Een alternatief genezingscentrum dat ernstig zieke mensen met colloïdaal zilver, knalgas en resonantietherapie door middel van Lakhovsky-golven behandelt, werd teruggefloten door de Reclame Code Commissie (RCC).
door Jan Willem Nienhuys (25/11/2010)
IK kende het Natuur Geneeskundig Centrum Energy Healing (NGC) te Veldhoven al van een vraag aan de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Een klant van dit centrum omschreef de behandeling als ‘Ze doen eigenlijk helemaal niets. We zitten rond de tafel koffie te drinken en daarop staat een kastje dat die straling uitzendt.’ In mijn recente artikel over Willeke Leuver in Skepter kan men lezen op welke manier men bij NGC Energy Healing zieken aanpraat dat ze vooruitgaan met hun therapie.
Toen ik voor het samenstellen van voorlichting over kankerkwakzalverij met apparaten deze club weer tegenkwam, heb ik er wat beter naar gekeken. De webpagina’s van deze organisatie wemelden van de vermeldingen van ernstige ziekten, en op één pagina stond zelfs een lijst met 118 ziekten (119, als men de ziekte ‘menstruatie’ meetelt), ingeleid met de tekst ‘Onze therapie kan o.a. werking hebben op de volgende ziekten/klachten/problemen:’
De opsteller van deze tekst meende dat hij zich hiermee onthield van expliciete garanties van genezing. Maar de Nederlandse Reclame Code staat geen enkele suggestie van genezing toe. Dat gaat zover dat ‘beschermt orgaan X’ niet mag, want beschermen verwijst naar een af te wenden onheil. Zelfs ‘voor een normale bloeddruk’ mag niet, want dat suggereert dat het nut heeft voor mensen die geen normale bloeddruk hebben. (Zie ook ‘Pak de Kwak‘.) Daarom staat er vaak ‘ondersteunt de goede werking van X’. Dat is zogezegd een toegestane leugen. Voor elke bewering die verder gaat, moet men wetenschappelijk bewijs overleggen.
Waarom mag dan een onzinmiddel als Oscillococcinum dan geadverteerd mag worden als antigriep-middel? Eenvoudig: dat staat op de goedgekeurde bijsluiter. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen heeft dat in een onbewaakt ogenblik goed gevonden in een tijd dat verdunde middelen met indicatie nog gebruik mochten maken van een door de Nederlandse regering goedgekeurde maas in de Europese regels. Dat is afgeschaft, maar er lopen nog processen over.
Foute frequenties
Echter, zonder enig wetenschappelijk bewijs aankondigen dat men onherstelbaar beschadigde cellen kan herstellen of vervangen, zeggen dat pijnen en klachten binnen minuten kunnen verminderen, verwijzingen naar ongeneeslijk zieke mensen, van wie 86,5% volkomen genas, mensen bescherming voorspiegelen tegen ‘erg schadelijke’ straling van elektriciteitsmasten, het doden van een ‘scala aan parasieten’ enzovoorts enzovoorts, onder vermelding van tal van dodelijke ziekten, dat is volkomen fout.
NGC Energy Healing bood ook op zijn website Brown’s water aan. Dat is gewoon water waarin een beetje zuurstof en waterstof is opgelost dat verkregen is door het elektrisch splitsen van water. De gewone naam voor dit gas is knalgas, in alternatieve kringen heet het Brown’s gas, naar de Bulgaars-Australische technicus Ilya Velbov (Yull Brown, 1922-1998, foto). Als je het oplost in water zal 20 liter water genoeg waterstof bevatten om na verbranding één druppel water te produceren; als je zulk water aan de gewone lucht blootstelt, zal de waterstof net zo gemakkelijk verdwijnen als het koolzuurgas uit een glas bier.
Voor dit Brown’s gas wordt van alles geclaimd: men zou er onder andere radioactief afval mee kunnen neutraliseren en een slokje van dat water zou het immuunsysteem verbeteren en veroudering tegengaan, en verbranding van Brown’s gas zou een efficiëntie hebben van 400%. Als middel om drinkwater te zuiveren of planten beter te laten groeien voldoet het ook. Volslagen onzin natuurlijk.
Het kastje van NGC Energy Healing is een door de bedrijfsleiders zelf in elkaar geknutseld apparaat, waarschijnlijk een radiozender die op heel veel golflengtes een krachtige ruis veroorzaakt. Het signaal van het apparaat bevat daardoor alle frequenties, en volgens een theorie van Lakhovsky dat bij ziekte de cellen niet voldoende trillingsenergie uit de kosmische stralen kunnen halen om tegen de foute frequenties van de bacteriën te zijn opgewassen, wordt het lichaam dus door zo’n apparaat gevoed met alle noodzakelijke frequenties. Zoiets. Om het apparaat helemaal universeel te maken, werd het ook nog voorzien van iets dat de orgonstralen van Wilhelm Reich genereert. Patiënten die niet vlug genoeg beter worden, kunnen bij NGC Energy Healing ook nog de zappers van Hulda Clark kopen om zichzelf dagelijks mee te behandelen. Ook loopt men bij NGC Energy Healing nogal weg met Royal Raymond Rife (1888-1971, foto), die met een zelf gebouwde lichtmicroscoop virussen zou hebben gezien, wat onwaarschijnlijk is, omdat virussen kleiner zijn dan de golflengte van zichtbaar licht.
Behalve dit verkoopt NGC Energy Healing ook nog een ‘hormoon-balancerende’ crème, een pijnstillende zalf alsmede Q10 en colloïdaal zilver. De laatste twee zijn buitengewoon populaire onzinmiddelen.
Medewerker van IGZ
Ik heb op 30 juni 2010 bij de RCC geklaagd over vrijwel alle pagina’s van de website van NGC Energy Healing, in totaal elf pagina’s. Ik ben ervan uitgegaan dat de RCC slechts oordeelt op dossiers. Ik heb de tekst van alle pagina’s schriftelijk aangeleverd, en in een begeleidend schrijven per pagina alles aangegeven wat niet in de haak was. In essentie was de klacht dat al die expliciete beweringen over ernstige ziektes niet gefundeerd waren in wetenschappelijk onderzoek.
Ook heb ik aangevoerd dat alle bijna tachtig getuigschriften op de site van NGC Energy Healing, ook weer van deels ernstig zieke mensen, niet door de beugel konden. (Een van de bestreden pagina’s bestond uit een voorbeeld van een dergelijk getuigschrift, getiteld ‘Resultaat met borstkanker’.) De lezer heeft namelijk niet de beschikking over het medisch dossier van de betrokkenen voor en na de behandeling, alleen maar de subjectieve mededelingen van deze patiënten. Trouwens, zelfs al zouden deze privégegevens openbaar zijn, dan kon de lezer daar toch niets mee, omdat de modale lezer de kennis niet heeft om te beoordelen of een gerapporteerde verbetering al dan niet ongebruikelijk of onverklaarbaar is.
Na enige tijd kreeg ik een mededeling van de RCC dat er op 7 september 2010 een zitting zou zijn waarop mijn klacht behandeld zou worden. Een vertegenwoordiger van NGC Energy Healing had aangekondigd ter zitting te verschijnen, in gezelschap van een medewerker van de Inspectie voor de Volksgezondheid (IGZ). Normaal is het tamelijk zinloos om op zo’n zitting te verschijnen. De RCC oordeelt toch voornamelijk op het dossier. Maar een medewerker van IGZ die een kwakzalversinstituut verdedigt, dat wou ik wel eens zien.
Bij de uitnodiging voor de zitting zat ook een lijvig verweer. Het verweer stelde dat ik lid was van een organisatie die gesponsord werd door de farmaceutische industrie. (Bewijs: het is bekend dat artsen worden beïnvloed door farmaceutische grootmachten die bang zijn voor niet-patenteerbare natuurmethoden.) Verder waren er dertig ondertekende getuigschriften van tevreden patiënten bijgevoegd, met nog veel minder informatie erin dan op de website werd verteld. Daar waren er slechts twee of drie van dezelfde personen als op de site. Bij NGC Energy Healing moet contant worden afgerekend, pinnen is niet mogelijk en men heeft daarom alleen contact met de klanten die nog regelmatig voor behandeling langskomen. Het is dus best mogelijk dat vele auteurs van die lovende brieven het lot van Willeke Leuver beschoren is geweest.
Ik had opgemerkt dat er in de crème Dong Quai (Angelica sinensis) zat, wat beslist geen onschuldig goedje is, en had vermeld dat de oude Chinezen meenden dat het goed was bij gynaecologische klachten, en dat het volstrekt onduidelijk was wat het in een crème voor huidklachten deed. Dit was aanleiding voor een verweer van de tegenpartij dat de oude Chinezen de qigong (“Ch’i King”) hadden uitgevonden, dus eigenlijk een soort resonantietherapie avant la lettre, en dat je op een documentaire van de BBC kon zien hoe hiermee een tumor werd gereduceerd ‘door met de handen langs een patiënt te gaan’.
Het argument slaat als een tang op een varken. Bovendien is zo’n documentaire er waarschijnlijk niet, maar op internet circuleert een filmpje waarop men zogenaamd op echobeelden een blaaskanker ziet verdwijnen terwijl er op de achtergrond in het Chinees iets wordt gescandeerd in de trant van ‘ga weg, goed zo’. Het is een doorzichtige oplichterij want door de transducent van een echoapparaat een beetje te bewegen kan men op het beeld van alles laten ontstaan of verdwijnen. Dat gebeurt ook hier, men kan goed zien dat de blaaswand in beide plaatjes (links bij het begin, rechts halverwege de ‘genezing’) niet in dezelfde positie is.
Een ander voorbeeld van de totale onkunde van NGC Energy Healing is dat hun vertegenwoordiger (een tevreden klant) een voorbeeld aanhaalde van succesvolle therapie met geluidsgolven. Dat is een vergissing die wel meer gemaakt wordt in alternatieve kringen: als het radiogolven zijn, dan heeft het met geluid te maken en vice versa.
Het verweer noemde ook het Centrum voor Integrale Gezondheidszorg in Maastricht, dat met het UMC Maastricht zou samenwerken en dat zich ook van een fantasieapparaat bedient (de ZMR 703 van dokter Bodo Koehler, zie afbeelding). Enkele telefoontjes leerden me dat dit Centrum gewoon ruimte huurt in het Biopartner3 Center van de Maastricht University, en dat de ‘samenwerking’ bestaat uit tijdig de huur betalen. Zo werkt dat in alternatieve kringen: men huurt een zaaltje of een ruimte in een universiteitsgebouw, en men staat zich meteen voor op samenwerking met de universiteit.
Er was geen tijd om dit uitvoerige maar uiterst knullige verweer per brief te weerspreken, maar ik heb niettemin alles wat ik erover had kunnen tegenwerpen toch maar opgeschreven en in meervoud meegenomen, en ter zitting uitgedeeld.
Op de dag zelf verscheen ik inderdaad in Amsterdam, maar de medewerker van IGZ was niet gekomen. Ze had om gezondheidsredenen (rolstoel) afgezien van de gecompliceerde reis.
Bij de zitting zaten ik en de verweerder aan één zijde van een lange tafel, terwijl tegenover ons de voltallige commissie van zes leden zat. Er was geen publiek. Verweerder deed zo uitvoerig zijn levensgeschiedenis en zijn genezingservaringen bij NGC Energy Healing uit de doeken, dat de commissie hem tot afronden moest manen. Ik hoefde eigenlijk maar te zeggen dat de tegenpartij geen wetenschappelijke onderbouwing van de claims gaf. Ik heb het puntje van mijn tong afgebeten en maar niks gezegd over Willeke Leuver.
In beraad
Toch hield de zitting een verrassing in. Ik moest uitleggen waarom ik het materiaal van NGC Energy Healing over Q10 onvoldoende vond. De stukken in kwestie bestonden uit van het internet geplukt reclamemateriaal van de supplementenhandel Bonusan. Ik antwoordde dat er inderdaad wel onderzoek was gedaan naar Q10. Er zijn inderdaad vele kwalen die samengaan met een verlaagd Q10-gehalte in het bloed, maar dat zegt niets. Grijze haren of een kaal hoofd gaan ook samen met een vergrote kans op ouderdomskwalen, maar dat wil niet zeggen dat men die kwalen kan bestrijden met haarverf of een pruik. Het onderzoek in kwestie was een meta-analyse die suggereerde dat Q10 een zeer hoge bloeddruk met ongeveer 10 procent kan verminderen. De onderzoeker zegt echter zelf slechts dat deze uitkomst perspectieven opent. De claim dat Q10 veel verschillende ziekten van hart en bloedvaten kan genezen slaat nergens op. De verrassing was dat verweerder zei verbaasd te zijn dat er überhaupt wetenschappelijke literatuur over was. Hij verkeerde in de veronderstelling dat er voor geen van de behandelingen van NGC Healing Energy ook maar enige wetenschappelijke ondersteuning was.
De uitkomst was dat mijn klacht over NGC Energy Healing door de RCC erkend werd (beslissing van 6 oktober 2010 in de zaak 2010/00509 en 00511). Reclame dient in overeenstemming te zijn met de wet, de waarheid, de goede smaak en het fatsoen (art. 2) en reclame mag niet oneerlijk zijn (art. 7). Reclame is oneerlijk als ze misleidend is, en dat staat onder meer in artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code uitgespeld. De RCC vindt dat het aan adverteerder is om aan te tonen dat aangeboden therapieën en producten de eigenschappen hebben die adverteerder eraan toeschrijft. Om dat aan te tonen moet adverteerder recent wetenschappelijk onderzoek overleggen. Verder dienen in reclame gebruikte getuigschriften, attesten of verklaringen van deskundigen op waarheid te berusten en in overeenstemming te zijn met recent aanvaarde wetenschappelijke inzichten (art. 9).
Alle elf bestreden pagina’s werden afgekeurd op grond van artikelen 2 en 7, en het als voorbeeld meegestuurde getuigschrift was in strijd met artikel 9. Bovendien was de reclame voor de drankjes in strijd met artikel 20 lid 2 sub a van de Warenwet.
NGC Energy Healing is niet in beroep gegaan, en heeft met enige vertraging de website aanzienlijk opgeschoond. Over een gerelateerd bedrijf (Stichting Vital Energie in Ten Boer) had ik soortgelijke klachten omdat ze met dezelfde therapieën werken, en de website van NGC Energy Healing grotendeels gekopieerd hadden. De vertegenwoordiger van NGC Energy Healing zei dan ook voor beide organisaties te spreken.
Ongeveer tegelijk met mijn brief aan de RCC had ik ook per e-mail een melding over NGC Energy Healing gedaan aan de Inspectie voor de Volksgezondheid (IGZ), wegens het gebruik van niet goedgekeurde apparaten en overtreding van de Geneesmiddelenwet. Ik ontving slechts een bericht van ontvangst van mijn brief. Een verzoek op 11 oktober 2010 om nader bericht bleef onbeantwoord. Pas op 18 november 2010, vierenhalve maand na mijn melding van 1 juli 2010, kreeg ik van het Bureau Opsporing van IGZ een e-mail zeggende dat ze mijn melding op 12 november 2010 ontvangen hadden, maar dat ze het te druk hadden en er dus ‘vooralsnog’ niets aan zouden doen. Daarna kreeg ik nog per post een brief van IGZ gedateerd 19 november 2010 met de bewering dat de afdeling Reclametoezicht ‘op dit moment in beraad over uw melding’ was. Mijn vooroordeel over de laksheid van IGZ met betrekking tot kwakzalverij is weer bevestigd.
Oorspronkelijk was dit artikel gepubliceerd op het (oude) Skepsis-blog en bestond de mogelijkheid om daaronder in discussie te gaan, waar geregeld uitvoerig gebruik van werd gemaakt. De discussie onder dit bericht kan de geïnteresseerde teruglezen in deze pdf (17 pagina’s).