Skepter 3.1 (1990)

Eerste nummer van jaargang 3.

Beknopte inhoud

• Crop Circles – De wonderlijke onderzoekers van een wonderlijk verschijnsel door Marcel Hulspas
• Het vogelperspectief – De psychologie van uittredingservaringen door Rob Nanninga
• Hemelse klanken – De paranormale composities van Rosemary Brown door Simon Burgers
• De wetenschap als patient – Irving Langmuir en pathologische wetenschap door Gerard van de Schootbrugge
• Perpetuum Mobile – De wereldredding van een kunstenaar door Jan Willem Nienhuys
  In de jaren tachtig van de twintigste eeuw liet de Belgische kunstenaar Di Wesseli  van zich horen met een nieuw idee voor een machine om energie op te wekken.
  
• Practical Joke – Eric Shipton en de voetstap van de yeti door Marcel Hulspas
• SKEPSIS: het derde jaar door Cornelis de Jager
• Brieven
• Het lezersonderzoek door C. van Dam
• Boekbespreking. The Return from Silence door Werner Eeman

Samenvattingen

In dit overzicht komen de titels precies overeen met de gedrukte versie.

Crop Circles
De wonderlijke onderzoekers van een wonderlijk verschijnsel
Marcel Hulspas
Skepter 3.1 (1990) p.1-6

Wat veroorzaakt de graancirkels die in een deel van Engeland sinds begin jaren 1980 veel voorkomen? Pat Delgado en Colin Andrews schreven er Circular Evidence over en van G. Terence Meaden is The Circles Effect and its Mysteries. Deze auteurs hebben diverse theorieën (plasmakolken, ufo’s, leylines, enzovoorts) over het ontstaan van deze cirkels. Het was het komkommernieuws van de zomer van 1989.

Trefwoorden: graancirkels, Delgado, Andrews, Meaden, ufo, draaikolken, plasma, bolbliksem, pseudowetenschap, BUFORA, leylijnen
Onderwerp: vreemde verschijnselen – graancirkels

Het vogelperspectief
De psychologie van uittredingservaringen
Rob Nanninga
Skepter 3.1 (1990) p. 7-11

Sommige mensen hebben wel eens een uittredingservaring gehad, waarbij ze de wereld zagen vanuit een punt buiten het eigen lichaam. Moderne parapsychologen hebben daar natuurlijke verklaringen voor.

Trefwoorden: uittreding, Muldoon, parapsychologie, Blackmore, Charles Tart, heldere droom, vogelperspectief, Barber, hypnotiseerbaarheid, Harvey Irwin, bijnadoodervaring, BDE, Moody, Siegel, lsd
Onderwerp: psychologie – uittredingservaringen

Hemelse klanken
De paranormale composities van Rosemary Brown
Simon Burgers
Skepter 3.1 (1990) p. 12-14

Rosemary Brown (1915-2001) kreeg honderden stukjes pianomuziek van overleden componisten door. Deskundigen zijn niet onder de indruk.

Trefwoorden: Brown, Liszt, Beethoven, Brahms, Schubert, Chopin
Onderwerp: religie – reïncarnatie

De wetenschap als patiënt
Irving Langmuir en pathologische wetenschap
Gerard van de Schootbrugge
Skepter 3.1 (1990) p. 15-21

Irving Langmuir (1881-1957) gaf zes kenmerken van pathologische wetenschap: kleine effecten, nog maar net waarneembaar, geclaimde grote nauwkeurigheid, fantastische verklaringen, veel ad hoc excuses, geen vooruitgang, en belangstelling ebt weg. Opmerkelijk is dat Langmuirs experimenten om regen te maken (vanaf ca. 1946) ook deze zes kenmerken hebben.

Trefwoorden: wetenschap, pseudowetenschap, koude kernfusie, Pons, Fleischmann, Benveniste, Langmuir, Rhine, Blondlot, N-stralen, Wood, Randi, Geller, mitotische straling, Gurwitsch, Allison effect, ufo, Raudive, aardstralen, Moermandieet, Lamarck, Velikovsky, Pauling, Sheldrake, Lovelock, Hoyle, Dijkhuis, parapsychologie, Convectron, regen maken
Onderwerp: pseudowetenschap

Perpetuum Mobile
De wereldredding van een kunstenaar
Jan Willem Nienhuys
Skepter 3.1 (1990) p. 22-23

Wessel di Wesseli (pseudoniem van de Vlaamse kunstenaar Wessel Van Ganzevoort, geb. 1939) heeft een perpetuum mobile geconstrueerd met in water opstijgende harmonicavormen. Als kunstenaar ontgaat hem het verschil tussen druk en energie. Hij en zijn machines waren rond 1985 te gast in de drie technische universiteiten van Nederland.
NB. Op de website staan links naar een video, en naar een artikel in Wonder en is gheen wonder

Trefwoorden: Wesseli, perpetuum mobile
Onderwerp: pseudowetenschap

Practical Joke
Eric Shipton en de voetstap van de yeti
Marcel Hulspas
Skepter 3.1 (1990) p. 24-27

Het eerste harde bewijs (1951) van het bestaan van de yeti is één voetafdruk uit een spoor in de sneeuw. De meest aannemelijke verklaring is dat die voetafdruk is vervaardigd door de Britse bergbeklimmer en ‘ontdekker’ van het spoor, te weten Eric Shipton.

Trefwoorden: Yeti, Shipton
Onderwerp: randwetenschap – yeti

SKEPSIS: het derde jaar
Cornelis de Jager
Skepter 3.1 (1990) p. 28-29

Na de tweede verjaardag van Skepsis blikt de voorzitter terug en vooruit. Het aantal lezers van Skepter is ruim 500. Het moet mogelijk zijn 1000 te bereiken.

Trefwoorden: Skepsis
Onderwerp: skeptici

Freud een schijnwetenschapper? (Twee brieven.)
Skepter 3.1 (1990) p. 30-33

Ewald Vervaet heeft kritiek op de twee artikelen van A.A. Derksen in Skepter 2.2 en 2.3. Derksen antwoordt.

Trefwoorden: Freud, onderzoekscyclus
Onderwerp: pseudowetenschap – Freud

De UFO van Willem Heijster (Twee brieven.)
Skepter 3.1 (1990) p. 33-34

Heijster (zie Skepter 2.4) betwijfelt of de interpretatie ‘ballon’ wel klopt. Hulspas antwoordt.

Trefwoorden: Ufo, stratosfeerballon
Onderwerp: ufo’s – afzonderlijke gevallen

Gaiasofie (Twee brieven.)
Skepter 3.1 (1990) p. 34-35

Betreft recensie in Skepter 2.4. Zoeteman vindt dat hem van alles in de schoenen wordt geschoven wat hij niet bedoeld heeft. Als voorbeeld van een wereldauthoriteit geeft hij een milieuorganisatie die toeziet op uitstootrechten voor kooldioxide. Hulspas antwoordt dat een ‘wereldauthoriteit’ die een bevolkingspolitiek dwingend oplegt een slecht idee is.

Trefwoord: gaiasofie, uitstootrechten
Onderwerp: religie – Gaiasofie

De emmer onderzocht (Twee brieven.)
Skepter 3.1 (1990) p. 35-36

Ab Gellekink vraagt naar de inhoud van de emmer in het artikel over psychisch chirurgen in Skepter 2.2. De redactie bericht: het ging in feite om een tweetal emmers. Beide bevatten menselijk bloed. De eerste bloedgroep O, zogenaamd afkomstig van meerdere patiënten. De tweede bevatte bloedgroep AB, zogenaamd afkomstig van één patiënt, die echter niet die bloedgroep had.

Trefwoorden: psychische chirurgie
Onderwerp: gezondheid – psychische chirurgie

Het lezersonderzoek
C.J. van Dam
Skepter 3.1 (1990) p. 36-37

Van de 500 eind 1989 aan de lezers verzonden enquêteformulieren kwamen er 110 terug. De meeste respondenten vonden Skepter niet te moeilijk, bijna de helft was 50-plus. Over het artikel van Derksen over de zeven zonden van de pseudowetenschap was men het vaakst (26 maal) tevreden en ook het vaakst (4 maal) ontevreden. De lezers zagen graag meer stukken over alternatieve geneeswijzen, parapsychologisch onderzoek, hypnose en astrologie.

Trefwoorden: Skepsis, enquête
Onderwerp: skeptici

Homeopathie (Kort bericht.)
Skepter 3.1 (1990) p. 37

Een drogist in Putten verkoopt geen homeopathische middelen meer, omdat hun werking op toverkracht berust en dat mag niet van de Bijbel. Dat had hij begrepen van Rianne van der Smitte.

Trefwoorden: homeopathie, Bijbel, Rianne van der Smitte
Onderwerp: gezondheid – homeopathie

Stropdassen (Kort bericht.)
Skepter 3.1 (1990) p. 37

Een mevrouw uit Amsterdam ontwerpt dassen, en de ontwerpen krijgt ze uit de kosmos als ze in trance is.

Trefwoorden: trance, dassen
|Onderwerp: religie – New Age

The Return from Silence
Werner Eeman
Skepter 3.1 (1990) p. 38-41

Bespreking van D. Scott Rogo, The Return from Silence: A Study of Near-Death Experiences (1989). Het boek is een alomvattende uiteenzetting over de bijnadoodervaring.

Trefwoorden: bijnadoodervaring, BDE, sterfbedvisioenen, William Barrett, Karlis Osis, Raymond Moody, Kenneth Ring, Michael Sabom, Maria Nagy, Felix Siegel, Swedenborg, Fred Schoonmaker, Robert Morris, Keith Harary
Onderwerp: religie – bijnadoodervaringen

Ufo (Kort bericht.)
Skepter 3.1 (1990) p. 41

In de omgeving van Sint Truiden in Belgisch LImburg werd in de eerste weekends van december 1989 een ufo gezien. Het was echter een lichtprojectie op de wolken door een dancing.

Trefwoorden: ufo, lichtprojectie
Onderwerp: ufo’s – afzonderlijke gevallen