Een roestig voetenbad
Ontslakken met de AquaDetox-methode
door Erick Silkens & Rob Nanninga – Skepter 18.4 (2005)
VEEL mensen zijn bang voor giftige stoffen in hun lichaam. Daarom zijn er bedrijven die beweren dat ze ons daar snel vanaf kunnen helpen. Het resultaat is naar het schijnt zelfs meteen zichtbaar.
Enkele maanden geleden publiceerde De Gooi- en Eemlander een artikel over de ontslakkingsmethode van AquaDetox, ook bekend als Hydrodrain. Volgens de krant zet je je voeten in een badje met warm water, terwijl een spiraal trillingen uitzendt. Die trillingen stellen het lichaam in staat om opgehoopte afvalstoffen los te maken van de cellen. Deze stoffen verlaten het lichaam door de voeten. Een grote foto toont het resultaat van een half uurtje ontslakken: twee voeten zitten in een bak met smerig donkerbruin water waarop onbestemde troep drijft. Prominent in beeld staat het apparaat dat deze miraculeuze reiniging heeft bewerkstelligd.
Ik (es) besluit de bijzondere behandeling zelf te ondergaan en fiets ruim een week later naar de schoonheidssalon waar ik voor die avond een afspraak heb. Astrid verwelkomt me. Als voorzorg moet ik een formulier ondertekenen waarin ik verklaar dat ik geen pacemaker of donororgaan heb, dat ik niet aan epilepsie lijd, en dat ik niet zwanger ben. Astrid vertelt dat ze veel reacties heeft gehad naar aanleiding van het positieve artikel in de krant. Ze zegt er meteen bij dat het stuk geen volledig beeld gaf van de methode omdat de journaliste vooral haar eigen ervaringen beschreef. Zo werd bijvoorbeeld niet vermeld dat de verkleuring van het water hoofdzakelijk wordt veroorzaakt door oxidatie van de spiraalelektroden. Astrid benadrukt dat ze haar cliënten graag correcte voorlichting wil geven.
Ons lichaam heeft volgens haar veel last van allerlei vormen van vervuiling waaraan we in de moderne samenleving blootstaan. Je kunt daarbij denken aan luchtvervuiling, chemische additieven, elektrosmog, bestrijdingsmiddelen en groeihormonen. De dagelijkse toevloed van troep is zo groot, dat ons lichaam geen kans meer ziet om alles te verwijderen. De afvalstoffen hopen zich op in onze cellen en worden dan slakken genoemd. Astrid legt uit dat het AquaDetox systeem bio-energetische frequenties uitzendt die de cellen verrijken met zuurstof. Zo krijgen ze weer genoeg energie om zich te ontdoen van alle belastende slakken. De afvalstoffen worden afgegeven aan het bloed, dat ze door het hele lichaam transporteert. Ze stromen ook door de voeten en kunnen daar het lichaam gemakkelijk verlaten omdat de voeten wel 2000 poriën bevatten (eigenlijk zijn het er zelfs 200.000). Het vuil komt in het water terecht.
Vuile voeten
Ik plaats mijn voeten in het badje, waarin gewoon leidingwater zit. Astrid zet het apparaat van AquaDetox aan. Uit een keukenmaatbeker giet ze zout water op de elektroden in het midden van het voetenbad, tot een meter 2,0 ampère aangeeft. Ik heb het water even geproefd en het smaakte lang niet zo zout als zeewater. Op de website van de fabrikant wordt gesproken over een ‘ongevaarlijk kleine’ stroom van 2,5 A, al kan die gemakkelijk dodelijk zijn. Gelukkig loopt de stroom alleen tussen de elektroden, waarmee de voeten niet rechtstreeks in contact kunnen komen.
Na korte tijd neemt de stroomsterkte af doordat het zoute water, dat op de spiraal werd gegoten, zich door het hele badje mengt. Er moet meer water met keukenzout bij, tot de gewenste 2,0 A weer is bereikt. De stroom wordt elke 30 seconden omgepoold. In het apparaat is een klik hoorbaar, en het scherm geeft aan Pos current 2.0 of Neg current 2.0. Het lijkt me aannemelijk dat dit meer elektrosmog oplevert dan de door velen zo gevreesde klokradio naast het bed!
De behandeling duurt 30 minuten. Binnen die tijd moet minstens één volledige bloedsomloop plaatsvinden, zodat alle gifstoffen naar de voeten kunnen worden getransporteerd. Volgens AquaDetox duurt zo’n omloop twintig minuten, maar eigenlijk kun je niet spreken van ‘de’ duur van de bloedsomloop. Het hart van een gezonde volwassen man pompt per minuut vijf tot zes liter bloed rond. Dit is ongeveer de hoeveelheid bloed in het lichaam. Bij een niet vertakt bloedvatenstelsel zou de omlooptijd dus één minuut zijn. De vele vertakkingen zorgen voor een complexer beeld. Zo is bloed dat door de kransvaten van het hart zelf loopt, binnen een paar seconden rond. Bloed dat naar het hoofd gaat, doet er al wat langer over. Bloed dat naar de voeten gaat, heeft de meeste tijd nodig. Maar ook hier duurt een volledige omloop lang geen twintig minuten.
Na vijf minuten krijgt het water een piskleur, dan wordt het bruin. Na 13 minuten is het donkerbruin en ondoorzichtig. Er verschijnt ook een beetje wit schuim en even later ontstaan donkere vlokken. De verkleuring wordt volgens Astrid voor tachtig procent veroorzaakt door oxidatie van de elektroden. De resterende twintig procent moet dan onvermijdelijk van mij afkomstig zijn, al zegt ze dat niet met zoveel woorden. Het is te hopen dat alle losgekomen afvalstoffen nu door mijn voeten zijn afgevoerd en niet meer in mijn bloedbaan circuleren.
Zou nu ook al het vuil dat de elektrolyse veroorzaakt door mijn poriën naar binnen kunnen dringen? Astrid legt geduldig uit dat dit gevaar niet bestaat. Als stoffen van buiten het lichaam door de poriën binnen zouden kunnen komen, dan zou je in een zwembad helemaal vollopen en ontploffen. Alle poriën gaan meteen dicht zodra het lichaam in contact komt met water, zodat de vuile stoffen buiten blijven. Het werd me echter niet duidelijk hoe die dichte poriën nog afvalstoffen kunnen kwijtraken.
Het was hoe dan ook moeilijk te geloven dat mijn huid stoffen kon uitscheiden, want dat is voor zover ik weet alleen mogelijk via zweet. Als de methode echt zou werken, dan was nierdialyse niet meer nodig. Er is echter nog geen Nobelprijs uitgereikt voor de ontdekking. Wie desondanks wil aannemen dat ongewenste stoffen niet alleen door de lever en de nieren worden verwerkt, maar ook als slakken door de huid heen in zout water kunnen worden geloosd, zou dat eigenlijk niet via de voeten moeten doen, want daar is de doorbloeding het slechtst.
Een bad met roest
De website aquadetox-international.com vermeldt dat de elektrische ontslakker in ruim vijftig landen wordt geleverd. Naast AquaDetox zijn er wereldwijd nog minstens een dozijn andere bedrijven actief die soortgelijke apparatuur aanbieden. Als aanbeveling staat er: ‘Geen zweet, geen oefeningen, geen rare drankjes en geen speciaal dieet’. Met AquaDetox gaat het moeiteloos en zie je meteen het resultaat. In Nederland kun je al op circa vijftig plaatsen een behandeling ondergaan, niet alleen bij schoonheidssalons maar ook bij een aantal alternatieve therapeutische praktijken. Er wordt beweerd dat de methode een gunstig effect heeft op diverse klachten, waaronder hoofdpijnen, slaapstoornissen, gewrichtsklachten, huidproblemen, overgewicht, vermoeidheid en stress.
Aanvankelijk beweerde men onbekommerd dat het water verkleurt vanwege alle troep die uit het lichaam komt. Sommigen meenden dat de kleur aangeeft waar de afvalstoffen vandaan komen. Zo komt geel uit de nieren, wit uit het lymfatisch systeem, oranjebruin uit de gewrichten, groen uit de galblaas en donkerbruin of zwart uit de lever. In een Engelstalige FAQ uit 2004, met antwoorden op veelgestelde vragen, meldt AquaDetox echter dat je uit de kleur van het water geen conclusies kunt trekken, omdat het een mengsel is van verschillende kleuren. Astrid vertelde dat de kleur niets zegt over je gezondheid, zodat ik me nergens zorgen over hoef te maken. Volgens de FAQ ontstaan de kleuren pas wanneer de giftige stoffen die het lichaam verlaten in contact komen met de geïoniseerde zoutoplossing. Ook stoffen die al in het water zitten, kunnen reageren. Maar zonder voeten in het bad wordt het water meestal geeloranje en dus lang niet zo donker. Tijdens een kuur van meerdere behandelingen blijft het water naar men zegt steeds helderder doordat er minder giftige stoffen in terechtkomen.
Het bezwaar van zulke beweringen is, dat ze getoetst kunnen worden. De arts en journalist Ben Goldacre, die voor The Guardian wekelijks een column over Bad Science schrijft, stuurde een collega op pad om watermonsters te nemen, voor en na een behandeling. Zo kon worden vastgesteld dat de hoeveelheid ijzer toenam van 0,5 mg/l naar 23,6 mg/l. De cliënt zit na afloop in een bad met roest. Bij de elektrolyse ontstaat ook natriumhydroxide, dat het huidvet kan omvormen tot een soort zeep, die op het water drijft. Als het zoutgehalte hoog genoeg is, kunnen de cliënten soms wat ruiken: chloor. Veel meer valt er niet te ontdekken. De FAQ van AquaDetox waarschuwt niet voor niks dat de spiraalelektrode na verloop van tijd dun en bros wordt of zelfs kan breken. De elektrolyse in het zoute water veroorzaakt ernstige corrosie. Het maakt daarbij niet uit of er al of niet een paar voeten in het bad staan.
Deze ontnuchterende feiten hebben ertoe geleid dat de fabrikanten van ontslakkingsapparaten hun onzinnige verhalen aan het bijstellen zijn. In de Engelstalige FAQ op de Nederlandse website van AquaDetox staat nog een oud verhaal. Inmiddels is er echter een vernieuwde FAQ beschikbaar, die nog vertaald moet worden. Daarin staat niets meer over giftige stoffen die door de poriën van de huid in het water komen. Er wordt alleen uitgelegd hoe elektrolyse werkt en we vernemen dat de spiraalelektroden slechts 25 tot 50 behandelingen meegaan. De Nederlandstalige beschrijving van de methode laat ook weinig meer los over de wijze waarop de slakken het lichaam verlaten. Er wordt nu gesproken over een ‘verstoorde energiebalans’ die kan worden gecorrigeerd en over een ‘bio-elektromagnetisch veld’ dat zorgt voor herstel van het ‘energieniveau van ons lichaam’. Zulke vage beweringen kunnen waarschijnlijk niet meer objectief op de proef worden gesteld.
De Hydrodrainmethode probeert zich een wetenschappelijk imago aan te meten door wetenschappelijke termen listig met nonsens te mengen. Veel cliënten zullen vermoedelijk blijven geloven dat het resultaat van de behandeling in het water zichtbaar is. Ze zullen opgelucht zijn als de verkleuring in de loop van de behandelingen afneemt. Dat komt echter louter doordat de stroomsterkte geleidelijk wordt verminderd. Astrid vertelde dat ze voor de laatste sessie 1,6 A gebruikt. Gelukkig is de methode niet schadelijk, zolang er geen mensen worden behandeld met wondjes aan de voeten. In het formulier dat ik moest ondertekenen, werd hier echter niet over gerept. Er treedt wel schade op aan de portemonnee van de cliënt, en ook aan het milieu, want het vuile water wordt door de gootsteen gespoeld.
Uit: Skepter 18.4 (2005)
Ingezonden brief (Skepter 19.1)
In de laatste Skepter schrijven Silkens en Nanninga een interessant stuk over de AquaDetox-methode. In dit stuk wordt twijfel geuit of stoffen via de huid, anders dan door zweet, kunnen worden uitgescheiden of opgenomen. Huidporiën vormen geen open verbinding naar het binnenste van het lichaam, maar naar de plaats waar een haar groeit, en zweet- en talgklieren zitten. Anders dan in het artikel wordt gesuggereerd, zijn de huidporiën niet het belangrijkste voor transport door de huid. Transport door de huid gaat vooral door de hoornlaag (stratum corneum). Het ontstaan van natronloog zou het transport door de huid kunnen versterken door huidbeschadiging. Te lang of herhaaldelijk AquaDetoxen kan leiden tot huideczeem.
Medicijnen, zoals oestrogeen, testosteron, nicotine en lidocaïne worden vaak via de huid toegediend voor een plaatselijk effect of om metabolisme te voorkomen. Andere stoffen gaan de huid sneller binnen onder invloed van positieve of negatieve spanning, iontoforese. Zowel het directe effect van afstoting van stoffen door het spanningsveld, als het indirecte effect door het verplaatsen van water, elektro-osmose, maken dat spanning huidpenetratie versterkt. Het omgekeerde principe, inverse iontoforese, wordt gebruikt om glucoseniveaus te meten in diabetici.
Transport van stoffen door de huid is goed mogelijk. Het beste gaat dit als er sprake is van een groot concentratieverschil tussen binnen en buiten het lichaam. De hoge concentraties roest in het voetenbad kunnen dus leiden tot meetbare opname van ijzer. Een ander verhaal is het of een meetbare proportie van een stof in het lichaam in de bak met water wordt gebracht. Het best mogelijke resultaat van de methode is een gelijke concentratie in het lichaam en het badje. Met naar schatting een paar liters water in het badje, gaat het dan om zo’n 5% van een hydrofiele stof in je lichaam. Een litertje kraanwater extra drinken en uitplassen heeft hetzelfde effect bij gezonde personen. Hydrofobe stoffen, zoals de meeste bestrijdingsmiddelen word je met deze methodes niet kwijt. Met AquaDetoxen kun je wel snel veel geld lichter worden.
Dr. John J. L. Jacobs, immunoloog