Skepter 19.1 (2006)

mediums

Eerste nummer van jaargang 19.

Inhoud

• Parariteiten
• Stop de persen
• Het Zuster Buitenhuiseffect – Hoe een radioamateur ‘ghost buster’ werd door Wim Kramer
• De monnik en de hemel – De oorsprong van een vreemde gravure door Jan Willem Nienhuys
  Over de oorsprong van de bekende gravure van Flammarion.
• Cold reading met geesten – Spiritistische mediums als tv-amusement door Rob Nanninga
  Spiritistische mediums waren vroeger te vinden in verduisterde seancekamers, maar tegenwoordig vertonen zij hun kunsten liever op tv. Ze wekken de indruk dat ze meer zien dan een normaal mens, maar dat is vooral te danken aan hun slimme gesprekstechnieken.
• Zware metalen uit India – De riskante geloofsleer van Ayurveda door Marie Prins
  Met ayurveda, een oude Indiase gezondheidsleer, kunnen de drie humoren van de levende mens in evenwicht worden gebracht: vata, pitta en kapha. Daarbij worden onveilige kruidenmengsels gebruikt en schrijft men zelfs een heilzame werking toe aan zware metalen.
• Stonehenge in Amerika door Gert Jan van ’t Land en Rob Nanninga
  Al 4000 jaar geleden ontdekten de Kelten Amerika. Ze bouwden er tempels die later ook door de oude Feniciërs werden gebruikt om mensenoffers te brengen aan de god Baäl. America’s Stonehenge levert het bewijs, maar archeologen geloven er niks van.
  
• Een waar meermonster – Notities van Joe Nickell
• Waarom telepathie niet bestaat door Jan Willem Nienhuys
  De fysica en de biologie verschaffen goede redenen om niet in telepathie te geloven. De magere resultaten van de parapsychologie kunnen daarin geen verandering brengen. Het geloof in telepathie kan het beste psychologisch worden verklaard.
  
• De Melisatest – Hooggeleerde psmediumseudowetenschap door Rob Koene
• Verlichte illusies – Waarom moeilijke fysica niets uithaalt tegen makkelijke religie door Joe Hoffmann
• Paranormale markt – Jezus in Schotland, innerlijke reiniging en koffiedikkijken door Hein Bijvoet
  
• Leereffecten door Frans Sluijter
• Boekbespreking – Waarom de aliens er zijn door Stef Ketelaar
• Brieven
• In het wilde web: De nieuwe mentalisten door Rob Nanninga
• Skeptische bladen

Samenvattingen

Parariteiten: De inquisitie uit Hoorn
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 4

Actrice Shireen Strooker vaart uit tegen Skepsis. Wat die al niet Robbert van den Broek hebben aangedaan. Ze lijken de Spaanse inquisitie wel. Zo hebben ze beweerd dat orbs stofjes op de lens zijn. Hoe het zit weet Shireen niet precies want ze denkt dat gynaecoloog Renckens de voorzitter van Skepsis is. En dat van die stofjes klopt ook niet precies. Zie Skepter 18.4.

Trefwoorden: Skepsis, Strooker, van den Broeke, orbs, Jensen
Onderwerp: paranormale – contact met geesten

Parariteiten: Judas
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 4-5

Een der Judas-evangelies is nu gepubliceerd. Het bevat een complottheorie: Jezus en Judas zouden hebben samengewerkt. Al in het jaar 180 is hier de vloer mee aangeveegd.

Trefwoorden: Judas, Jezus, evangelie, gnostiek
Onderwerp: religie – christendom

Parariteiten: Doorgehaald
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 5

De tuchtrechter heeft drie bij de lijdensweg van Millecam betrokken artsen geschorst: Broekhuyse levenslang, Koonen een heel jaar en Dankmeijer een half jaar. Over de plannen van het OM is niets bekend. Artsen mogen niet liegen en als de patiënt bij een ernstige ziekte alleen een onzintherapie wil hebben, dan moet de arts de relatie verbreken. Alternatieve artsen moeten met de huisarts overleggen.
NB 1. Volgens de burgerlijke stand is de familienaam Broekhuijse.
NB 2. Heel veel later kreeg Broekhuijse ook straf, namelijk 6 weken cel voorwaardelijk. Maar toen hij weer zoiets deed was hij geen arts meer en had hij dus niet ‘als arts’ verkeerde voorlichting gegeven.

Trefwoorden: Broekhuyse, Broekhuijse, Koonen, Dankmeijer
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen

Parariteiten: Fabels over vaccinatie
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 5

Homeopathisch arts Tinus Smits (1946-2010) heeft allerlei onzinopvattingen over vaccinatie en het door hem bedacht Post Vaccinaal Syndroom. Ze staan breed uitgemeten in de krant. Thuiszorg Eindhoven klaagde bij de Inspectie en uiteindelijk kreeg Smits een Waarschuwing.

Trefwoorden: Smits, vaccinatie, kinkhoest, Brackel, autisme, homeopathie
Onderwerp: gezondheid – vaccinatie

Stop de Persen 27 oktober 2005 – 29 december 2005
Stop de Persen 6 januari 2996 – 23 januari 2006
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 6-7

Trefwoorden: Pim van Lommel, Bach remedies, Breukhoven, parkmoord, Outreau, geneesmiddellobby, Mattias Rath, dyslexie, Pat Robertson, homeopathie, ufo, coïncidentie, limbo, Libidfit, telefoongolven, vervalsingen, heksen, Scientology, kloonfraudeur, Lucia, detoxdrankjes, Kitzmiller vs Dover, umts-masten, afvalpil, antikatermiddel, meditatie, Brahma Kumari, Maharishi, kernfusie, Iederwijs, Jezus
Onderwerp: sdp

Het Zuster Buitenhuiseffect
Hoe een radioamateur ‘ghost buster’ werd
Wim Kramer
Skepter 19.1 (2006) p. 8-10

Zuster Buitenhuis was een Haags medium omstreeks 1920. In 1922 beweerde ze dat ze met de krachten van haar handen een radio kon beïnvloeden. Radio’s waren toen net nieuw, en hadden speciale voorzieningen (‘teruggekoppelde detectors’) om ze gevoeliger te maken; als ze dan niet goed afgestemd waren (speciaal als men afstemde op een nieuwe frequentie), kon dat een doordringend geluid produceren, Mexicaanse hond genaamd.
Zuster Buitenhuis kon door haar handen naar het toestel uit te strekken de toonhoogte beïnvloeden.
Tijdens een demonstratie stond er een deskundige, Jan Corver, op die verklaarde dat er niets paranormaals aan was. Dat was het einde van de loopbaan van Zuster Buitenhuis, althans, de kranten schreven niet meer over haar. In kringen van radioamateurs werd ‘Zuster Buitenhuiseffect’ de verzamelnaam voor alle hinderlijke en onverwachte fenomenen die ze tegenkwamen.

Trefwoorden: Zuster Buitenhuis, radio, Mexicaanse hond, Upton Sinclair, Einstein, Pulchri Studio, Witkamp, ether, Jan Corver
Onderwerp: paranormale – telekinese

De monnik en de hemel
De oorsprong van een vreemde gravure
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 11-13

Een bekende houtsnede laat een monnik zien die onder hemelkoepel doorkruipt en aan gene zijde een wonderlijk schouwspel ziet. Lange tijd was de herkomst onduidelijk. Hij is echter door Camille Flammarion gemaakt, en staat op pagina 163 van zijn boek L’atmosphère (1888), als illustratie van een zeer sterk ingekorte versie van de legende van Macarius Romanus. Bruno Weber zocht het in 1973 helemaal uit. Een gravure uit 1550 moet Flammarion geïnspireerd hebben.

Trefwoorden: Flammarion, Macarius, Sebastian Münster, Bruno Weber, Boorstin, Virgil Solis,
Onderwerp: religie – christendom

Cold reading met geesten
Spiritistische mediums als tv-amusement
Rob Nanninga
Skepter 19.1 (2006) p. 14-19

Mediums vormen een nieuw soort tv-amusement. Met name is Char Margolis nu op de Nederlandse tv. Hun succes berust deels op cold reading en op Barnum-statements. Derren Brown demonstreerde ooit de kracht van de Forer ‘reading’: iedereen krijgt hetzelfde verhaal, dat in de perceptie van velen ongelooflijk goed klopt. Mediums hebben ook allerlei technieken om foute ‘voorspellingen’ om te buigen.
NB. Niet besproken wordt de gewoonte van tv-makers om drastisch te selecteren uit het opgenomen materiaal.

Trefwoorden: spiritisme, SCP, medium, Char, spookhuis, Gary Schwarz, O’Keeffe, Wiseman, readings, cold reading, Derren Brown, Forer, Barnum
Onderwerp: paranormale – mediums

Zware metalen uit India
De riskante geloofsleer van Ayurveda
Marie Prins
Skepter 19.1 (2006) p. 20-23
Voormalige samenstelling van Liv. 52 (kader)
Skepter 19.1 (2006) p. 22

Ayurveda is een gecompliceerde gezondheidsleer, en de middelen bevatten gevaarlijke kruiden (vaak ook uit Amerika) en ook vaak zware metalen. Volgens de ayurvedaleer kunnen lood en kwik door een ingewikkeld reinigingsproces (waar vaak ook koeienexcrementen aan te pas komen) ontgift worden.

Trefwoorden: ayurveda, Unani, siddha, homeopathie, rasa, rakta, sukra, mamasa, meda, asti, vata, pitta, kapha, dathum, dosha, agni, ama, kinine, rode peper, ashwaganda, monnikskap, bittere komkommer, rauwolfia, ricinus, braaknoot, pyrrolizidine alkaloïden, klein hoefbald, smeerwortel, efedrine, lood, arseen, kwik
Onderwerp: gezondheid – ayurveda

Stonehenge in Amerika
Gert Jan van ’t Land en Rob Nanninga
Skepter 19.1 (2006) p. 24-28

America’s Stonehenge is Mystery Hill, circa 60 kilometer ten noorden van Boston. Er zijn verscheidene ondergrondse ruimten, muurtjes en andere structuren die zijn gemaakt van grote stenen. Een liggende platte steen van 4,5 ton wordt Offertafel genoemd. Een en ander dateert waarschijnlijk uit de 18de eeuw. De naam Mystery Hill dateert uit 1961. Er zijn mensen die geloven dat het allemaal door de oude Kelten gemaakt is.

Trefwoorden: Erik de Rode, Leif Erikson, Heyerdahl, Severin, Brandaan, Cyrus Gordon, Bat Creek, Santarelli, Mystery Hill, Kelten, Stonehenge, Louis Winkler, Pattee, William Goodwin, Clay Perry, Hugh Hencken, Junius Bird, Gary Vescelius, Frank Glynn, Robert Stone, Barry Fell, James Whittall, New England Antiquities Research, Dennis StoneAssociation, NEARA
Onderwerp: geschiedenis

Een waar meermonster
Joe Nickell
Skepter 19.1 (2006) p. 28

In Lake Champlain leeft weliswaar geen voorwereldlijk monster want het meer bestaat nog maar 10.000 jaar. Maar er zwemmen wel grote vissen, onder andere beensnoeken die tot twee meter lang kunnen worden.

Trefwoorden: meermonsters, Lake Champlain, beensnoek, Lepisosteus osseus
Onderwerp: randwetenschap – cryptozoölogie

Waarom telepathie niet bestaat
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 29-34
Shannons informatietheorie (kader)
Skepter 19.1 (2006) p. 33

Weergave van een lezing op het Europese skeptische congres in Brussel in 2005. De fysica zegt dat het niet kan en de biologie ook: als detectie van telepathische invloed mogelijk was, dan zou die bij dieren in allerlei gradaties voorkomen en zouden er speciale organen voor zijn. Ook zou de sterkte van het signaal afhangen van de afstand. Bij ganzfeldproeven lijkt het alsof er een signaal wordt overgebracht, maar zelfs als de resultanten zouden kloppen zou het ganzfeld op zijn best 1 bit per 50 sessies kunnen overbrengen; alle proeven bij elkaar suggereren dat er niet meer dan 3 bits is getransporteerd.

Trefwoorden: meteorieten, Chladni, energie, Thomson, elektromagnetisme, Sheldrake, Waddington, Descartes, Shannon, informatie, Hertz, Marconi, significantie
Onderwerp: parapsychologie – helderziendheid

De Melisatest
Hooggeleerde pseudowetenschap
Rob Koene
Skepter 19.1 (2006) p. 35-37
Metaalallergie (kader)
redactie
Skepter 19.1 (2006) p. 36

De Melisatest heet een test te zijn voor allergie voor (zware) metalen (speciaal die uit amalgaam voor tandvullingen en in de tandheelkunde gebruikte metalen). De naam is misleidend, want die lijkt op die van de bekende en uiterst betrouwbare Elisatest. Bij proeven produceert de test wel driekwart fout-positieven. Volgens de bedenker van de test speelt metaalallergie een rol bij een hele waslijst van aandoeningen, maar daar is geen enkel bewijs voor. De test is gevaarlijk want een positieve uitslag geeft een hoge kans op een zware en totaal overbodige ingreep.

Trefwoorden: Vera Stejskal, lymfocyten, lymfocytentransformatietest,
Onderwerp: gezondheid – reguliere geneeskunde

Verlichte illusies
Waarom moeilijke fysica niets uithaalt tegen makkelijke religie
Joe Hoffmann
Skepter 19.1 (2006) p. 38-39

De natuurwetenschap is geen remedie tegen religie. Beter werken archeologische en literaire analyse, die bijvoorbeeld aantoont dat de wetten van Mozes zijn overgeschreven van Hammoerabi, dat de evangelies niet van ooggetuigen zijn, enzovoorts.

Trefwoorden: humanisme, verlichting, Hume, Lavard, Gilgamesj, Hammoerabi, Mary Kathleen Kenyon, Jericho, Paulus, Vergilius, oerknal
Onderwerp: religie – christendom

Paranormale markt
Jezus in Schotland, innerlijke reiniging en koffiedikkijken
Hein Bijvoet
Skepter 19.1 (2006) p. 40-42

De auteur ging kijken bij een paranormaalbeurs: een reizend circus van paragnosten, magnetiseurs, chakrahealers en psychometristen, een stuk of honderd. De auteur ging ook te rade bij Skepsis (‘bedrieg de wereld, begin bij jezelf’) en bij een allround paragnost en alternatieve genezer.

Trefwoorden: Paraview, Klaas Bosscher, Turks koffiedik, Tülay Mehmet, magnetiseur, Edward van Erp
Onderwerp: paranormale – algemeen

Leereffecten
Frans Sluijter
Skepter 19.1 (2006) p. 43

Leereffecten is de naam voor het verschijnsel dat nieuwe technieken gaandeweg in prijs dalen. In een Utrechts proefschrift worden die ook gezien bij windtubinetechniek, op grond van wilde extrapolaties.

Trefwoorden: warmtekracht, Ehrenfest, Turkenburg, Energiecentrum Nederland, ECN, technische anal;yse
Onderwerp: wetenschap – energievoorziening

Waarom de aliens er zijn
Stef Ketelaar
Skepter 19.1 (2006) p. 44-45

Bespreking van Bryan Appleyard, Aliens: Why they are here (2005), een cultuurgeschiedenis van het fenomeen ‘vliegende schotel’ of ufo, vanaf 1947. Aanvankelijk werden ze nog niet in verband gebracht met buitenaardsen. Met het groeien van de angst voor de atoombom begonnen de ufonauten de mensheid te waarschuwn. Appleyard denkt dat het een reactie is op secularisatie, maar kan niet verklaren waarom het ufogeloof juist in de hyperreligieuze VS bloeit. Een echte alien zouden we trouwens niet herkennen, denkt Appleyard.

Trefwoorden: Kenneth Arnold, illusies, Klaatu, Jung, Stanislaw Lem, ufo, alien, buitenaardse
Onderwerp: ufo’s – geloof

Ontslakken
John J.L. Jacobs
Skepter 19.1 (2006) p. 45

Bij ‘detoxen’ moet men bedenken dat poriën geen open verbinding zijn van het lichaam met de buitenwereld. Diverse medicijnen en giffen gaan wel direct door de huid. Hydrofiele stoffen zouden in beginsel wel door de huid naar buiten kunnen, maar het effect ervan is hetzelfde als het drinken en weer uitplassen van een liter kraanwater.

Trefwoorden: aquadetox, poriën, natronloog, iontoforese
Onderwerp: gezondheid – alternatieve geneeswijzen

In het wilde web: De nieuwe mentalisten
Rob Nanninga
Skepter 19.1 (2006) p. 46

Mentalisten zoals Uri Geller doen alsof ze paranormaal begaafd zijn, maar tegenwoordig pretenderen mentalisten als Derren Brown dat ze superpsychologen zijn en deskundig op het gebied van subliminale beïnvloeding of interpretatie van non-verbaal gedrag..

Trefwoorden: mentalisme, boektest, Geller, Derren Brown, Richard Osterlind
Onderwerp: skeptici – goochelkunst

Skeptische bladen
Jan Willem Nienhuys
Skepter 19.1 (2006) p. 47

Skeptical Inquirer 30.2 onthult dat in 2000 terrorismebestrijding in de VS 80 percent van haar budget besteedde aan speuren naar een geheim anti-elektronicawapen. Voor het natrekken van tips over Al Qaeda-leden die vlieglessen volgden was geen geld.