Derde nummer van jaargang 2006.

Beknopte inhoud

• Parariteiten
• Stop de persen
• Evolutionair leiderschap – De goeroes van Herman Wijffels door Rob Nanninga
  De omstreden goeroe Andrew Cohen en de boeddhistische filosoof Ken Wilber werken eendrachtig samen met bedrijfsadviseurs, directeuren, managers en bestuurders om een sprong in de menselijke evolutie mogelijk te maken.
• Uittreden tussen de oren – Onderzoek naar autoscopische fenomenen door Renske Bijl
• Blinde diagnose – Iriscopie onder de loep door Dirk Koppenaal
  De iris wemelt van aanwijzingen dat lichaam en geest ziek zijn, geloven iriscopisten sinds het eind van de 19de eeuw. Hun beweringen behoren tot de best weerlegde van de alternatieve geneeskunde.
• Irissen van glas door Niko Roorda
• Verlicht door diksha – Op de snelweg naar het Gouden Tijdperk door Rob Nanninga en Roelie Koobs
  Het Gouden Tijdperk zal spoedig kunnen aanbreken dankzij diksha, de overdracht van goddelijke genade. Het heilige echtpaar Bhagavan en Amma kan ervoor zorgen dat iedereen de verlichting bereikt, al is het niet goedkoop.
• Een paradijs voor leugenaars – Reclame voor gezondheidsproducten door Marie Prins
  Tegen bedrog met voedingssupplementen is iets, maar niet veel te doen. De burger kan de Reclame Code Commissie en de Voedings- en Warenautoriteit inschakelen, maar de leugenaars hebben veel vrijheid.
• De misser van een medium – Notities van Joe Nickell
• Moralisme en bloesemkracht – Edward Bach en zijn remedies door Richard Monvoisin
  Bach Bloesem Remedies houden het midden tussen homeopathie en natuurgeneeskunde, en lijken een vaste plaats te hebben veroverd als alternatief middel.
• Een nieuw Pearl Harbor – Complotdenkers voor het voetlicht door G.C. Molewijk
• Schaduwen van de Verlichting – De mythe van de Illuminatenorde door Bernd Harder
• Brieven
• In het wilde web: Just-a-minute! (Brahma Kumaris) door Rob Nanninga
• Skeptische bladen

 

Samenvattingen

In dit overzicht komen de titels precies overeen met de gedrukte versie.

Parariteiten: Utrecht voor occultisme
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.3 (2006) p. 4-5

In 1992 studeerde in Utrecht een cultureel antropologe af op een idiote scriptie, die besloot met de observatie dat de ochtendnevel uit ether bestaat (die zoals bekend het bewustzijn verlaagt) en die extra zwaar is omdat alle mensen nog slapen en daardoor de vogels ook minder hoog vliegen. Indertijd zou de faculteit maatregelen genomen hebben om te zorgen dat dit nooit meer zou gebeuren. Maar in 1996 zag de Utrechtse universiteit een afstudeerscriptie waarin astrologische modellen in de sociale geografie werden toegepast. De auteur is nu fulltime astroloog en werd in 2006 kritiekloos geïnterviewd door het pr-blad van de universiteit, Illuster, als voorbeeld van iemand die héél wat anders was gaan doen.

Trefwoorden: Vroon, astrologie, Einstein, Illuster, sociale geografie, Faye Cossar, Pieter van der Horst
Onderwerp: astrologie – algemeen

Parariteiten: Slangenangst
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.3 (2006) p. 5

Eelde zou geteisterd worden door honderden verwilderde Russische rattenslangen. Deskundige biologen onderzochten de zaak en konden nauwelijks slangen vinden.

Trefwoorden: Popko van der Molen, rattenslang, Elaphe schrencki, Serpo
Onderwerp: misvattingen

Parariteiten: Jomanda en het OM
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.3 (2006) p. 5

Het OM heeft (NB. 5 jaar na dato) besloten Jomanda en nog vijf andere lekenkwakzalvers niet te vervolgen. De wet BIG geeft kennelijk kwakzalvers vrij spel.

Trefwoorden: Jomanda, Millecam, Westerouen van Meeteren, elektroacupunctuur, wet BIG, WGBO
Onderwerp: paranormale – Jomanda

Parariteiten: Spirituele toptien
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.3 (2006) p. 5

Trouw zocht uit wat de spirituele trends zijn. Bovenaan staan yoga en dansen in de natuur, en een worden met de natuur staat onderaan. Goeroes staan op vijf, en vlak daarboven tarot voor het bedrijfsleven.

Trefwoorden: lijfwerk, meditatie, astrologie, goeroes, complotten, antroposofie, hypnose
Onderwerp: religie – New Age

Stop de Persen 20 april 2006 – 15 juli 2006
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.3 (2006) p. 6-7

Trefwoorden: amalgaam, islam, religie, elektrostress, stamceltherapie, Den Engh, heiligverklaring, zelfdoding, Freud, zelfkerstening, vredesgoeroe, antisemitisme, gebedsgenezing, groene thee, 666, UMTS, hervonden herinneringen, Ark van Noach, post voor God, geestenfoto’s, ballon-ufo’s, pastoors, kastanjeziekte, ontuchtzaak Enschede
Onderwerp: sdp

Evolutionair leiderschap
De goeroes van Herman Wijffels
Rob Nanninga
Skepter 19.3 (2006) p. 8-15
Ken Wilbers Holargie (kader)
Skepter 19.3 (2006) p. 13
Spiral Dynamics (kader)
Skepter 19.3 (2006) p. 14

Herman Wijffels is een bijzonder invloedrijke man in Nederland. Hij schreef het voorwoord bij een boek getiteld Evolutionair leiderschap (2006) van Peter Merry. Merry is gecharmeerd van chakra’s, van de tirannieke goeroe of beter seketeleider Andrew Cohen. en van de holargistische filosoof Ken Wilber, een fan van Spiral Dynamics (Don Becks gekleurde spiralen als metafoor voor acht bestaansniveaus).

Trefwoorden: Peter ten Hoopen, chakra, Wijffels, Emoto, Wereldbank, Peter Merry, Kindermans, Andre Cohen, Don Beck, Poonja, André van der Braak, Ken Wilber, holargie, Sprial Dynamics, Clare Graves, Chris Cowan, Master Da,
Onderwerp: religie – New Age

Uittreden tussen de oren
Onderzoek naar autoscopische fenomenen
Renske Bijl
Skepter 19.3 (2006) p. 16-17

Olaf Blanke is een Zwitserse neuroloog die omvangrijk onderzoek heeft gedaan naar uittredingservaringen. Hij lokaliseerde ook waar het precies in de hersenen misgaat bij dergelijke ervaringen: de delen betrokken bij evenwichtsgevoel, en bij verwerking van gegevens van meerdere zintuigen tezamen, vooral de tijdaspecten daarvan.

Trefwoorden: buitenlichamelijke ervaring, autoscopie, heauatoscopie, vestibulum, temporale kwab, pariëtale kwab, migraine, epilepsie,
Onderwerp: psychologie – uittredingservaringen

Blinde diagnose
Iriscopie onder de loep
Dirk Koppenaal
Skepter 19.3 (2006) p. 18-23

Iriscopie is een methode om ziekten af te lezen aan de iris. Ze gaat volgens haar beoefenaars terug tot de oervolksgeneeskunde, en is tegelijk een van de best weerlegde vormen van alternatieve geneeskunde. De gangmaker van de huidige iriscopie is de homeopaat Péczely (1826-1911).
Er zijn diverse nadelen aan een dergelijk diagnostisch systeem dat nergens op slaat: enerzijds kunnen diagnoses van ernstige klachten worden gemist, met nodeloos uitstel van effectieve behandelingen, en anderzijds kunnen er problemen gemeld worden die er helemaal niet zijn.

NB. Zie ook
https://www.kwakzalverij.nl/nieuws/iriscopist-peczely-zwendelaar-of-gek/
https://www.kwakzalverij.nl/encyclopedie/i/encyclopedie-iriscopie/

Trefwoorden: iriscopie, irisscopie, Philipp Meyens, Eltzholtz, Péczeli, Liljequist, Rudolph Schnabel, Bernard Jensen, Joseph Deck, Walter Lang, Joshua Davi Mather, pastoor Felke, Nicola Dern, Edzard Ernst, A. Simon, Knipschild, T.J. Buchanan, Korea, KiesBeter, Hoogervorst
Onderwerp: gezondheid – iriscopie

Irissen van glas
Niko Roorda
Skepter 19.3 (2006) p. 23

De werkster van Roorda heeft een glazen oog, dat om de twee jaar vervangen wordt. Dit geeft aanleiding tot allerlei speculaties onder de aanname dat de iris iets zegt over de gezondheid.

Trefwoorden: iriscopie, humor
Onderwerp: gezondheid – iriscopie

Verlicht door diksha
Op de snelweg naar het Gouden Tijdperk
Rob Nanninga & Roelie Koobs
Skepter 19.3 (2006) p. 24-27

In India wonen Sri Bhagavan (1949-2023, oorspronkelijk de wiskundige Vijaya Kumar) en zijn vrouw Amma (de Moeder van het Universum) die een soort energie of goddelijke genade geven, diksha genaamd. Men kan dikshagever worden in een dure cursus. Westerse volgelingen zijn tachyonenspecialist Christian Opitz en de Amerikaanse psychotherapeut Kiara Windrider en zijn vrouw Grace.

Trefwoorden: Oneness University, Golden City, Bhagavan, Amma, diksha, Freddy Nielsen, Sankara, Sai Baba, Oneness Temple, chakra, Opitz, tachyonen, Windrider, Moolamantra
Onderwerp: religie – goeroes

Een paradijs voor leugenaars
Reclame voor gezondheidsproducten
Marie Prins
Skepter 19.3 (2006) p. 28-32
Haaien in Amerika (kader)
Skepter 19.3 (2006) p. 31

Gezondheidsproducten die geen medicijnen zijn mogen geen medische claims doen, maar er is een lange lijst toegestane leugens zoals ‘ondersteunt de gezonde X’, ‘houdt de Y gezond’ of ‘bij vermoeidheid’ en ‘voor sterke botten’, terwijl ‘tegen vermoeidheid’ weer niet mag. De KOAG/KAG ziet toe op de reclame. De betrekkelijk tandeloze Reclame Code Commissie – bestaande uit juristen – beoordeelt eventuele klachten over reclame. In geval van schadelijke producten is de VWA de aangewezen instelling. Met een kader over de Amerikaanse processen tegen verkopers van haaienkraakbeen ‘tegen kanker’: die processen namen 13 jaar. Als de wet nou simpelweg zou zeggen dat men geen claims mag doen zonder bewijs zou er al veel gewonnen zijn.

Trefwoorden: RCC, Keuringsraad, KOAG, KAG, cranberrysap, Tancosan, zelfregulering, nonisap, DistributieCare, Prosta Totaal, suikerziekte, artritis, stinkende gouwe, saw palmetto, haaien, kanker, cellulitis, William Lane, Lane Labs
Onderwerp: gezondheid – reclame

De misser van een medium
Joe Nickell
Skepter 19.3 (2006) p. 33

John Mark Karr bekende de moord op JonBenét Ramsey. Die bekentenis was vals, maar medium Allison beweerde in een visioen de moordenaar gezien te hebben, en maakte zelfs een tekening. Op de keper beschouwd leek die helemaal niet.

Trefwoorden: Karr, Nickell, Dorothy Allison
Onderwerp: paranormale – mediums

Moralisme en bloesemkracht
Edward Bach en zijn remedies
Richard Monvoisin
Skepter 19.3 (2006) p. 34-37

De Bachremedies zijn bedacht door de Engelse homeopaat Edward Bach (1886-1936, zelfde uitspraak als batch) en bestaan uit 38 voornamelijk bloemen en planten die in de omgeving van Bach’ huis werden aangetroffen. De bloemen worden eerst geweekt in water, en dat water wordt dan fors verdund met brandewijn. De veronderstelde werking is vaak psychisch: Bach dacht de persoonlijkheid of de gemoedstoestand van mensen de echte oorzaak van hun ziekten was.

Trefwoorden: bloesemremedies, homeopathie, Hahnemann, Rescue Remedy, signatuurleer, examenvrees, Edzard Ernst, Walach,
Onderwerp: gezondheid – Bach bloesems

Een nieuw Pearl Harbor
Complotdenkers voor het voetlicht
G.C. Molewijk
Skepter 19.3 (2006) p. 38-40

Er zijn twee complottheoriën over de aanslagen van 11 september 2001: de ene zegt dat de Amerikaanse overheid het effect wat versterkt heeft, de andere dat Al Qaeda en de VS samenwerkten. De theoloog en filosoof David Ray Griffen schreef er een boek over en in het KIT werd daar een bijeenkomst aan gewijd op 8 september 2006. Een paar dagen later werden diverse beweringen in Zembla ontkracht. Op 16 september was er een soortgelijke bijeenkomst in de Jaarbeurs te Utrecht. De complotdenkers zijn boos omdat ze niet serieus genomen worden.

Trefwoorden: Griffin, WTC-7, Rob Oudkerk, Clingendael, Zembla, Jim Hambourd, Daan Speak, Rick Siegel, Matt Engelman, Robin de Ruiter, Jimmy Walter, Bas Paternotte, Andreas von Bülow, Pamela Hemelrijk
Onderwerp: complotten – algemeen

Schaduwen van de Verlichting
De mythe van de Illuminatenorde
Bernd Harder
Skepter 19.3 (2006) p. 41-44
Het Amerikaanse dollarbiljet
Skepter 19.3 (2006) p. 44

De Illuminaten heetten eerst de Perfectibilisten, en bestonden uit oprichter Adam Weishaupt en een tiental van zijn studenten (1776). Pas toen Franz Xaver von Zwack er een imitatievrijmetselaarsclub van maakte (1778), werd de naam Illuminaten gekozen (Weishaupt had ‘Bijenorde’ voorgesteld). Adolf Knigge hervormde de club die daardoor snel groeide tot rond 1000 leden, voornamelijk tweederangs academici. De maximale omvang bleef onder de 2500. In 1784 kreeg Knigge ruzie met Weishaupt en een jaar later werd de orde verboden. Daarna groeide het belang van de club in de fantasie van conservatieven.
Weishaupt bepleitte de vorming van een republikeinse rechtsstaat.
Een van de redenen voor het verbod van de Illuminaten was dat het een ‘geheim’ genootschap was (in tegenstelling tot bijvoorbeeld de vrijmetselaars). Door het verbod werden alle papieren in beslag genomen, met het paradoxale gevolg dat we veel meer van deze club weten dan van de andere 432 leesclubs in Duitsland uit die tijd.

Trefwoorden: Weishaupt, Ingolstadt, jezuïeten, von Zwack, Knigge, Bijenorde, Perfectibilisten, Goethe, verlichting, Karl Theodor van Beieren, jacobijnen, Franse Revolutie, Maria Anna von Pfalz-Sulzbach, John Robison, Barruel, Leopold Alois Hoffmann, van Dülmen, samenzweringstheorie, Robert Anton Wilson, Leopold Engel, dollarbiljet
Onderwerp: complotten – illuminaten

Levens van de Boeddha (Twee brieven.)
Skepter 19.3 (2006) p. 45

Hugo Verbrugh en Eriz Hoogcarspel discussiëren over het rekenwerk van reïncarnatie; Verbrugh bepleit de rol van de perifere identiteit, maar daar ziet Hoogcarspel niets in.

Trefwoorden: reïncarnatie, Boeddha, perifere identiteit
Onderwerp: religie – reïncarnatie

In het wilde web – Just-a-minute!
Rob Nanninga
Skepter 19.3 (2006) p. 46

Just-a-minute is een beweging die bepleit dat mensen meerere keren per dag een minuut stilte in acht moeten nemen. Gangmakets zijn twee Brahma Kumari’s Dadi Janki (90) en Dadi Gulzar. Lubbers sprak op een bijeenkomst, maar was misschien niet op de hoogte van de bizarre denkbeelden van Dadi Janki.

Trefwoorden: Brahma Kumari, Jayanti, Lubbers, Gouden Tijdperk, atoomoorlog, Lekhraj Kirplani, Shiva
Onderwerp: religie – New Age

Skeptische bladen
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.3 (2006) p. 47

In Frankrijk verscheen een zwartboek (Livre Noir) tegen de psychoanalyse die daar nog welig tiert. In Wonder en is gheen Wonder 6.1 worden de tegenargumenten van de psychoanalytici besproken.