De rechter en de alternatieve geneeskunde

Van tijd tot tijd wordt de rechter geroepen een oordeel te geven over medisch handelen. Dat kan zich voordoen in strafzaken, waarin bijvoorbeeld een arts beschuldigd wordt van het opzettelijk stellen van verkeerde diagnoses, maar ook in civiele zaken, waarin bijvoorbeeld een patiënt schadevergoeding vordert omdat een cosmetische operatie totaal mislukt is. Een probleem voor rechters bij dit soort zaken is dat zij weliswaar over grondige kennis van het recht beschikken, maar doorgaans leken op medisch gebied zijn. Omdat zij gelet op hun specialisme geen gezaghebbend oordeel kunnen geven over de aanvaardbaarheid, het risico, het nut of de effectiviteit van medisch handelen, is het van belang dat zij door de procespartijen daarover met behulp van deskundigen goed worden voorgelicht. Dit geldt niet minder, en misschien nog wel veel meer, wanneer aan de rechter een zaak wordt voorgelegd waarin het niet om reguliere, maar om alternatieve geneeskunde gaat.

Recent hebben twee rechtszaken rond alternatieve behandelaars het nieuws gehaald. In beide gevallen gaat het om artsen en/of therapeuten die menen recht te hebben op vrijstelling van de verplichting omzetbelasting (beter bekend als btw) te betalen.

Meer lezen

Veroordeling chiropractor wegens titelfraude

Chiropractor S.I. Molina uit Assen noemt zich ‘Dr.’ op zijn website. Hij is niet gepromoveerd, dat wil zeggen heeft geen proefschrift geschreven en verdedigd, en bedient zich dus ten onrechte van een beschermde titel. Op 6 februari 2013 werd hij door de kantonrechter te Assen veroordeeld tot een voorwaardelijke boete van 1500 euro met een proeftijd van twee jaar. Bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij Cees Renckens (rechts op de foto) en Skepsis-secretaris Jan Willem Nienhuys (links) gingen luisteren bij de rechtszaak. Hieronder is hun beider verslag.

[Het hof heeft inmiddels in hoger beroep beslist dat een Amerikaanse opleiding tot chiropractor (Doctor of Chiropractic) het recht geeft om in Nederland een universitaire doctorstitel voor de naam te plaatsen, ook al heeft er geen promotie plaatsgevonden en zijn chiropractoren geen artsen. De heer Molina mag zich dus voortaan met instemming van het gerechtshof in Leeuwarden Dr. Molina noemen.]

Meer lezen

Homeopathie en reclame

Nadat door een uitspraak van de Raad van State de wetgeving eindelijk was zoals die in de EU-richtlijn van 2001 bedoeld was, hebben de meeste producenten van homeopathische zelfzorgmiddelen hun etiketten en bijsluiters aangepast. Winkels mochten nog tot 1 januari 2013 hun oude voorraad verkopen, maar die termijn is al in augustus opgerekt tot 1 juli 2013. De producenten moesten per 1 augustus (werd opgerekt tot 1 september) de eigen websites aanpassen. (Zie ook: Geen bewijs, dan geen indicatie.)

Meer lezen

Paul Kurtz en het Mars-effect

De grondlegger van de Amerikaanse skeptische beweging, Paul Kurtz, is op 20 oktober 2012 overleden op de leeftijd van 86. Hij was het die in de VS het zogeheten seculiere humanisme (humanisme minus religie) introduceerde. Hij vervulde tal van functies als hoofdredacteur en voorzitter in humanistische organisaties, sommige door hemzelf opgericht. In een van zijn boeken, The Transcendental Temptation (1991) betoogde hij dat geloof in het paranormale en religie ontspruiten uit eenzelfde bron, namelijk de hang naar het bovennatuurlijke. Met andere woorden, voor Kurtz lagen religiekritiek en strijd tegen lepelbuigers en andere paranormale oplichters in elkaars verlengde.

Op het eind van zijn leven vond hij nadrukkelijk dat het humanisme toch duidelijke ethische waarden moet ontwikkelen. Het afschaffen van religie voert niet automatisch tot verlichting, zoals het sovjetexperiment tot zijn afgrijzen had laten zien. In mijn woorden: moraliteit kun je niet aan religie overlaten, maar vanzelf komt het ook niet. Dat vonden zijn vrienden kennelijk niet, en die hielden zich teveel bezig met de agressieve versies van atheïsme. Althans, zo lees ik zijn afscheidsbrief van 18 mei 2010.

Meer lezen