Verkouden van de kou

Robinson Crusoe had het soms behoorlijk koud, maar hij werd nooit verkouden. Toch hebben kou en verkoudheid wel iets met elkaar te maken.

Mijn grootmoeder zei het al: ‘Kind trek wat aan, anders vat je kou!’ Ook toen ik jaren later in een snikhete bus door Marokko reisde en snakkend naar een briesje een raampje opende, waren er vele handen die het meteen weer dicht duwden. Iedereen wist dat je van tocht ziek wordt. Dit is een wijdverbreide volkswijsheid. Niet alleen in het Nederlands zit de kou in het woord ‘verkoudheid’. Dit geldt ook voor het Engels (cold), Duits (Erkältung), Spaans (resfriado) en Italiaans (raffreddore). Zelfs in het Zoeloe (unomkhuhlane) en Swahili (baridi) gebruiken mensen kou om een veel voorkomende infectie van de luchtwegen te omschrijven. Ik wist niet eens dat men het daar koud kon hebben.

Meer lezen

De toverkracht van rectale koffie

In Do You Believe in Magic maakt de Amerikaanse arts en onderzoeker Paul Offit korte metten met de industrie van megavitamines en kruiden, van koffieklysma’s en ontelbare waardeloze middelen tegen kanker. De industrie wordt geholpen door tv-beroemdheden die beter hadden moeten weten.

Bespreking van Paul A. Offit, Do You Believe in Magic? The Sense and Nonsense of Alternative Medicine, New York: Harper Collins 2013

Meer lezen

Mazelen en het immuunsysteem: Misvatting 4

Misvatting: Van mazelen wordt je immuunsysteem sterker.
Waarheid: Na de mazelen kan je immuunsysteem alleen maar beter tegen de mazelen.
Verklaring
: Sommige mensen denken dat het immuunsysteem een soort biceps is.

Het immuunsysteem is buitengewoon ingewikkeld en het is veel actiever dan menigeen zich realiseert. Wie mazelen krijgt en weer beter wordt, heeft daarna een immuunsysteem dat maar in één enkel opzicht beter is: het voorkomt dat je dezelfde ziekte nog eens krijgt. Vrijwel hetzelfde effect wordt met vaccinatie bereikt. Een mazeleninfectie beschadigt het immuunsysteem met als gevolg een flinke kans op complicaties, en dat doet een vaccinatie niet.

Als iemand zijn spieren intensief gebruikt, worden die soms dikker en groter. Niet altijd, door veel praten krijg je echt geen dikke tong. Wie een bepaalde vaardigheid oefent, kan dat na verloop van tijd veel beter. Uit ervaring weten we echter dat als je flink oefent met voetballen, je daarmee niet niet opeens ook kunt zwemmen of vioolspelen. Wie behalve Nederlands ook Engels leert, moet bij een volgende taal toch weer van voren af aan beginnen. Zo is het ook met het immuunsysteem.

Bij misvatting 1 staat een overzicht van alle misvattingen (in deze serie) over mazelen.

Meer lezen

De rechter en de alternatieve geneeskunde

Van tijd tot tijd wordt de rechter geroepen een oordeel te geven over medisch handelen. Dat kan zich voordoen in strafzaken, waarin bijvoorbeeld een arts beschuldigd wordt van het opzettelijk stellen van verkeerde diagnoses, maar ook in civiele zaken, waarin bijvoorbeeld een patiënt schadevergoeding vordert omdat een cosmetische operatie totaal mislukt is. Een probleem voor rechters bij dit soort zaken is dat zij weliswaar over grondige kennis van het recht beschikken, maar doorgaans leken op medisch gebied zijn. Omdat zij gelet op hun specialisme geen gezaghebbend oordeel kunnen geven over de aanvaardbaarheid, het risico, het nut of de effectiviteit van medisch handelen, is het van belang dat zij door de procespartijen daarover met behulp van deskundigen goed worden voorgelicht. Dit geldt niet minder, en misschien nog wel veel meer, wanneer aan de rechter een zaak wordt voorgelegd waarin het niet om reguliere, maar om alternatieve geneeskunde gaat.

Recent hebben twee rechtszaken rond alternatieve behandelaars het nieuws gehaald. In beide gevallen gaat het om artsen en/of therapeuten die menen recht te hebben op vrijstelling van de verplichting omzetbelasting (beter bekend als btw) te betalen.

Meer lezen

Mazelen en wiegendood: Misverstand 3

Misverstand: Vaccinatie veroorzaakte wiegendood in Japan.
Waarheid: Dit is een leugen van Viera Scheibner (foto).
Verklaring: Compensatie bij dood na DTP-vaccinatie is verward met dood door vaccinatie.

Eigenlijk gaat dit niet over vaccinatie tegen mazelen, maar Viera Scheibner beweert zelf dat vaccinatie (maakt niet uit waartegen) de belangrijkste oorzaak is van wiegendood. Haar sterkste bewijs is echter wat er rond 1975 in Japan gebeurde met de vaccinatie tegen onder andere kinkhoest. Op diverse plekken is uitgelegd hoe het zit, en hieronder volgt het complete verhaal – in het Nederlands.

Bij misvatting 1 staat een overzicht van alle misvattingen (in deze serie) over mazelen.

Meer lezen