 4000 tot 10.000 bouwers de klus konden klaren, cijfers die aansluiten bij de historische gegevens. [3]
AA-aanhangers wijzen er vaak op dat wetenschappers niet buiten bestaande kaders willen denken. Zij menen dat de onthullende en bewustmakende aanpak van de serie progressief onderzoek kan aanmoedigen. De AA-theorieën zijn echter niet vernieuwend of alternatief. Hoe kan iemand zich voorstellen dat de oude astronauten lichtjaren reisden om … te helpen met stenen stapelen, de mensen het spijkerschrift bij te brengen en ouderwetse gloeilampen te introduceren? De serie is uitsluitend gebaseerd op het idee dat je alles wat je niet snapt aan buitenaardse aliens mag toeschrijven. In AA wordt geen enkel direct bewijs aangedragen: geen buitenaardse botten of mummies, geen bovenaardse apparaten of technologie. De gepresenteerde ‘bewijsstukken’ zijn eigenlijk alleen maar vragen. Vragen die AA best had kunnen beantwoorden als de deskundigen zich beter in de materie hadden verdiept.
De AA-experts voelen zich kennelijk zo superieur aan mensen die niet over moderne technologie beschikten, dat ze zich niet kunnen voorstellen dat men destijds met het nodige vernuft al grote projecten kon realiseren. In de geschiedenis zijn keer op keer periodes van versnelde ontwikkeling aan te wijzen. Ook de laatste eeuwen maakt de mens een gigantische wetenschappelijke en technologische ontwikkeling door. En wie denkt dat wij nu slimmer zijn dan de wijsgeren, filosofen en ingenieurs van duizenden jaren terug, kan wel eens heel bedrogen uitkomen.
Bijbelse waarheid
Zowel de film als de site van Ancient aliens debunked zijn aanraders voor skeptici en geïnteresseerden. White toont overtuigend aan dat AA informatie verdraait en regelmatig liegt om de bewijsvoering rond te krijgen. Toch gelooft hij dat sommige legendarische gebeurtenissen echt hebben plaatsgevonden, mits ze in de Bijbel staan, want daaraan wil hij niet twijfelen.
In Genesis 6 wordt gesproken over de zonen van goden die kinderen verwekten bij de dochters der mensen. Von Däniken neemt aan dat het aliens waren. Hij beweert ook dat de Dode Zeerollen een tekst bevatten die aantoont dat Noach door kunstmatige inseminatie is verwekt. White maakt duidelijk dat von Däniken deze tekst verdraait. Maar hij gelooft wel dat er daadwerkelijk iets buitengewoons gebeurde: er waren wellustige engelen die vrouwen hebben bevrucht! Volgens White zijn er in verschillende culturen nog oude verhalen te vinden die dit bevestigen. Hij kent ook veel verhalen die het aannemelijk maken dat de Bijbelse zondvloed werkelijk heeft plaatsgevonden. Deze dramatische gebeurtenis staat gegrift in het collectieve geheugen van de mensheid. Zo eindigt zijn antidocumentaire helaas met het soort bewijsvoering dat kenmerkend is voor de AA-serie.
Referenties
1. www.conspiracyclothes.com/nowheretorun
2. www.ancientaliensdebunked.com
3. Haan, H.J. de (2009). Building the great pyramid by levering: a mathematical model. PalArch’s J Arch Egypt, 6, 1-22. (internet)
4. www.philipcoppens.com/aaq_art5.html
5. Shklovskii, I.S. en C. Sagan (1966). Intelligent Life in the Universe. Holden-Day, p. 461.
6. Story, R. (1980). The Space Gods Revealed. London: Barnes and Noble books, 2de druk.
7. www.jasoncolavito.com/1/post/2012/11/oannes-the-best-evidence-for-ancient-aliens.html
