Kritische beschouwing van de homeopathie

DEUK-vlag

coverDeJongh1943In 1943 voltooide de arts David Karel de Jongh een proefschrift over de homeopathie. Hij besloot met de conclusie dat de homeopathie maar beter weg kon. De basis voor dit oordeel was tweeërlei. Hij had vele honderden artikelen en boeken nauwkeurig doorgelezen, en hij had een tijd meegedraaid in een homeopathisch ziekenhuis. Het proefschrift is nu geheel gedigitaliseerd. De conclusies van De Jongh zijn nog even correct. Dit werd al opgemerkt door C.P. van der Smagt in zijn boekje Homeopathie, het wonder van het gelijkende (elders op deze website). Niet velen weten wat een rommeltje de homeopathie is. Het grote publiek meent dat het iets is met onschuldige kruiden. Degenen die er meer van weten, menen dat het over extreme verdunningen gaat.

Similiabeginsel

De homeopathie draait echter om het zogeheten similiabeginsel. Toen de bedenker Hahnemann er in 1796 mee begon, luidde dit ongeveer: als je een zieke wilt genezen, moet je eerst de symptomen van de zieke vaststellen, en dan iets zoeken dat net zulke symptomen bij gezonden geeft. Hoe Hahnemann op dit idee kwam, is onduidelijk. Hij citeerde een boek uit 1738 waar dit al met zoveel woorden in staat. De auteur, een zekere Johann Christian Hummel, schreef daarin over een Deense regimentsarts genaamd Stahl. Deze Stahl zou in eigen land tamelijk beroemd zijn en om zijn succes te verklaren, beweerde hij dat je ziekten beter volgens ‘similia similibus’ kon behandelen.

Meer lezen

Parariteiten – Digitale heruitgave

In oktober 1988 verscheen het boek Parariteiten van Rob Nanninga dat een kritische blik werpt op het paranormale. De tekst op de achterflap vat goed samen wat de lezer kan verwachten van de inhoud: “Wonderbaarlijke vermogens en bovennatuurlijke krachten hebben door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld en oefenen nog steeds een grote aantrekkingskracht uit: … Meer lezen

Het virus van het Zika-complot

zikavirus
Het Zika-virus

Samenzweringstheorieën hebben wel wat van virussen. In veel gevallen doen ze tamelijk onschuldig de ronde aan de zelfkant van de samenleving, maar af en toe muteren ze tot een besmettelijker variant. Dan kunnen ze leiden tot een grootschalige uitbraak met ernstige gevolgen in de echte wereld.

Het is ironisch dat een samenzweringstheorie over een echt virus, namelijk het Zika-virus dat in Brazilië al tot een epidemie heeft geleid, nu ook dit gedrag vertoont. De eerste manifestatie was een obscure bijdrage op 25 januari aan de nieuwswebsite Reddit. Dat het in de subcategorie conspiracies stond, was natuurlijk al een waarschuwing. Daar stond het tussen tirades over de waarheid inzake 9/11. De inzender bediende zich van het doorzichtige pseudonym redditsucksatbanning.

De denguemug (Aedes aegypti), die ook het Zika-virus kan overbrengen.
De denguemug (Aedes aegypti), die ook het Zika-virus kan overbrengen.

De aantijging luidde dat het kleine Britse bedrijf Oxitec onopzettelijk de Zika-epidemie had veroorzaakt. Dat had in 2011 bij wijze van proef genetisch gemodificeerde mannetjesmuggen losgelaten in Noordoost-Brazilië, om de knokkelkoorts te bestrijden. Het ging om mannetjes –  die dus niet steken –  maar die een gen hadden dat dodelijk is voor hun nakomelingen. Als je die loslaat, paren die met de aanwezige vrouwtjes.

De proef vond plaats in de stad Juazeiro in de deelstaat Bahia in het najaar van 2011. Een wetenschappelijk artikel over de proef stelde dat ter plaatse het aantal Aedes aegypti-muggen met 90 procent daalde. Dat maakt de methode van Oxitec veel aantrekkelijker dan het gebruikelijk sproeien met insecticide. Deze muggensoort kan zowel knokkelkoorts als Zika overbrengen, dus beide ziekten kunnen worden bestreden met dezelfde methode.

Meer lezen

Weten managementgoeroes eigenlijk wel hoe je succesvol kunt zijn?

vd-bol

Managementgoeroes die doen alsof succes maakbaar is, hebben net zoveel waarde als een chimpansee die pijltjes gooit

Succes is een keuze. Althans, dat is de boodschap die u leest in vrijwel alle managementboeken en die u hoort van managementgoeroes op seminars en congressen. U leest en hoort daar steevast succesformules: volg dit stappenplan, werk met deze principes en succes zal uw deel zijn. Succes is maakbaar, ongeacht de branche waarin u werkt, de omstandigheden waarin u verkeert of het talent dat u bezit. De ene succesformule is nog niet gelanceerd, of de volgende staat alweer te dringen om uw aandacht.

De werkelijkheid is anders. Ondanks de stroom aan succesformules gaan er iedere dag bedrijven failliet, staan er mensen werkloos aan de kant en mislukken er projecten. Het overkwam ook V&D. Het recente faillissement van het warenhuis is een prachtig voorbeeld van de absurde werking van de goeroe-industrie. Het leek wel alsof er meer goeroes waren die het faillissement van V&D verklaarden dan dat het warenhuis zelf klanten had. De boodschap was steeds hetzelfde: ‘als V&D onze adviezen nu maar had opgevolgd, zou het nu nog bestaan’. Zou dat echt zo zijn? Tijd voor een goeroe-analyse aan de hand van zes adviezen die verschenen tijdens de ondergang van V&D.

Meer lezen

Hippocrates was geen homeopaat!

UK-vlag
hippocrates
Hippocrates

Homeopaten beweren dat hun leer teruggaat op de aartsvader van de geneeskunst, namelijk op Hippocrates. Iets in deze trant staat al in vroeg werk van Hahnemann. Maar er klopt niets van.

Laten we maar beginnen met Hahnemann, de bedenker van de homeopathie. In 1805 publiceerde hij het geschrift ‘Heilkunde der Erfahrung’. Daar schrijft hij op pagina 33:

Soms vermoedden echter de artsen dat het dat vermogen was … waardoor ze echte genezing tot stand brachten’

en in een voetnoot schrijft hij:

Zo zegt Hippocrates, of althans de auteur van het boek ‘Peri topoon toon kata anthropoon’ de merkwaardige woorden:

(volgt een Grieks citaat zonder vertaling of toelichting; Hahnemann durft zijn lezers niet te beledigen door te veronderstellen dat ze wellicht geen Grieks kennen). Hetzelfde citaat vinden we ook tegen het eind van de inleiding van Hahnemanns Organon. In de Nederlandse versie staat er een Nederlandse vertaling tussen haakjes achter. Het citaat klopt niet helemaal, want Hahnemann verving doodleuk een stuk van ongeveer 90 woorden door een gedachtestreepje.

Meer lezen